Club Brugge ontmoet Diego Simeone van Atlético Madrid: ‘Geen truc is te smerig’

Landskampioen Club Brugge staat deze week oog in oog met een van de markantste personages uit het hedendaagse voetbal: Diego Simeone, de coach van Atlético Madrid. De bijnaam ‘boerenpummel’ draagt hij met trots. ‘Niemand herinnert zich de verliezers.’

Het handgebaar was subtiel en ze zouden hem niets kunnen maken, dacht Diego Simeone. Het is april 2016. Met nog vier speeldagen te gaan nadert de titelrace in de Spaanse Primera División zijn kookpunt. FC Barcelona leek aan de winterstop al half kampioen, maar het superteam met Lionel Messi, Luis Suárez en Neymar blijkt niet onaantastbaar. Week na week smelt de voorsprong in het klassement weg. Het Atlético Madrid van trainer Diego Simeone komt op gelijke hoogte, en de Madrilenen hebben het momentum mee. In de thuismatch tegen Malaga mag het niet misgaan. Op slag van rust lanceert Malaga een gevaarlijke tegenaanval. De scheidsrechter fluit. Een ballenjongen heeft een tweede bal op het veld gegooid, en de regel is duidelijk: bij twee ballen wordt het spel stilgelegd. Atlético wint de match na een afgeweken schot van Angel Correa.

Atlético Madrid sart, provoceert en haalt graag de hakbijl boven, maar pakt zelden rood. Het zijn eerder struikrovers dan slagers.

Maar in de nabespreking gaat het alleen over Simeone’s handgebaar. Had hij de ballenjongen opgedragen om Malaga te saboteren? Het is zó onsportief dat analisten amper kunnen geloven dat de Argentijn zover zou gaan. Een plagerige Simeone bevestigt noch ontkent. Bewijs het maar, lijkt hij te zeggen. De coach schijnt ermee weg te komen, tot de Argentijnse pers zich ermee bemoeit. Blijkt dat Simeone als trainer van Velez Sarsfield ballenjongens opdroeg om álle ballen te verstoppen, indien dat het team goed uitkwam. Soms gingen er minuten verloren aan de zoektocht naar een bal. De Argentijnse bond moest zelfs de reglementen aanpassen. Een oud interview duikt op waarin Simeone pocht zelf rood te hebben gekregen als ballenjongen: de elfjarige Simeone had een tweede bal op het veld geworpen. Precies wat 35 jaar later zou gebeuren tegen Malaga.

De Spaanse officials achten kwaad opzet bewezen en schorsen Simeone voor drie speeldagen. Zijn elftal is zichzelf niet zonder hem langs de lijn. Barcelona wint het kampioenschap, Atlético moet ook nog Real laten voorgaan.

Hoe je naar een stunt zoals met de ballenjongens kijkt, bepaalt wat je van Diego Simeone en bij uitbreiding van Atlético Madrid vindt. Er zijn voetbalfans die er tomeloze passie in zien, anderen vinden het vilein. Maar mooi of lelijk, sportief of vals: zulke termen zeggen Diego Simeone weinig. Alleen winnen telt.

De spelers van Club Brugge knopen dat maar beter in hun oren, nu ze deze week op bezoek gaan in het Wanda Metropolitano-stadion van Madrid: niemand wint zo graag als Simeone. Zijn bijnaam is Cholo, en dat woord valt moeilijk te vertalen. Het betekent ‘streetwise’, maar ook ‘wildebras’ of zelfs ‘boerenpummel’. De man redeneert als een straatvechter. ‘Stap op het veld alsof het je laatste wedstrijd is, ‘ vertelt hij zijn spelers, ‘en koester je angst, want ze houdt je scherp. Rustig zijn is funest. Ontspannen zijn is funest. Geloven dat je de beste bent, is funest. Een voetballer is op zijn best wanneer hij bang is. Dan is hij verplicht om zijn beste niveau te halen.’

Met welk schrikbeeld Simeone zijn elftal tegenwoordig de wei in stuurt, valt wel te raden. De finale van de Champions League vindt plaats in het eigen Wanda Metropolitano. Atlético moet die finale winnen, al was het maar om de nachtmerrie te ontlopen dat erfvijand Real er de beker pakt.

Journalisten rollen met de ogen wanneer Simeone wéér over ‘het arme Atlético’ begint. Zijn begroting is zo groot als die van de hele Belgische eerste klasse.

