CD&V pleit voor nieuwe staatshervorming in 2024: ‘Too little, too late’, vindt N-VA

Hilde Crevits (CD&V) op 13 februari 2019. © BELGA PHOTO DIRK WAEM

De christendemocraten kijkt voor de werkwijze naar het verleden. N-VA vraagt zich af waarom er zolang gewacht moet worden.

Na de verkiezingen van mei moet er in het Vlaams Parlement een consensus gezocht worden over een nieuwe staatshervorming. De Franstalige partijen kunnen een soortgelijke oefening starten, waarna men in de Senaat met die voorstellen aan de slag kan. ‘In een ideaal scenario ligt dan een blauwdruk klaar voor een staatshervorming, die vanaf 2024 uitgevoerd kan worden.’ Dat stelt CD&V in een opiniebijdrage op de website van De Standaard, ondertekend door partijvoorzitter Wouter Beke, Hilde Crevits, Kris Peeters, Luc Van den Brande, Johan Sauwens, Servais Verherstraeten en Yves Leterme.

De partij kijkt voor de werkwijze naar het verleden: de befaamde vijf resoluties die twintig jaar geleden in het Vlaams Parlement werden goedgekeurd. Aan de basis lag de ‘Schrikkelnota’ van Luc Van den Brande uit 1996 en het werk van de commissie Staatshervorming onder leiding van Johan Sauwens.

Ook nu moet in de volgende legislatuur zo’n commissie Staatshervorming worden opgericht, verduidelijkte Hilde Crevits in De Ochtend (Radio 1). De resoluties vormden voor CD&V de basis van de zesde staatshervorming. ‘Vlaanderen kreeg sindsdien belangrijke bevoegdheden op het vlak van arbeidsmarktbeleid, ouderenzorg, gezinsbeleid, economisch ondersteuningsbeleid, landbouw, wonen, mobiliteit, verkeersveiligheid en dierenwelzijn. Ook de fiscale autonomie werd aanzienlijk uitgebreid. Anno 2019 zie je dat duidelijk in de begroting. Sinds de zesde staatshervorming is de Vlaamse begroting goed voor 45 miljard euro’, luidt het.

Stap voor stap is Vlaanderen door de opeenvolgende staatshervormingen een sterke deelstaat geworden die beschikt over belangrijke budgetten, instrumenten en personeelsleden om een krachtig beleid te voeren, maar voor CD&V zullen verdere stappen moeten volgen. ‘Vlaanderen zal versterkt worden met nieuwe bevoegdheden. Daar twijfelen wij niet aan. Eén beleidsdomein verdient daarbij voor ons prioriteit: de gezondheidszorg. Vlaanderen heeft van zijn bevoegdheden gebruikgemaakt om de Vlamingen een grotere Vlaamse sociale bescherming te geven. Toch is de bevoegdheidsverdeling niet altijd logisch. We moeten dus nog verdere stappen zetten.’

Crevits geeft het voorbeeld van het preventiebeleid in de gezondheidszorg. De winsten die de federale regering daardoor boekt door minder uitgaven in de sociale zekerheid vloeien immers niet terug naar de gemeenschappen, terwijl Vlaanderen die middelen volgens haar goed opnieuw zou kunnen investeren in preventie. Voor Crevits kan er geen sprake zijn van een herfederalisering van grote bevoegdheden zoals mobiliteit, maar voor bepaalde kleine zaken kan er wel aan herfederalisering gedacht worden.

‘Het is geen taboe’, stelt voorzitter Beke. ‘Maar de grondrichting moet zijn: een versterking van de deelstaten om België bestuurbaar te houden’. Wat betekent deze stellingname voor de discussie over de lijst met artikelen uit de Grondwet die voor herziening vatbaar worden verklaard in de volgende legislatuur? ‘Dat ligt niet alleen in handen van CD&V’, reageert Beke. ‘We staan open voor een debat, maar de vraag is wie het eens gaat worden over welke artikelen’. Hij voert ook aan dat er een lijst moet komen van Kamer en Senaat, maar ook van de regering. ‘Heeft de regering in lopende zaken wel de bevoegdheid om dat te kunnen doen? De val van de regering heeft deze discussie bemoeilijk

Reactie N-VA: ‘Waarom tien jaar wachten?’

Too little, too late, zo reageert kandidaat-premier voor N-VA, Jan Jambon, op het voorstel van CD&V om vanaf 2024 een nieuwe staatsvorming door te voeren. CD&V geeft toe dat de overdracht van bevoegdheden voor meer welvaart in Vlaanderen gezorgd heeft. Waarom dan tien jaar wachten om nieuwe welvaart te creëren? , vroeg hij zich maandag af in De Ochtend (Radio 1). Ons land hervormen doe je samen, niet op een Vlaams eiland, reageerde Kristof Calvo (Groen) op Twitter.

