Biden waarschuwt Poetin inzake Oekraïne, Poetin vraagt garanties rond NAVO

Als de situatie in Oekraïne escaleert, dan zullen er gevolgen zijn. Daarvoor heeft de Amerikaanse president Joe Biden gewaarschuwd tijdens het onderhoud met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin, meldt het Witte Huis. Duitsland zou toegezegd hebben bij een inval de Nord Stream 2 pijplijn dicht te houden. Poetin eiste dan weer garanties dat de NAVO zich niet naar het oosten uitbreidt.

Biden gaf volgens het Witte Huis uiting aan ‘de diepe bezorgdheid van de Verenigde Staten en onze Europese bondgenoten’ over de Russische troepenbewegingen aan de grens met Oekraïne, waar het land tienduizenden soldaten heeft geposteerd. Tegelijkertijd maakte hij duidelijk dat ‘in het geval van een militaire escalatie, de Verenigde Staten en onze bondgenoten zullen reageren met krachtige economische en andere maatregelen’.

Volgens het Witte Huis heeft Biden ook herhaald dat hij pleit voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne. Hij riep tot slot op om tot een de-escalatie van het conflict en vroeg om de crisis via de diplomatieke weg op te lossen.

Het gesprek duurde ongeveer twee uur, berichten de Russische persagentschappen Ria Novosti, TASS en Interfax. Het Kremlin had eerder verklaard dat het een zeer lang gesprek zou kunnen worden. ‘Het gesprek zal duren zolang het nodig is’, zei een woordvoerder van het Kremlin op voorhand.

Na afloop meldde het Kremlin dat Poetin garanties geëist had dat het NAVO-bondgenootschap zich niet naar het oosten zal uitbreiden.

‘De NAVO doet gevaarlijke pogingen om het Oekraïense grondgebied te gebruiken en ontwikkelt haar militaire potentieel aan de grenzen. Daarom heeft Rusland groot belang bij veilige juridische garanties dat de NAVO zich niet naar het oosten zal uitbreiden’.

Poetin probeert de militaire escalatie aan de grens tussen Rusland en Oekraïne in de schoenen van het westen te schuiven. ‘De verantwoordelijkheid moet niet op de schouders van Rusland worden gelegd, gezien het gedrag van de NAVO’, aldus Poetin.

Werkoord versus buitenverblijf

Joe Biden koos ervoor om het gesprek te voeren vanuit de ‘Situation Room’, een ultrabeveiligde ruimte in de kelder van het Witte Huis waar geheime gesprekken plaatsvinden. Dat illustreert hoe zeer de spanning te snijden is. De pers heeft geen toegang tot de ruimte en er zijn ook geen foto’s genomen. Het Kremlin liet wel enkele foto’s los van Poetin die via een scherm spreekt met zijn Amerikaanse ambtsgenoot. De Russische televisie zond zelfs de uitwisseling van beleefdheden uit. ‘Het is goed om je weer te zien’, zei Biden, waarop Poetin antwoordde: “‘k groet u, meneer de president’.

De Russische president bevond zich in zijn residentie in Sotsji, een badplaats aan de Zwarte Zee.

Inval

Washington beschuldigt Rusland ervan een inval in Oekraïne voor te bereiden, maar Moskou ontkent dat. De situatie doet denken aan 2014, toen Moskou de Krim, het Oekraïense schiereiland, annexeerde. Daarop volgde een gewapend conflict in Oost-Oekraïne door pro-Russische separatisten. Tijdens die oorlog vielen meer dan 13.000 doden.

De VS kondigden al aan dat Rusland bij een militaire escalatie van het conflict in Oekraïne rekening zal moeten houden met ernstige gevolgen. Biden zou Poetin duidelijk maken dat ‘de kosten zeer hoog’ zullen zijn, ‘als Rusland tot een dergelijke actie zou beslissen’, verklaarde een medewerker van het Witte Huis maandag.

Biden nam na het gesprek meteen contact op met de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse kanselier Angela Merkel en de Italiaanse en Britse premiers Mario Draghi en Boris Johnson om hen te laten weten hoe het onderhoud verlopen is.

Gassancties?

Volgens bronnen in de VS zullen de sancties waarmee gedreigd wordt onder meer te maken hebben met de Russische gasleveringen. Duitsland, aldus die bronnen, heeft toegezegd de omstreden gaspijpleiding Nord Stream 2 dicht te houden wanneer Rusland Oekraïne binnenvalt. Dat heeft Berlijn met Washington afgesproken, is door functionarissen aan het Congres gemeld.

Nord Stream 2 loopt van Rusland naar Duitsland.

De pijpleiding is compleet, maar wacht nog op goedkeuring voor gebruik van de Duitse autoriteiten. Het certificeringsproces werd in november opgeschort vanwege een juridische hindernis. De goedkeuring van de Duitse toezichthouder is een van de laatste stappen voor de ingebruikname van de pijpleiding die naar verwachting de Russische gaslevering aan Duitsland zal verdubbelen. Door de vertraging is het wel onwaarschijnlijker geworden dat Nord Stream 2 de gastekorten in Europa deze winter kan helpen verlichten.

Washington ziet de pijplijn door de Oostzee als strategisch gevaarlijk. Rusland zou daarmee een chantagemiddel tegenover Europa in handen hebben. Bovendien kan Moskou besluiten om bestaande pijplijnen door Oekraïne niet meer te gebruiken en dat land zo onder druk zetten.

Wapens

De Verenigde Staten zullen wapens leveren aan Oekraïne als Rusland besluit het land binnen te vallen. Ook zullen de Amerikanen hun Oost-Europese NAVO-bondgenoten in dat geval van extra wapens voorzien. Dat zei de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan tegen journalisten, enkele uren na een overleg tussen de Amerikaanse president Joe Biden en diens Russische ambtgenoot Vladimir Poetin.

Sullivan zei overigens niet te geloven dat Poetin al besloten heeft om Oekraïne aan te vallen. De Russische president zou zich nog beraden over de aanpak.

Vorige week lekte uit dat volgens Amerikaanse veiligheidsdiensten Rusland begin volgend jaar het land wil binnenvallen.