‘Belichaming van de christendemocratische waarden’: politici reageren op overlijden Leo Tindemans

‘Tindemans beheerste de kracht van overtuiging als geen ander’, Kris Peeters (CD&V) en anderen reageren op het overlijden van oud-premier en minister van Staat Leo Tindemans.

Leo Tindemans werd in 1922 geboren, in 1961 deed hij zijn intrede in de politiek en op tweede kerstdag 2014 verlaat hij het land waarvan hij ooit premier was. Een staatsman die niet snel vergeten zal worden, zo blijkt uit de eerste reacties van politici.

Tindemans beheerste de kracht van overtuiging als geen ander.Staatsman buiten categorie.Man van het volk.Architect van Vlaanderen,België, EU

— Kris Peeters (@peeters_kris1) December 26, 2014

Opnieuw moet onze partij afscheid nemen van een van haar iconen. Vaarwel Leo #Tindemans, wellicht voor altijd de populairste politicus.

— Wouter Beke (@wbeke) December 26, 2014

Van ‘een staatsman buiten categorie’ tot ‘populairste politicus’, zo nemen CD&V-collega’s Kris Peeters en Wouter Beke afscheid.

Beke kon niet laten zijn eerste politieke herinnering boven te halen, die onlosmakelijk aan Tindemans verbonden is:

Mijn eerste politiek herinnering: discussie tussen grootvaders over val van regering-#Tindemans in 1978. ‘de grondwet is geen vodje papier’

— Wouter Beke (@wbeke) December 26, 2014

‘Een overtuigde Europeeër’

‘België verliest een overtuigde Europeeër die de idee van een geïntegreerde Europese Unie altijd heeft verdedigd. Zijn visionaire werk zal ons steeds bijblijven. Al vanaf 1975 pleitte hij voor een Europese eenheidsmunt.’ Zo reageert premier Charles Michel (MR) op zijn website op het overlijden van oud-premier Leo Tindemans.

Charles Michel heeft het overlijden ‘met veel ontroering’ vernomen. De premier ‘wil hulde brengen aan de politicus die ook als eerste minister zijn stempel heeft gedrukt op de geschiedenis van ons land, dat zich onder zijn premierschap boog over institutionele hervormingen die de toekomst van België zwaar zouden beïnvloeden’.

De eerste minister betuigt namens de hele regering en alle burgers zijn oprechte medeleven aan de familie en de naasten van Leo Tindemans, klinkt het nog.

‘Een monument’

Met het overlijden van oud-premier Leo Tindemans heeft ‘een monument van de Belgische politiek ons verlaten’. Dat heeft de liberale politicus Herman De Croo in een reactie aan Belga laten weten.

‘Tindemans was mijn eerste eerste minister’, aldus De Croo. Als lid van de toenmalige PVV kreeg De Croo in 1974 in de regering-Tindemans I namelijk voor het eerst een ministerportefeuille toegewezen. ‘Ik heb Tindemans leren kennen als een zeer harde werker, en een gecultiveerd en belezen man.’

De Croo omschrijft Tindemans verder als ‘een tacticus met een politieke ruggengraat’. ‘Hij was een grote meneer en ik had veel sympathie voor hem. Ik heb altijd correcte en vriendschappelijke relaties met hem onderhouden’, zo klinkt het.

‘Hij was ook razend populair’, herinnert De Croo zich nog. ‘Zijn populariteit heeft PSC (het huidige cdH, nvdr.) er zelfs toe gebracht een nationale kieskring voor de Europese verkiezingen tegen te houden. Ze waren bevreesd dat hij in Wallonië meer stemmen zou halen dan Charles-Ferdinand Nothomb’, het toenmalige kopstuk van de Franstalige christendemocraten.

‘Belangrijke rol gespeeld’

‘Leo Tindemans heeft een belangrijke rol gespeeld in de politieke geschiedenis van ons land.’ Dat zegt Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) in een reactie op het overlijden van de oud-premier.

‘Hij lag mee aan de basis van de oprichting van de gemeenschappen en de gewesten. Hierdoor kwam er een einde aan de unitaire staat. Daarnaast was hij ook een overtuigd Europeaan. Mijn gedachten gaan in de eerste plaats naar zijn familie en nabestaanden’, aldus Bourgeois in een persbericht.

‘Belichaming van christendemocratie’

‘Leo Tindemans was zo populair omdat hij zeer geloofwaardig was’, legt oud-minister Mark Eyskens (CD&V) uit. ‘Hij belichaamde namelijk de christendemocratische waarden in woord en daad. Daardoor kon hij bij de verkiezingen voor het Europees parlement in 1979 bijna 1 miljoen stemmen binnenhalen.’ Eyskens noemt het nieuws van het overlijden van de oud-premier “schokkend en heel droevig, al wisten we al geruime tijd dat hij ziek was’.