Voor de N-VA moeten de mankementen aan ons staatssysteem onmiddellijk aangepakt worden in plaats van de volgende legislatuur een staatshervorming voor te bereiden, die dan pas de legislatuur daarna kan uitgevoerd worden. Dat komt neer op een periode van tien jaar. Jambon benadrukte dat het confederalisme de onbestuurbaarheid niet zal creëren, maar oplossen. Wallonië kiest immers voor socialistische en communistische recepten, Vlaanderen voor rechtse recepten. Daarom is politieke wil aan beide kanten nodig opdat beide democratieën hun eigen recepten kunnen realiseren.

Hij pleitte ook voor het herzienbaar verklaren van artikel 195 van de Grondwet, dat de procedure voor grondwetsherzieningen vastlegt. De procedure moet zo aangepast worden dat een verkozen parlement de noodzakelijke hervormingen kan doorvoeren, aldus Jan Jambon.

Ook Groen-Kamerlid Krisof Calvo ziet het voorstel van CD&V niet zitten. Ons land hervormen doe je samen, niet op een Vlaams eiland, @cdenv, luidt het op Twitter. Hij vindt het confederalisme van christendemocraten en nationalisten het recept voor meer blokkering. Calvo verwijst ook naar de ‘voorstellen voor meer samenwerking’ die Groen maandag lanceerde, zoals een federale kieskring, de herfederalisering van een aantal bevoegdheden en één coördinerende minister van Energie en Klimaat.

Zusterpartij CDH: ‘Geen institutioneel geruzie’

CDH wil zich de volgende legislatuur niet in nieuwe institutionele debatten storten. Dat hebben de Franstalige humanisten gezegd in een reactie op de voorstellen van CD&V.

‘Het CDH leest met plezier dat een nieuwe institutionele hervorming geen prioriteit voor 2019 is. Dat is een houding die we delen. Er zijn andere uitdagingen op vlak van klimaat en sociaal en economisch beleid. Laat ons geen energie verspillen aan nieuw steriel geruzie tussen Vlamingen en Franstaligen’, klinkt het.

Terwijl de Vlaamse christendemocraten denken aan een regionalisering van de gezondheidsdiensten, spreekt het CDH aan de andere kant van de taalgrens van de herfederalisering van ‘bepaalde hefbomen’. ‘Een beter functioneren van onze instellingen en een efficiënter beleid blijft uiteraard een doelstelling, inclusief het herfederaliseren van bepaalde hefbomen. Maar het regionaliseren van de gezondheidsdiensten lijkt ons in ieder geval niet de goede weg. Niet nu, en niet later.’

MR wil ‘institutionele stop’

De MR zal voor de verkiezingen van 26 mei hoe dan ook geen voorstellen doen om grondwetsartikelen voor herziening vatbaar te verklaren. Dat heeft Kamerfractieleider David Clarinval gezegd. De Franstalige liberalen willen de volgende legislatuur geen institutionele hervormingen.

‘Wij pleiten voor een institutionele stop. Er moet eerst toegezien worden op een goede uitvoering van de zesde staatshervorming. Wij zijn de garantie voor de stabiliteit van het land, en dat hebben we getoond tijdens deze legislatuur. De MR heeft het communautaire in de frigo gestopt, en wenst het er niet terug uit te halen’, zegt Clarinval aan Belga. Volgens hem gaat de prioriteit van de Franstalige liberalen naar het sociaaleconomische beleid en de milieu-uitdagingen.

PS: ‘Geen prioriteit’

De PS is dan weer bereid het gesprek aan te gaan over een lijst van grondwetsartikelen die voor herziening vatbaar kunnen worden verklaard, maar ze wil niet praten over artikelen die institutionele hervormingen in gang zouden zetten. Dat hebben de Franstalige socialisten maandag meegedeeld.

‘De verbetering van het dagelijkse leven van de mensen’ vormt voor de PS ‘de prioriteit der prioriteiten’ met het oog op de verkiezingen van mei.

De socialisten sluiten een grondwetsherziening niet uit, maar die mag dan enkel tot doel hebben om de individuele rechten en vrijheden te laten evolueren en ethische vooruitgang te boeken. ‘Wij zijn dus voorstander van een lijst van artikelen waarvan de herziening nodig is om vooruitgang in de samenleving te bewerkstelligen’, stelt de partij in een mededeling.

‘Dit gezegd zijnde, in geen geval is de PS vragende partij voor een institutionele hervorming. We hebben nood aan stabiliteit en moeten waken over een goede uitvoering van de zesde staatshervorming. Voor de PS kan geen enkel artikel over de structuur van de staat open voor herziening verklaard worden’, besluit de partij.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content