Bereiken onderhandelaars Vlaamse formatie nachtelijk akkoord?

(Belga) Ontwaakt Vlaanderen morgen met een regeerakkoord? Na een middag bilaterale gesprekken, is het wachten tot formateur Jambon en de toponderhandelaars van N-VA, CD&V en Open Vld aan de ultieme eindsprint beginnen. Een akkoord vinden over de begroting, blijkt een zware dobber. Hier en daar lekt uit wat er op tafel ligt, maar het cliché luidt: “er is pas een akkoord over iets als er een akkoord is over alles”.

Vandaag pikte formateur Jan Jambon (N-VA) de draad voor de regeringsgesprekken opnieuw op. Jambon startte met met bilaterale gesprekken. Eerst werd Open Vld, nadien was CD&V aan de beurt. Het blijft wachten tot alle toponderhandelaars opnieuw samen aan tafel gaan zitten in een poging om de landing in te zetten. Het is afwachten of de partijen komende nacht een akkoord kunnen sluiten. Als dat lukt, wordt het akkoord morgen voorgesteld, kan Hilde Crevits morgen naar de trouw van haar zoon, kunnen de drie partijen zondag partijcongressen houden en kan Jambon maandag zijn regeerverklaring afleggen in het Vlaams Parlement. Mislukt de landing, dan schuift alles op en moeten alternatieve scenario’s uitgewerkt worden. Intussen raken ook steeds meer details bekend van wat er op tafel ligt. Natuurlijk geldt daar de klassieke caveat dat alle afzonderlijke maatregelen op losse schroeven blijven tot er een akkoord is over het geheel. Zo komen er bijvoorbeeld strengere inburgeringsregels en zullen nieuwkomers hun inburgeringscursus zelf moeten betalen. De drempel voor sociale voordelen (bv. sociale woningen of de kinderbijslag) zou verhogen voor nieuwkomers. De achterliggende filosofie is dat mensen moeten aangespoord worden om eerst bij te dragen voor ze kunnen genieten van bepaalde sociale voordelen. Ook de veelbesproken Vlaamse canon, met hoogtepunten uit de Vlaamse cultuur en geschiedenis, komt er, al is het nog afwachten in welke vorm. En ook over een ander omstreden plan, de invoering van de verplichte gemeenschapsdienst voor werklozen, ligt er naar verluidt een compromis op tafel. Verder zou er een akkoord zijn om de provinciebesturen te behouden. Ook de verplichte fusies van gemeenten lijkt van de baan. Een nieuwigheid is dat de opkomstplicht voor de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen verdwijnt. Tegelijk zou Vlaanderen voor die lokale verkiezingen overschakelen naar een systeem waarbij degene met de meeste stemmen automatisch burgemeester wordt, een systeem dat ook in Wallonië bestaat. Verschillende bronnen bevestigen dat die piste in de teksten staat. En ook over de symbolische ‘sjerpenkwestie’ zou er een compromis gevonden zijn. Burgemeesters zullen zelf kunnen kiezen of ze een tricolore sjerp dragen of toch liever een geel-zwarte versie. Een van de grote hamvragen blijft wat de nieuwe regeringsploeg wil doen met de begroting. Stelt de regering-Jambon het evenwicht effectief uit tot 2024 of wordt er toch vroeger naar een evenwicht gestreefd? En zoja, worden er dan naast de Oosterweelverbinding nog andere grote investeringen buiten de begrotingsdoelstelling geparkeerd? “Investeren in de eerste jaren is belangrijker dan een begrotingsevenwicht”, klinkt het. Volgens De Tijd komen de verlanglijstjes van de verschillende partijen samen neer op 3 miljard euro. Dat terwijl het tekort vooraf geraamd werd op 500 tot 600 miljoen euro. Aan verschillende ingrepen hangen ook aanzienlijke prijskaartjes. Zo zijn er de plannen om de woonbonus te schrappen en in ruil de registratierechten te verlagen. Maar één van de knelpunten van die ingreep is dat de verlaging van de registratierechten een directe impact heeft op de begroting en de uitdoving van de woonbonus pas later voelbaar zal zijn. Daarnaast zijn er de plannen om de erfenisrechten te verlagen, met name door een lager tarief voor ‘beste vrienden’ te voorzien. Vraag is ook hoe de geplande jobkorting, een belastingverlaging voor de laagste lonen, er concreet zal uitzien. De korting is bedoeld om werken te stimuleren en de activiteitsgraad in Vlaanderen op te krikken naar 80 procent. Daarnaast is er natuurlijk de vraag hoeveel geld de onderhandelaars willen investeren in het wegwerken van de wachtlijsten in de zorg. Om alle noden op te lossen is 1,6 miljard nodig, voor de meest dringende noden alleen al meer dan 200 miljoen euro. Volgens een onderhandelaar gaat het nu alleen nog maar over het budgettaire. Een andere bron zegt dat “wheelen en dealen” met budgetten een optie is, maar er is ook een andere mogelijkheid. “Alle investeringen in een tabel gieten en dan overal een vast percentage afschaven tot er een evenwicht is”. (Belga)