Ann Wauters, basketbalinternational: ‘Ik ben letterlijk ziek geworden van het uitstel van de Spelen’

Het gaat gelukkig beter met Ann Wauters, die herstelt van het coronavirus én van het voor haar pijnlijke uitstel van de Olympische Spelen. ‘Vóór het virus uitbrak, was het plan om te stoppen na de Spelen.’

‘Ik dacht dat ik sterk was, maar dit virus heeft me zwaar te pakken’, meldde Ann Wauters op 2 april op Instagram. Ondertussen voelt Wauters zich gelukkig beter, eind vorige week mocht ze haar quarantaine stopzetten. ‘Het zijn ellendige weken geweest’, zegt de 39-jarige basketbalinternational. ‘Coro- na is een serieus beest, echt niet te onderschatten.’

Wanneer merkte u dat er iets mis was?

Ann Wauters: Het begon met koorts en spierpijn. Ik voelde me ziek, maar niet doodziek. ‘Met een Dafalgan komen we de dag wel door’, zoiets. Maar die koorts klom en na een paar dagen kon ik niets meer proeven of ruiken. Net toen kwam in de media dat dat een belangrijk symptoom is van het coronavirus. Ik maakte me zorgen, maar wist niet goed wat ik moest doen.

Twee dagen later kon ik moeilijk ademen en werd ik duizelig. Mijn huisarts stuurde me naar de spoedgevallen van het AZ Groeninge, in Kortrijk. Daar zagen ze dat het zuurstofgehalte in mijn bloed te laag was, en op een CT-scan bleken mijn longen geïnfecteerd. Hard hoesten deed ik niet, eerder droog kuchen. Dat draaierige gevoel was het engste symptoom. Het kwam door te weinig zuurstof. Nu weet ik hoe eng het is als je moeilijk kunt ademen.

De dokters vonden mijn symptomen niet ernstig genoeg voor een ziekenhuisopname. Ik mocht naar huis, een hele opluchting. We moesten met het hele gezin twee weken in volledige quarantaine, want de kans was groot dat we allemaal besmet waren. Kinderen hebben in principe weinig last van corona en mijn vrouw had gelukkig ook amper symptomen. Dat was onze grote schrik: wat als we allebei ziek worden? Het is niet het moment om je kinderen bij hun grootouders te laten logeren.

Ik sleepte me van het bed naar de bank en was daar doodmoe van. Het was niet te vergelijken met een verkoudheidje, eerder een zware griep maal tien. Terwijl ik toch een fitte, gezonde vrouw ben. Pas vorige week vond ik stilaan weer de oude Ann terug, al ben ik nog een paar keer hervallen. Waar ik nu heel dankbaar voor ben, is dat ik de adviezen van de overheid strikt opgevolgd heb, en dat ze voor mij ook net op tijd kwamen. De dagen voor ik besefte dat ik ziek was, ben ik niet langsgeweest bij mijn ouders en ik heb hen dus ook niet kunnen besmetten.

Ik hoorde over een man die overleed nadat zijn zoon op skireis gegaan was in Noord-Italië. Die zoon treft uiteraard geen schuld, maar toch: leef er maar mee.

Wauters: Ik wou zelf ook uitpluizen hoe ik besmet ben geraakt, maar dat valt niet te achterhalen. Misschien maar goed. Ik heb buiten mijn gezin niemand meer gezien en ik denk dat ik – gelukkig – zelf niemand heb besmet.

Wat ik beangstigend vind aan corona, is dat het je dwingt afstand te nemen van iemand die ziek is. Je laat je geliefde achter in het ziekenhuis zonder te weten of ze het halen. Je kunt hen niet zien, niet troosten. Je kunt niks.

De politie moet nog altijd lockdownfeestjes opbreken.

Wauters: Ik heb het uiteindelijk niet gedaan, maar die vrijdag, toen het land op slot ging, dacht ook ik: dit is hét moment om een stapje in de wereld te zetten. Compleet geschift, vind ik vandaag. Zodra de maatregelen ingingen, hebben we ons daar als gezin wel strikt aan gehouden. Omdat we kleine kinderen hebben: je wilt hun tonen dat het belangrijk is om je aan de regels te houden.

Maar als je dan hoort dat er vandaag nog altijd mensen zijn die alles aan hun laars lappen, ondanks de drama’s in de ziekenhuizen… daar heb ik het moeilijk mee. Dat is niet alleen onverantwoord tegenover de groepen voor wie corona levensgevaarlijk is, het is ook denken dat je zelf onkwetsbaar bent. Daarom heb ik bekendgemaakt dat ik het virus had. Om te tonen dat iedereen corona kan krijgen, ook jonge, fitte mensen.

Ik herinner me dat ik met open mond keek naar die eerste persconferentie van premier Wilmès. Wat?! Drie weken niet buitenkomen? Ben je gek? Ondertussen is dat het nieuwe normaal. In lockdown leven valt al bij al mee, toch? De meeste mensen houden er zich ook goed aan, is mijn indruk.

