‘Bieke Depoorter toont in het FoMu een onbekende kant van zichzelf’

Na haar initieme portretten van vreemden in hun eigen huiskamer toont de Belgische Magnum-fotografe Bieke Depoorter in haar eerste solotentoonstelling in het FoMu een nog onbekende kant van zichzelf.

Als jonge vrouwelijke fotograaf werd Bieke Depoorter (1986) in 2012, al op haar 25^e, lid van het internationale fotoagentschap Magnum. Ze was, na Martine Franck, de tweede Belgische vrouw in het exquise gezelschap en met Carl De Keyzer en Harry Gruyaert de vierde Belgische vennoot.

Vanaf haar eerste project in Rusland (2011) ontwikkelde ze een formule die zo goed als uniek was. Ze trok drie keer naar een voor haar totaal onbekend land en poogde er te logeren bij de autochtone bevolking. Ze won het vertrouwen van de mensen die haar in huis haalden en toelieten te fotograferen in hun privéwereld. Hetzelfde procedé paste ze ook toe bij latere reizen naar de Verenigde Staten en het werd zowat haar handelsmerk.

Dit soort fotografie was nieuw en ze kon het toepassen omdat ze jong was en zo gemakkelijk de sympathie van mensen won. Het is niet eenvoudig om als vreemde door te dringen in de intimiteit van individuen en er dan ook beelden van te maken. Dit aspect van de fotografie was in zoverre nieuw dat het zich op de grens van de reportage en het sociale engagement bewoog. De fotografe zag en noteerde in beelden wat ze ontmoette, wat haar trof of verbaasde en trachtte het “exotische” en bijzondere zo natuurlijk mogelijk in haar foto’s te vangen.

Het resultaat was een amalgaam van persoonlijke avonturen en onderhuidse commentaar in een spontane belevenis. Het realistische onderwerp, vaak in ondankbare omstandigheden opgenomen, blijkt achteraf een grote fotografische kwaliteit te hebben en tegelijkertijd een boodschap mee te delen. Niet expliciet maar eerder onderhuids. Het zijn die kwaliteiten die de Magnum-collega’s waarschijnlijk hebben doen besluiten om haar figuurlijk te omhelzen. Haar jeugdig elan en de wil om door te zetten waren even zoveel pluspunten die haar ook hielpen bij haar projecten.

Uitgekeken op de formule

Bieke Depoorter besefte zelf op een bepaald ogenblik dat ze niet eeuwig verder kon met haar formule. Na een aantal realisaties raakt men er op uitgekeken en dat besefte ze ook zelf. Voor een volgende reeks trok ze meermaals naar Egypte waar ze ook weer de intimiteit van interieurs zocht maar ze voegde er een bijzonder element aan toe. Met een dummy van het nog te realiseren boek zocht ze later opnieuw niet de mensen op die haar hadden toegelaten in hun interieur maar anderen en vroeg hen om op de foto’s in handschrift commentaar te geven op wat er op de beelden te zien was.. De in Arabisch handschrift gestelde teksten lopen over de foto’s en maken ze daarmee erg persoonlijk, zelfs al kan men ze niet ontcijferen.

Op de tentoonstelling in het FoMu toont ze twee nieuwe projecten die nog niet voltooid zijn. Er is de installatie “Michael” die een man uit Portland (Oregon) tot onderwerp heeft die aan borderline lijdt en in 2015 plots verdween zonder enig spoor achter te laten. In de tentoonstelling is een ruimte gebouwd zoals zij die had gezien toen ze hem ontmoete en een aantal keren bezocht. De wanden zijn volledig behangen met foto’s en beeldfragmenten die hij verzameld had en voor hij verdween opstuurde naar de fotografe. Die heeft ze gebruikt om een soortgelijke kamer te reconstrueren vrijwel identiek aan het origineel. Zelfs zonder de voorgeschiedenis te kennen is het een haast hallucinante belevenis om, als een voyeur, de kamer te betreden en zich voor te stellen wie die man was en wat hem bezielde. Dat Depoorter hem kon benaderen en enig vertrouwen bij hem losmaakte, bewijst eens te meer hoe zij onbevangen vreemden voor haar en haar fotografisch experiment wist te overtuigen.

Fotografe Bieke Depoorter besefte zelf op een bepaald ogenblik dat ze niet eeuwig verder kon met haar formule.

Idem dito voor een ander nieuw en nog onvoltooid idee “Agata” waarbij zij een Poolse jonge vrouw aansprak in Parijs die toen enigszins in de periferie van de maatschappij leefde. Ze werkte als stripteaseuse en leefde van de ene dag in de andere de kost verdienend met de meest uiteenlopende jobs. Depoortere fotografeerde haar op verscheidene tijdstippen en plaatsen en wist haar te overhalen om in het museum aanwezig te zijn bij de vernissage. Onopvallend en toch niet om naast te kijken mengde zij zich tussen het publiek zoals ze zich ook ongegeneerd liet fotograferen door haar vage vriendin.. Het resultaat van deze bizarre vriendschap is nog onvoltooid maar geeft opnieuw een goed idee wat Bieke Depoorter met het medium fotografie wil realiseren. Interessant om te volgen en te vermoeden wat de toekomst voor haar nog zal betekenen.

Tentoonstelling “Bieke Depoorter, 2015-2018”. Antwerpen FoMu nog tot 10 februari