Betogingsverbod goedgekeurd, volgens oppositie ‘draak van een compromis’

De Kamercommissie Justitie heeft woensdag in eerste lezing ingestemd met een wetsontwerp waarin ook het gecontesteerde gerechtelijk betogingsverbod vervat zit. Na intern protest van de PS werd die tekst nog aangepast. Op vraag van de oppositie komt er een tweede lezing.

Het wetsontwerp ‘om justitie menselijker, sneller en straffer te maken’ stond eerder al op de agenda van de Kamercommissie Justitie. Dat de tekst nog niet gestemd raakte heeft alles te maken met het gerechtelijk betogingsverbod dat erin vervat zit. Dat element kwam er mee op vraag van PS-burgemeester van Brussel Philippe Close en geeft rechters de mogelijkheid om amokmakers een tijdlang te weren van betogingen, maar critici vrezen dat het een hefboom kan worden om ook vreedzaam protest in te perken. Vakbonden en middenveldorganisaties kwamen er vorige week nog tegen betogen aan het kabinet van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne.

De PS eiste een aanpassing, en vorige week vrijdag raakte het kernkabinet het – na een naar verluidt verhitte discussie enkele dagen eerder – eens over een aantal bijsturingen die moeten verzekeren dat vreedzame betogers of stakers niet geviseerd worden.

Van Quickenborne zelf had het woensdag in de Commissie Justitie over ‘verfijningen die garanderen dat enkel de amokmakers een betogingsverbod kunnen worden opgelegd’. Concreet kan het verbod bijvoorbeeld niet van toepassing zijn op betogers die om uitsluitend politieke, vakorganisatorische, levensbeschouwelijke, ecologische, burgerlijke of andere vreedzame redenen op straat komen als ze tenminste geen risico op ernstige verstoring van de openbare orde vormen, en kan het enkel voor misdrijven die gepleegd zijn tijdens een protestbijeenkomst – en dus geen staking – vanaf honderd deelnemers. Voor kleinere betogingen kan de politie mogelijke amokmakers makkelijk controleren, is de redenering.

Arbitrair

De oppositie is niet te spreken over de amendementen. Sophie De Wit (N-VA) sprak van een ‘manifeste uitholling’ en een ‘draak van een compromis’. Partijgenoot Christoph D’Haese vroeg zich af ‘of er eigenlijk nog wel een betoging denkbaar is waarop het betogingsverbod wél van toepassing kan zijn’. Marijke Dillen (Vlaams Belang) noemde het een ‘volledige afzwakking en uitholling van de oospronkelijke tekst’. ‘Dit is een compromis omwille van de lieve vrede binnen Vivaldi.’

PVDA’er Nabil Boukili meende dan weer dat het amendement niet garandeert dat vreedzame betogers of deelnemers aan stakingspiketten geen gerechtelijk betogingsverbod kunnen krijgen. Hij noemde de grens van honderd betogers daarnaast ‘arbitrair’. Er zijn ook vragen over de manier waarop het gerechtelijk betogingsverbod zou moeten worden gehandhaafd. Ook de vakbonden zijn overigens niet onverdeeld tevreden met de aanpassingen. Het socialistische ABVV kondigde voor aanvang van de Commissie aan te zullen protesteren aan de Kamer.

De tekst werd uiteindelijk in eerste lezing goedgekeurd, al komt er op vraag van de oppositie een tweede lezing. Daarna moet het ontwerp nog door de voltallige Kamer worden goedgekeurd.