Blijft die burgerlijke gehoorzaamheid duren? Er dreigt lockdownmoeheid te ontstaan.

Wauters: Daar moeten we realistisch in zijn. Het probleem is nu acuut, dus de mensen begrijpen dat ze in hun kot moeten blijven. Maar de economische gevolgen zijn evenzeer traumatisch. Heel de sportwereld dreigt in elkaar te zakken, samen met de rest van de economie. Zodra het dagelijks aantal doden vermindert, zullen veel mensen de drang voelen om hun leven te hervatten, en graag snel.

Julie Allemand, uw ploeggenote bij de Belgian Cats, heeft haar basketbal laten verstoppen. Ze wordt gek binnenshuis.

Wauters: Ik begrijp haar pijn. ( lacht) Hoewel, in het begin deed het wel deugd: de agenda leeg en voor het eerst in mijn sportleven even geen druk. Toen werd ik ziek en heb ik twee weken niet kunnen sporten. Dat was nog nooit gebeurd. Ik werd er ongelukkig en onrustig van.

Ex-zwemmer Michael Phelps waarschuwt voor psychische problemen bij topsporters.

Wauters: Terecht. Zeker bij atleten die uitkeken naar de Olympische Spelen. Het grote doel dat ineens wegvalt, al dat zware werk voor niets. Sommigen bereiden zich al een heel leven voor op dat ene toernooi, vergeet dat niet. En wat nu? Je weet dat je bezig moet blijven, want topvorm is in een oogwenk weer weg, maar met de huidige toestand valt dat niet mee.

Nog voor ik echt genezen was, ben ik voorzichtig opnieuw beginnen te sporten. Rustig fietsen op de hometrainer, meer niet. Ik moest íéts doen, vond ik, louter om mentaal gezond te blijven. Tijdens de oefeningen geeuwde ik heel de tijd. Dat is normaal: het duurt een tijd voor het zuurstofgehalte in mijn bloed weer op peil is. Dat geeuwen is mijn lichaam dat naar adem hapt.

U speelde in Zuid-Korea en de Verenigde Staten, twee tegenpolen in de coronacrisis. Zuid-Korea nam drastische maatregelen en kent een beperkte uitbraak. De VS zijn een van de grote rampgebieden van het virus.

Wauters: Twee landen met een heel andere cultuur dan de onze. De Koreaanse zelfdiscipline, daar valt je mond van open. De wachtrij voor de bus is kaarsrecht en niemand haalt het in zijn hoofd om voor te kruipen. Knap, maar hun respect voor hiërarchie is soms ook absurd. Ik moest letterlijk buigen voor mijn basketbalcoach. Niemand mocht eten voor de kapitein haar eerste hap genomen had.

Een Koreaan volgt de regels, zonder vragen te stellen. Privacy is amper van tel, vrijheid opgeven lijkt hen niet te raken. Onze ploeg sliep in een spartaanse legerbarak, met een intercom in iedere kamer. Ging het alarm, dan moest je binnen de minuut op het appel zijn. Mijn teamgenoten, getrouwde speelsters van 25, zagen hun man maximaal tien minuten op de parking. Dat zijn toestanden die wij nooit zouden pikken. Ik denk niet dat België veel kan leren van de Zuid-Koreaanse aanpak van de coronacrisis. Die samenleving is te anders.

In Amerika komen alle zwakheden van het systeem nu naar boven. Hun gezondheidszorg is uitstekend voor wie het kan betalen, maar laat velen in de kou staan. Daar zullen drama’s gebeuren. Ik hou nochtans van Amerika, echt waar, maar toen ik mama werd, wou ik er zo snel mogelijk weg. Omdat je in België toch nog het gevoel hebt dat ieder kind min of meer dezelfde kansen krijgt. In Amerika begint de ongelijkheid in de kleuterklas. Wie geld heeft, gaat naar de betere scholen. De levenspaden splitsen.

Dat creëert een enorme stress om alles te kunnen betalen: wie geen goeie job heeft, weet dat zijn kinderen minder kansen krijgen, en in het ziekenhuis minder goed of zelfs helemaal niet geholpen worden. In België betalen we ons blauw aan belastingen, in rustigere tijden heb ik daar ook over geklaagd. Vandaag ziet iedereen weer in: oef, wij hebben tenminste een vangnet.

In zorgeloze tijden, niet zo lang geleden, plaatsten de Belgian Cats zich voor de Olympische Spelen.

Wauters: In februari was dat, het lijkt een mensenleven geleden. De euforie blijft bij – we hadden er zó intens naartoegeleefd – maar je voelde ook opluchting. We speelden thuis en de tegenstanders waren niet makkelijk, maar wel haalbaar. Een niet te missen kans, maar we moesten het nog altijd waarmaken.

