België krijgt in 2026 het Prinses Elisabeth energie-eiland

Voor de Belgische kust zal tegen 2026 het Prinses Elisabeth Eiland worden gebouwd. Dat moet een energie-eiland worden om ons land op termijn te voorzien van elektriciteit die wordt opgewekt door de vele windmolens in de Noordzee.

Het eiland komt op 45 kilometer voor onze kust – richting grens met Frankrijk – en zal vijf hectare beslaan. Het komt middenin de Prinses Elisabethzone. Dat is de zone die is voorzien in de Noordzee om nieuwe windmolens te gaan bouwen, naast de al bestaande turbines.

Het eiland zal met betonnen elementen op de zeebodem staan, gevuld worden met zand en een 10 à 20 meter hoge muur moet de infrastructuur beschermen tegen golven. Het eiland krijgt ook een haventje, en helikopters zullen er kunnen landen. Elia, de beheerder van het Belgische hoogspanningsnet, hoopt dat in 2024 met de bouw kan worden gestart. In 2026 zou het eiland dan moeten klaar zijn. Tussen 2026 en 2030 zou dan al de nodige infrastructuur worden aangelegd, om in 2030 operationeel te zijn. 

Het energie-eiland krijgt een dubbele rol. Het zal niet alleen alle stroom bundelen die door de nieuwe windmolens op zee wordt opgewekt, maar het wordt tegelijk een centraal aansluitingspunt voor toekomstige nieuwe interconnectoren – dat zijn onderzeese hoogspanningslijnen – met Groot-Brittannië en Denemarken. ‘Het eiland wordt zo een Europees knooppunt voor offshore windenergie’, klinkt het bij Elia. Via het Prinses Elisabeth Eiland zal ons land dus op termijn verbonden zijn met de vele gigantische offshore-windparken die in de Noordzee op stapel staan. ‘Het eiland zal ook uit andere delen van de Noordzee energie naar ons land brengen’, legt minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) uit. 

Aan de bouw van het eiland hangt een prijskaartje van 450 miljoen euro. De kostprijs van alle infrastructuur samen – dus niet alleen het eiland maar ook alle interconnectoren en kabels – zal oplopen tot meer dan 2 miljard euro. Dat zijn voorlopige ramingen. De kostprijs is voor rekening van de consument. ‘We hebben gezien dat energie vandaag wordt ingezet als wapen. Elke geïnvesteerde euro zal zich meer dan terugverdienen’, maakt Van der Straeten zich sterk. Dat zegt ook Elia-topman Chris Peeters. ‘Het eiland moet ons toegang verschaffen tot een goedkope vorm van energie, en moet helpen onze welvaart en die van Europa mee te beschermen.’

De bouw van het kunstmatige energie-eiland – een wereldprimeur volgens hoogspanningsbeheerder Elia – kadert in de plannen van de regering om de capaciteit van onze windenergie op zee op te trekken van 2,2 gigawatt vandaag naar 8 gigawatt in 2040. Met de nieuwe Prinses Elisabethzone wordt de kloof naar 6 GW gedicht. Voor de 2 resterende GW denkt de regering of aan het vervangen van de bestaande windmolens in de eerste zone door krachtiger exemplaren of zelfs aan een derde zone in de Noordzee om nieuwe molens te installeren. ‘We zoeken een derde zone, maar dat zal niet evident zijn’, aldus minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne. 

Het nieuw te bouwen eiland zal alvast worden beschouwd als kritische infrastructuur, aldus nog Van Quickenborne, in een verwijzing naar de sabotage aan de Nord Stream-gaspijpleidingen. Dat betekent dat er een risico-analyse moet gebeuren. Voor de bescherming van zo’n kritische infrastructuur wordt gebruik gemaakt van camera’s, onderwatersensoren en drones en kan beroep worden gedaan op patrouilleboten van Defensie en de scheepvaartpolitie. Volgens Van Quickenborne zou de voorlopig inschatting van de veiligheidsdiensten op soortgelijke sabotage evenwel ‘zeer onwaarschijnlijk’ zijn.

Essentieel is dat al die elektriciteit die wordt opgewekt op zee ook op land zijn weg vindt naar de gezinnen en bedrijven, merkt Elia op. De hoogspanningsbeheerder werkt daarom aan een uitbreiding van het hoogspanningsnet op land, via nieuwe lijnen zoals Ventilus en Boucle du Hainaut. Die moeten er dus liggen voor 2030, of het eiland verliest zijn nut. Binnenkort moet de Vlaamse regering de knoop doorhakken over het definitieve traject van Ventilus en of de lijn boven- of ondergronds zal komen te liggen.