Baas over eigen erfenis: ‘Maak een erfovereenkomst met uw kinderen en kleinkinderen’

© iStock

Schenkingen zijn fiscaal meestal voordeliger dan een erfenis, zegt professor fiscaal recht Mark Delanote (VUB, UGent en Bloom Law). ‘Maar door nieuwe regels kan een oude schenking onverwachte effecten hebben op uw nalatenschap.’

Hoe verhoudt de reserve van de langstlevende echtgenoot zich tegenover die van de kinderen? (Sara De Moor, Laarne)

Mark Delanote: In het nieuwe erfrecht hebben de kinderen minstens recht op de helft van de nalatenschap, ongeacht met hoeveel ze zijn. Dat is de ‘reserve’ voor de afstammelingen: het voorbehouden deel waarover de erflater niet vrij kan beschikken. De langstlevende echtgeno(o)t(e) erft minstens de helft van de nalatenschap in vruchtgebruik, of minstens het vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad. In het nieuwe erfrecht wordt daarvoor het vrij beschikbare deel aangesproken. Enkel als dat niet voldoende is, wordt een deel van de reserve van de kinderen aangesproken. Zij krijgen dat stuk dan voorlopig enkel in naakte eigendom.

Wat is interessanter voor een privéwoning ter waarde van 250.000 euro: erven na het overlijden of laten schenken voor het overlijden? (Hakan Sönmez, Gent)

Delanote: In het algemeen weegt het fiscale prijskaartje minder zwaar bij schenking van onroerende goederen dan bij vererving. Op een woning met een waarde van 250.000 euro die wordt geërfd, moet een enig kind 19.500 euro erfbelasting betalen. Als die woning wordt geschonken, moet 13.500 euro schenkbelasting worden betaald. Maar als het bijvoorbeeld over de gezinswoning gaat, kan die deels of volledig (in vruchtgebruik of in volle eigendom) naar de langstlevende echtgenoot gaan. In dat geval is de gezinswoning vrijgesteld van erfbelasting. Dat geldt nu trouwens ook voor wezen tot 21 jaar die de gezinswoning erven.

Je mag cryptomunten niet zomaar onbelast doorgeven.

Met een kleinkind op komst, denk ik aan een testament. Hoeveel kan ik reserveren voor een kleinkind zonder dat het belast wordt? (Marleen Nys, Laarne)

Delanote: Wat uw kleinkind erft, wordt per definitie aan erfbelasting onderworpen. Al vallen de tarieven in rechte lijn voor ‘kleinere erfdelen’ best mee. Als u dat toch wilt vermijden, kunt u vooraf werken met een bank- of handgift. U kunt voor uw kleinkind zo veel reserveren als u wilt, al moet u altijd de reserve van de kinderen respecteren. Maar ook een volledige of gedeeltelijke ‘erfenissprong’ is mogelijk, waarbij dat deel een generatie overslaat. Dat is fiscaal zelfs voordeliger geworden. U kunt ook met uw kinderen en kleinkinderen rond de tafel te zitten en een ‘erfovereenkomst’ maken. Zo kunt u bijna alles overeenkomen wat u maar wenst: stel dat uw zoon één kind krijgt en uw dochter twee kinderen. Dan krijgen die laatste volgens de normale verervingsregels een kleiner deel van de erfenis. Maar misschien verkiest u wel dat ze allemaal een derde krijgen.

Als het erfrecht of onze persoonlijke toestand ingrijpend verandert, moeten we dan ons testament wijzigen? (Edwin Coremans, Herentals)

Delanote: Na het opstellen van uw testament kunnen er altijd zaken veranderen: u ontmoet bijvoorbeeld een nieuwe partner, of u wilt een deel van uw vermogen aan een goed doel schenken. Dan kunt u dat testament uiteraard wijzigen. Dat zou u ook kunnen doen omdat de regels rond ‘inbreng’, ‘inkorting’ en ‘waardering’ van ‘oude’ schenkingen veranderd zijn. Die nieuwe regels kunnen een impact hebben op de reeds gemaakte successieplanning. Als u dat wilt vermijden, kunt u nog tot 1 september 2019 een verklaring tot behoud afleggen bij de notaris.

VRAAG VAN DE WEEK

Wat is de regelgeving voor cryptogeld? Moet dat bij overlijden omgezet worden in euro’s, of kan de portfolio met sleutels onbelast doorgegeven worden? (Jesse Lioce, Aalst)

Delanote: In de nalatenschap zit alles wat deel uitmaakte van het vermogen van de erflater op de datum van zijn overlijden. Dus nee, je mag cryptomunten niet zomaar onbelast doorgeven. Maar je hoeft ze ook niet om te zetten in euro’s. Het zijn een soort ‘rechten’ die een waarde hebben, en die waarde wordt opgenomen in de erfenis. De vraag is natuurlijk: hoe bepaal je die waarde? De ene dag is een bitcoin duizend dollar waard, de andere dag tienduizend dollar, bij wijze van spreken. Op dit moment geldt als regel dat men kijkt naar de waarde op het moment van overlijden. Het is de verantwoordelijkheid van de erfgenamen om dat correct aan te geven.

Partner Content