Vervloekt

Diego Pablo Simeone gaat er al zijn passie voor aanwenden, vuile trucs erbovenop. ‘Op een voetbalveld word ik een beetje gek. Geef me een uitdaging en mijn bloed begint te stromen. Als iemand zegt dat het onmogelijk is om met een kopstoot een muur te slopen, dan heeft hij het mis’, schrijft Simeone in Partido a Partido: Si se cree, se puede. Dat staat voor ‘wedstrijd per wedstrijd: als je het gelooft, dan kan het’. Het is het enige boek dat over Simeone bestaat, en het is een puur voetbalboek, geen biografie. Over zijn privéleven is verrassend weinig bekend. Je zou kunnen denken dat Simeone en zijn team louter drijven op wilskracht en nijdigheid, maar dat doet de waarheid geweld aan. Er zit een idee achter de gekte, en vooral ook veel discipline. Atlético Madrid sart, provoceert en haalt graag de hakbijl boven, maar pakt zelden rood. Gele kaarten wel, maar die doen je geen wedstrijden verliezen, redeneert Simeone. De Argentijn weet goed waar de grens ligt. Zijn eigen emoties houdt hij nooit in bedwang, maar dat is net een wapen om het stadion en het team onder stoom te krijgen. Zijn spelers, daarentegen, weet hij ijzig koel te houden, vooral wanneer het er echt toe doet. Het zijn eerder struikrovers dan slagers.

De parallellen met de voetbalcarrière van hun trainer liggen voor de hand. De speler Simeone was een gevreesde verdedigende middenvelder met een puntgave techniek, maar toch meer een gladiator dan een artiest. Eén actie tegen Engeland, op het WK van 1998, vat het goed samen. Simeone zet zijn elleboog in de rug van David Beckham en laat zich op het lijf van de Engelse ster vallen, zodat het extra veel pijn doet. Terwijl hij tergend langzaam opstaat, tilt Beckham zijn voet op. Simeone slaakt een kreet en zijgt ter aarde, oogcontact zoekend met de scheidsrechter. Op de beelden is niet te zien of de studs van Beckham de Argentijn wel raken. Resultaat? Simeone krijgt geel, Beckham wordt uitgesloten. Argentinië wint de match na penalty’s.

Sinds het WK van ’98 wordt Simeone uiteraard verafschuwd in Engeland, nog steeds het land van de fairplay. Het zegt iets over de status van de trainer Simeone dat de halve Premier League-top hem desondanks al probeerde binnen te halen. Hij houdt de boot af. Hij is onaantastbaar bij Atlético en dat wéét hij. Volgens de supporters heeft Simeone de club gered, door een eind te maken aan ‘de vloek van de pupas’. Het verhaal gaat terug tot de finale van Europacup I in 1974. Rivaal Real heeft op dat moment al zes keer de beker der landskampioenen gewonnen, Atlético staat voor het eerst in de finale. Zes minuten voor affluiten scoort Luis Aragonés met een vrije trap, maar in de laatste minuut maakt Hanz-Georg Schwarzenbeck gelijk voor Bayern München. Een zondagsschot over 35 meter, van een speler die zo goed als nooit scoorde. Volgens de legende is doelman Miguel Reina (de vader van Pepe Reina, doelman van AC Milan) afgeleid door een flitsende camera. Bayern won de terugmatch met 4-0. Atlético-voorzitter Vicente Calderon sprak de historische woorden: ‘Somos el Pupas FC.’ ‘Wij zijn de club van de vervloekten.’

Dat gevoel van noodlottigheid nestelt zich in de identiteit van Atlético: altijd zit het tegen. Alsof de duivel ermee gemoeid is. ‘Soms boekten we een mooie overwinning, maar voelden we dat de supporters verwachtten dat we het volgende weekend dan wel zouden verliezen’, zo verklaarde gewezen spits Diego Forlan wat het betekent om een Pupa te zijn. ‘Het kroop in onze kop, en daardoor verloren we ook. We verloren van de geschiedenis.’

Op weer zo’n vervloekte avond in december 2011 schakelde derdeklasser Albacete Atlético uit in de beker. Uit Argentinië werd oud-speler Diego Simeone overgevlogen om over te nemen van de ontslagen trainer. Simeone begon een doelbewuste campagne om de term ‘pupas’ te bannen – hij heeft het woord zelfs nooit willen uitspreken. ‘We zullen werken, en we zullen winnen’, zo vat de Argentijn zijn filosofie samen. De club verkeert in degradatiegevaar wanneer hij overneemt, maar de Atlético eindigen dat seizoen warempel nog vijfde én ze winnen de Europa League. Eén jaar later veroveren ze in en tegen Real de Spaanse beker. Nog een jaar later worden ze kampioen.

Grote ballen

Simeone vervangt de mythe van de pupas door een andere: die van strijder tegen het establishment. De Argentijn wentelt zich in de rol van underdog. Nederig en hongerig. Zijn favoriete stoplap is: ‘Wij doen het met een kwart van het budget van Real.’ Spaanse journalisten rollen met de ogen wanneer hij wéér over de financiële beperkingen van het arme Atlético begint. Het ís ook kras: je voordoen als schooier wanneer je de dertiende rijkste club ter wereld bent, met een begroting zo groot als die van de hele Belgische eerste klasse samen. Tegenover de monsterbudgetten van Barcelona en Real blijft het natuurlijk klein bier. Als sympathiek Klein Duimpje in een land van reuzen, zo profileert Simeone zich: ‘Normaal kunnen wij niet concurreren met Barcelona en Real Madrid, zij spelen in een andere wereld. Als we stoppen met strijden, maken we geen kans. Alleen als we alles geven, kunnen we de grootsten verslaan. Wij die Real kloppen: dat geeft de mensen hoop in het echte leven.’