‘Volgens Eyskens was Tindemans in de politiek gegaan om “problemen verdorie op te lossen, door een akkoord te smeden, niet enkel om die problemen aan te klagen. “Met Tindemans verliezen we nu, op iets meer dan een jaar tijd, de derde grote naam uit de glorietijd van de christendemocratie’, aldus Eyskens. In oktober vorig jaar overleed Wilfried Martens, en in mei volgde Jean-Luc Dehaene. ‘In die glorietijd was de CVP oppermachtig, in die mate dat onze tegenstrevers het hadden over de CVP-staat.’

‘Zijn ware politieke erfenis zijn zijn Europese inspanningen’

‘Voor mij staan de inspanningen die Tindemans gezet heeft voor een geïntegreerd Europa centraal in zijn politieke erfenis’, zegt Willy Claes (SP.A) in een reactie aan Belga. ‘Daar ligt voor mij zijn belang voor de volgende generaties, en minder bij zijn betekenis in de Belgische politiek.’

Claes maakte Tindemans mee als collega-minister en eerste minister, en leerde hem daar kennen als een zacht, aimabel man, een intellectueel. ‘En dat laatste bedoel ik niet negatief. Hij behandelde elk probleem als een intellectueel probleem, en probeerde het in een ruimer, historisch kader te plaatsen. Vaak vergemakkelijkte dat het beslissingsproces niet.’ Claes geeft de communautaire problemen als voorbeeld, waar Tindemans volgens hem vaak aarzelend handelde. ‘Dat verklaart ook de moeilijkheden met het Egmontpact, dat in oktober 1978 tot de val van zijn regering leidde.’ Claes ziet in Tindemans geen Belgisch federalist, maar wel een groot Europees federalist. ‘De inspanning pro een geïntegreerd Europa die Tindemans deed, vormen voor mij zijn politieke erfenis.’ Tindemans zal de geschiedenis ingaan als de man die bijna 1 miljoen stemmen haalde. ‘In die zin was hij het product van de publiciteitsjongens’, zegt Claes. ‘En ik weet niet of hij dat zelf ook wilde. Maar dat neemt niet weg dat hij een electoraal stemmenkanon was.’

‘Grote propagandist van de Europese gedachte’

Leo Tindemans was een grote propagandist van de Europese gedachte en boezemde bij de Belgische bevolking veel vertrouwen in. Zo reageert ex-premier en partijgenoot Herman Van Rompuy (CD&V). Van Rompuy had een politieke vader-zoonrelatie met Tindemans.

Tindemans volgde de vader van Van Rompuy op op de studiedienst van de toenmalige CVP. Toen Van Rompuy in de jaren zeventig als adviseur aan de slag ging bij Tindemans, was dat voor hem een hele eer. ‘Tindemans was voor mijn generatie het symbool dat politiek ook een eerbaar beroep kon zijn’, aldus Van Rompuy. Leo Tindemans is een grote propandagist van de Europese gedachte. ‘In zijn Tindemans-verslag sprak hij in de jaren zeventig al over een Europese Unie en een eengemaakte munt’, aldus Van Rompuy. Voor het grote publiek was Tindemans een politicus die vertouwen inboezemde. ‘Hij kreeg één miljoen voorkeursstemmen, en in die tijd mocht je maar op één persoon stemmen’, zegt Van Rompuy. ‘Door Tindemans haalde de CVP 49 procent van de stemmen.’ Van Rompuy heeft Tindemans een maand geleden nog een bezoek gebracht, “een confronterende ontmoeting, maar ik ben wel blij dat ik hem nog opgezocht heb’. Twee jaar geleden bezocht Van Rompuy Tindemans nadat de Europese Unie de Nobelprijs van de Vrede won. ‘Die prijs is het teken dat al wat ik heb gedaan zin heeft gehad”, zei Tindemans toen aan Van Rompuy.

‘Altijd het grootste respect voor Tindemans gehad’

‘Ik heb altijd het grootste respect voor Leo Tindemans gehad’, zo laat Guy Verhofstadt (Open VLD) weten in een reactie op het overlijden van de gewezen christendemocratische premier. Verhofstadt betitelt Tindemans ook als ‘een overtuigd Europeaan’.

Guy Verhofstadt en Leo Tindemans maakten tussen 1985 en 1988 samen deel uit van de regering, die toen geleid werd door Wilfried Martens. Verhofstadt was toen minister van Begroting, Tindemans had de portefeuille van Buitenlandse Zaken in zijn bezit. ‘Ik heb hem toen leren kennen als iemand die het politieke vak zeer ernstig nam en dan ook erg betrokken was op zijn werk’, zo blikt Verhofstadt terug op die periode. ‘Maar we zullen hem in de eerste plaats herinneren als een overtuigd Europeaan: iemand die wilde dat de Europese integratie snel vooruitgang maakte Om het met zijn eigen woorden te zeggen: “niet enkel voor de toekomstige, maar ook nog voor de huidige generatie”. Omwille van die toewijding aan de Europese zaak heb ik altijd het grootste respect voor Tindemans gehad.’ (Belga)