‘Automatische studietoelage begint in 2014’

Volgens het Vlaamse kabinet-Onderwijs zal de automatische studietoelage in 2014-2015 een feit zijn. Oppositiepartijen LDD en Groen pleiten voor een versnelde invoering en vragen dat mensen die dit jaar uit de boot vallen, alsnog eenmalig worden geholpen.

In totaal waren 2861 gezinnen in 2012 te laat met hun aanvraag voor een studietoelage. Dat is vier keer zoveel als normaal. Vlaamse Parlementsleden Boudewijn Bouckaert (LDD) en Elisabeth Meuleman (Groen) zullen daarom een decreetvoorstel over de automatische toekenning van studietoelagen opnieuw indienen. Dat voorstel werd eerder al eens ingediend, maar ’toen werd er uiteindelijk niets mee gedaan’, aldus Meuleman. Ze wijst minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) ook op zijn verantwoordelijkheid. ‘Dit staat zo in het regeerakkoord. Sociale rechten moeten gaan naar iedereen die er recht op heeft.’

De huidige aanvraagprocedure blijft, ondanks de versoepelingen van de afgelopen jaren, te complex, vindt Meuleman. Sinds 2006 kan de aanvraag volledig online gebeuren en een jaar later werd het ‘uniek gezinsdossier’ ingevoerd, waardoor per gezin nog maar één formulier nodig is. ‘Het zal inderdaad wel iets makkelijker gemaakt zijn’, zegt Meuleman. ‘Maar voor lager opgeleide mensen of mensen van allochtone origine is het nog steeds niet evident. Dat horen we overigens ook van de scholen en leerkrachten bij wie die paperassen terechtkomen.’

‘Eenmalige uitzondering’

Bouckaert en Meuleman pleiten er ook voor om de getroffen gezinnen ‘eenmalig en uitzonderlijk’ te helpen. Anders dreigen de allerzwaksten uit de boot te vallen, luidt het. Minister Smet lijkt echter niet van plan om gezinnen die te laat waren met hun aanvraag, alsnog een studietoelage toe te kennen. ‘Wij willen iedereen een gelijke behandeling geven’, zegt Smet in Het Laatste Nieuws. ‘Waartoe dienen deadlines anders?’

‘Deadlines moeten er zijn’, erkent Bouckaert, initiatiefnemer van het voorstel. ‘Maar hier is de deadline gewijzigd en gaat het bovendien over kinderen. De overheid moet hier een eenmalige mildheid tonen.’ Ook Vlaams Ombudsman Bart Weekers reageert scherp op de uitspraken van minister Smet. Hij betwist niet dat het kabinet van de minister correct communiceerde, maar vraagt meer begrip voor een ‘categorie van mensen waar je milder voor moet zijn’. ‘Je mag communiceren wat je wilt, maar je moet de mensen wel bereiken’, aldus Weekers. ‘Dit ongelukje moet worden rechtgezet.’

Minister Smet zelf blijft echter bij zijn eerder gemaakte standpunt. ‘Ik kan een goedgekeurd decreet niet zomaar naast mij neerleggen en de wet overtreden’, reageert hij via zijn kabinet. ‘Bovendien moet je je afvragen of dat wel eerlijk zou zijn voor de 99 procent die wel op tijd was.’ Het kabinet van Smet nuanceert ook de kritiek op de gewijzigde deadline. ‘De termijn om een studietoelage aan te vragen bedraagt tien maanden’, luidt het. ‘Bovendien hebben wij 2000 van de getroffen gezinnen ook een herinneringsbrief gestuurd voor het verstrijken van de deadline.’

Moeilijke kwestie

De automatische toekenning van studiefinanciering ligt al langer op tafel. Al in 2010 gaf Smet de Vlaamse administratie de opdracht ‘om alle obstakels in kaart te brengen en legistieke en technische oplossingen te zoeken’. Tegen het einde van de huidige legislatuur moest de kwestie rond zijn. ‘Ik begrijp dat het verdomd lastig is om een performant systeem van automatische toekenning uit te werken’, aldus ombudsman Weekers. ‘Maar in tussentijd vind ik wel dat die mensen die nu getroffen worden een oplossing verdienen, temeer omdat dit toch al enkele jaren op tafel ligt.’

Ook Bouckaert heeft begrip voor de technisch hinderpalen waar de overheid mee kampt, al vermoedt hij dat er ook budgettaire redenen meespelen. ‘Dan moet de minister daar ook eerlijk voor uitkomen’, vindt hij. ‘Ik denk eerlijk gezegd niet dat dit een prioriteit is van de regering. Het technische aspect komt dan goed uit om zich achter te verschuilen.’

Het kabinet zegt ondertussen dat de automatische toekenning van de studietoelagen de komende twee jaar zal worden doorgevoerd. ‘In een eerste stap wordt de procedure verder vereenvoudigd’, klinkt het. Dat gebeurt nog dit jaar. ‘De gefaseerde invoering van het systeem van automatische toekenning start vanaf het schooljaar 2014-2015’, aldus het kabinet. (JDW)