Daar moet wel voor worden gewerkt. Simeone koketteert met hard labeur. Er worden beelden van zijn legendarische trainingen verspreid, als waarschuwing aan de tegenstand. In een van die filmpjes zwijmelt spits Luciano Vietto, ondertussen weer weg bij Atlético, over het veld. De duizelige Vietto giet water in zijn nek, houdt zich maar net recht en strompelt naar de boarding om te braken. Simeone en zijn assistenten proesten het uit. Spartaans en overdreven? Het geeft de spelers juist het gevoel deel uit te maken van een keurpeloton. Echte mannen die net dat stapje meer kunnen zetten. Simeone cultiveert dat machismo. Een paar seizoenen geleden bedankt hij de moeders van zijn spelers omdat ze hun kinderen ‘grote ballen’ hebben gegeven.

Yannick Carrasco vertrok voor 30 miljoen naar China. Hij wordt neergezet als een geldwolf, maar misschien kon hij niet over zijn eigen lot beslissen.

Mannetjesputters zijn geen pupas, en bij Atlético spreekt niemand nog over een vloek. Daar is nochtans reden toe, zeker in de Champions League. Neem nu de finale van 2014, uitgerekend tegen erfvijand Real Madrid. Atlético komt in de eerste helft op voorsprong via Diego Godin. Pas in de extra tijd buffelt Sergio Ramos de bal voorbij Atletico-doelman Thibaut Courtois. In de verlengingen loopt het team van Simeone helemaal leeg, het wordt nog 4-1. Twee jaar later herhaalt de geschiedenis zich. Opnieuw is de Champions League-finale een Madrileense derby, alweer komt het aan op verlengingen, maar in de strafschoppenreeks trapt verdediger Juanfran op de paal. Je zou je voor minder vervloekt voelen. ‘Ik weet één ding: niemand herinnert zich de verliezers’, sprak Diego Simeone na de noodlottige match. ‘Twee finales verliezen betekent mislukken. We moeten dit rechtzetten. Deze wond moet helen.’ Een paar maanden later stelt Atlético Madrid zich kandidaat om de Champions League-finale te ontvangen, en dit seizoen is het eindelijk zover. Simeone praat er nog niet over. Hij bekijkt het, naar de titel van zijn voetbalboek, ‘wedstrijd per wedstrijd’. Bij Club Brugge weten ze wat hen te wachten staat.

Madrileense komedie

Het lijkt erop dat Simeone’s credo ‘geen truc is te smerig’ nu ook wordt doorgetrokken tot in de bestuurskamer, want er zijn bij Atlético rare dingen aan de gang. Zo was er de merkwaardige saga rond Antoine Griezmann. De Franse spits heeft blijkbaar met medeweten van Atlético, of zelfs op hun aangeven, de schijn gewekt dat hij naar Barcelona zou vertrekken. Griezmann was dat nooit van plan; hij tekende in het voorjaar heimelijk al een nieuw contract bij Atlético. Vanwaar dan die komedie? Wilde Atlético Madrid zijn concurrent zand in de ogen strooien, zodat Barça deze zomer geen nieuwe klepper kon binnenhalen op de transfermarkt?

En dan is er nog de vreemde historie met Chinese transfers, een verhaal waar een Rode Duivel bij betrokken is. Tot enkele maanden geleden was de Chinees Wang Jianlin de sterke man bij Atlético. Jianlin leidt de Wanda Group, ’s werelds grootste vastgoedconcern, met belangen in de gezondheidszorg, de filmwereld en het bankwezen. In de zomer vertrok Jianlin bij Atlético, kennelijk zonder boe of bah. Jianlin kocht zich in bij de Chinese eersteklasser Dalian Yifang, die prompt twee transfers aankondigde: Nicolas Gaitan en Yannick Carrasco, allebei van Atlético. De Rode Duivel kostte de Chinezen amper 30 miljoen euro. Voor een speler van zijn allure is dat een aalmoes.

Spaanse journalisten denken dat ze erachter zijn gekomen waarom Carrasco zo goedkoop vertrok. Blijkbaar had AS Monaco, de vorige club van Carrasco, een doorverkoopclausule bedongen bij Atlético. Monaco had recht op 25 procent van de transfersom van Carrasco – in dit geval dus een schamele 7,5 miljoen euro. De Spaanse pers speculeert nu dat Atlético op zijn beurt een doorverkoopclausule bedong bij Dalian Yifang: als de Belg terugkeert naar Europa, dan zou het leeuwendeel van het transfergeld naar Atlético gaan. En de Madrilenen zouden inspraak hebben bij het kiezen van de club. Lees: het mag zeker geen rechtstreekse concurrent zijn.

In België zijn er veel vragen rond het Chinese avontuur van Carrasco. De voetballer wordt neergezet als een geldwolf die zijn carrière vergooit. Maar misschien spelen er andere belangen, en heeft Carrasco minder te kiezen over zijn eigen lot dan velen denken.