‘Er is een wil voor een vorm van de-escalatie’ in de diplomatieke relaties tussen België en de Democratische Republiek Congo. Dat heeft premier Charles Michel vrijdag aangekondigd na afloop van een lang onderhoud met de Congolese president Joseph Kabila in New York.
Michel en Kabila spraken ruim anderhalf uur met elkaar in een hotel in Manhattan. ‘Het feit dat we de tijd hebben genomen voor een lang gesprek toont een wil om alles te doen om minder misverstanden te hebben. Dat betekent niet dat we het ineens over alles eens zijn. We weten dat de relatie tussen België en Congo niet altijd makkelijk is geweest, maar er is een wil voor een vorm van de-escalatie in onze diplomatieke relaties’, zei de premier na afloop.
Michel en Kabila kwamen overeen om de diplomatieke kanalen op het hoogste niveau ‘in de volgende weken’ open te houden. ‘Indien we resultaten kunnen boeken in het kader van een ontspanning van onze bilaterale relaties, dan zou dat een goede zaak zijn voor iedereen: voor de bevolking van de Democratische Republiek Congo en voor de rol van België op internationaal vlak’, klonk het bij de eerste minister, die in New York de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bijwoont.
Wij willen een positieve rol spelen voor stabiliteit en veiligheid.
De relaties tussen België en zijn vroegere kolonie zijn al een tijd bijzonder gespannen. Begin dit jaar beval de Congolese regering België om het consulaat-generaal in Lubumbashi te sluiten, de activiteiten van ontwikkelingsagentschap Enabel stop te zetten en het Schengenhuis in Kinshasa (een soort Europees consulaat dat door ons land wordt gerund, nvdr) dicht te doen. Kinshasa nam die maatregelen nadat België, als reactie op het neerslaan van manifestaties op oudejaarsdag in Congo, had beslist om de ontwikkelingssamenwerking ‘fundamenteel te herzien’ en een reeks projecten stop te zetten die via de Congolese overheid zouden gebeuren.
Intussen zijn de voorbereidingen voor de langverwachte verkiezingen in Congo wel aan de gang. Kabila verzekerde deze week in zijn toespraak voor de Algemene Vergadering dat het verkiezingsproces ‘onomkeerbaar’ is en dat de stembusgang ‘voor het jaareinde’ zal plaatsvinden. De verkiezingen, die eigenlijk al in 2016 hadden moeten doorgaan, zijn gepland op 23 december. ‘We zullen alles in het werk stellen om een rustige en geloofwaardige stembusgang te garanderen’, verklaarde het Congolese staatshoofd, die ‘elke inmenging in het lopende verkiezingsproces’ afwees.
Michel beklemtoonde vrijdag dat het ‘niet de bedoeling is van België om politieke inmenging te hebben in de zaken in Kinshasa’. ‘Wij willen een positieve rol spelen voor stabiliteit en veiligheid’, klonk het. ‘Wij staan, in de Europese Unie, in de Verenigde Naties, zij aan zij met degenen die proberen om geen olie op het vuur te gieten en de zaken nog ingewikkelder te maken, maar die inspanningen voor ontwikkeling, vrede en veiligheid ondersteunen.’ Kabila kan volgens de grondwet niet meer meedingen naar een derde mandaat. Zijn partij schuift Emmanuel Ramazani Shadary naar voren als zijn kandidaat-opvolger.
Intussen trekt de oppositie, die onlangs nog vergaderde in Brussel, het correcte verloop van de stembusgang in twijfel. Zo wordt de betrouwbaarheid van de digitale stemmachines en de kieslijsten in twijfel getrokken. Bovendien zijn de oppositieleiders Jean-Pierre Bemba en Moïse Katumbi uitgesloten van deelname. ‘Er zijn juridische procedures. Ik ben niet van plan om daar publiekelijk meer over te zeggen’, antwoordde Michel op de vraag of de verkiezingen ‘inclusief’ zullen zijn, zoals België bepleit.