De dolle sfeer in Oostende zal ik nooit vergeten. Bij het zien van die volle zaal dacht ik: we kunnen ons niet alleen plaatsen voor de Spelen, we kunnen een hele generatie inspireren om te gaan basketballen. En dat terwijl we een paar jaar daarvoor nog vrienden en familie optrommelden om toch een beetje volk langs de kant te hebben.

De Olympische Spelen zijn ondertussen uitgesteld. Je kunt je nog amper voorstellen dat ze deze zomer zouden zijn doorgegaan.

Wauters: Ja, die reflex heb ik ook. Erg eigenaardig. Een paar weken geleden was het ondenkbaar dat ze de Spelen zouden afgelasten, vandaag denk je: no way dat er over een paar maanden een groot sporttoernooi plaatsvindt.

Het nieuws van het uitstel kwam hard aan. Je leeft er zo naartoe, je bent mentaal je koffers al aan het pakken – en dan gaat het niet door. Net toen kreeg ik het coronavirus: ik ben letterlijk ziek geworden van het uitstel van de Spelen. ( lacht) Daardoor heb ik de situatie nog niet veel energie kunnen geven. Vóór het virus uitbrak, was het plan dat ik zou stoppen na de Spelen.

U sukkelt al enige tijd met uw knieën. Is het uitstel een kans om weer topfit te raken?

Wauters: Jammer genoeg niet. Het zijn slijtagekwetsuren. Mijn lichaam kan de druk niet meer aan. Dat betert niet binnen een jaar, het zal alleen maar moeilijker worden.

Ik heb het gevoel dat ik er nu al alles aan gedaan heb, maar er bestaat geen wondermiddel om mijn knieën weer zo sterk te krijgen als drie jaar geleden. Soms bots je tegen limieten.

Dat klinkt alsof u twijfelt.

Wauters: Laten we afwachten hoe de wereld eruitziet over zes maanden. Hoelang duurt het eer we opnieuw competitiesport kunnen organiseren, én: wanneer gaan we het opnieuw wíllen? Basketbal is een contactsport. Die kun je niet beoefenen in tijden van social distancing. Maar hoe kijken we daar naar zodra de maatregelen worden afgebouwd? Vliegen wij met evenveel overtuiging op die bal?

Niemand weet het en bij mij komt daar de onzekerheid bij over mijn lijf en hoe dat over een paar maanden zal voelen. Ik heb er nog altijd zin in, dat wel. Als je mij zegt: ‘Ann, jij moet van nu tot de zomer van 2021 je elke dag drie uur afbeulen en je staat gegarandeerd fit op de Spelen’, dan doe ik dat met de glimlach. Maar wat is nog zeker vandaag?

Ik neem op dit moment geen emotionele beslissingen. Ik zeg niet dat ik er honderd procent voor ga en ook niet dat ik het opgeef. We bekijken het dag per dag.

Er is niet alleen uw fysieke strijd, er komen ook jonge talenten aan, die misschien wel uw plaats inpikken.

Wauters: We hebben erg sterke jongeren, ja. Zij zitten nu in de fase dat ze het moeten maken als prof. Voor hen is deze onderbreking slecht nieuws, al hebben ze gelukkig nog tijd. Er zijn in België vijftien, zestien spelers die het waard zijn om op de Spelen te staan, en die kunnen niet allemaal mee. Maar ik heb wel het voordeel dat er weinig vrouwen zijn van 1,95 meter. En ik denk dat ik ook zaken bijbreng buiten het pure basketbal, zoals ervaring en rust.

Frustreert het dat u niet meer de speelster bent die u was?

Wauters: Toch wel. De sporter die op haar eigen ego trapt… Ik ben dankbaar dat mijn kinderen het laatste deel van mijn carrière bewust meemaken, tegelijk spijt het me dat ze me niet hebben kunnen zien toen ik op mijn best was. Een lichaam van bijna 40 is niet meer zo sterk als een van 30, zo gaat het nu eenmaal. Gelukkig doe ik een teamsport. Je kunt je carrière verlengen door een ander soort speelster te worden, die zich nuttig maakt in andere aspecten van het spel.

In topsport is er altijd weer een volgend doel. De bondscoach droomt van een olympische medaille.

Wauters: Wie had dat tien jaar geleden gedacht! ( lacht) Maar oké, het is normaal dat je ambitie toont. De Belgian Cats gaan niet naar de Spelen om de toerist uit te hangen, dat is niet onze stijl, maar over medailles praten vind ik zelf nog wat vroeg. We weten hoe het voelt om in een toernooi te groeien. Een paar uitslagen die meevallen en je kunt de wereld aan. Het tegenovergestelde hebben we ook meegemaakt: op het laatste EK liep het minder vlot en dan komt er zand in de machinerie. Laten we niet zweven. Top acht op de Spelen, wanneer die ook doorgaan, zou al fantastisch zijn.