Amnesty-rapport: ‘We wachten nog steeds op investeringen van Vlaamse regering’ (Margot Cloet)

Volgens Zorgnet-Icuro heeft de Vlaamse regering nog altijd geen werk gemaakt van bijkomende structurele investeringen in de ouderenzorg. De grootste zorgkoepel van het land reageert daarmee op een scherp rapport van Amnesty International, waarin gesproken wordt van mensenrechtenschendingen.

Het rapport van Amnesty International kaart onder meer aan dan er in de woonzorgcentra sprake is van structurele onderfinanciering, die leidt tot een tekort aan verpleegkundigen en zorgverleners. Volgens Zorgnet-Icuro bevestigt het rapport dan ook het probleem dat de sector al jaren aanklaagt. ‘De huidige personeelsnorm is absoluut ontoereikend om de populatie van zwaar zorgbehoevende ouderen in onze woonzorgcentra kwaliteitsvolle zorg te kunnen geven. Er is te weinig zorgpersoneel en er is absoluut te weinig middenkader’, vertelt Margot Cloet.

Om dit op te lossen presenteerde Zorgnet-Icuro in juni een uitgewerkt investeringsplan. Daarin vroeg de zorgkoepel aan de Vlaamse overheid een tienjarenplan op te stellen voor onder meer de versterking van de personeelsequipes. In de Vlaamse coronacommissie werden ook aanbevelingen gedaan, zoals extra steun voor zorgwerkers, een beter sociaal akkoord en betere loon-, arbeids- en omkaderingsvoorwaarden van zorgmedewerkers.

Maar volgens Zorgnet-Icuro is het nog steeds wachten op maatregelen van de Vlaamse regering. ‘Naast de compensatiemaatregelen die tijdelijk zijn is er nog altijd geen werk gemaakt van bijkomende structurele investeringen in de ouderenzorg of van een betere waardering van het personeel. Wat dat laatste betreft is de achterstand met het federale personeel nog groter geworden. Daar is al begin juli een sociaal akkoord afgesloten, eind vorige week kwam daar ook nog de beslissing bij dat zij een eenmalige aanmoedigingspremie en eerder werd beslist dat ze ook een consumptiecheque van 300 euro krijgen’, aldus Cloet.

Het rapport van Amnesty International stipt ook aan dat er onvoldoende en bovendien geen adequate beschermingsmiddelen voorzien waren in de woonzorgcentra, die ook geen prioriteit waren in de screening. Volgens Cloet zijn die problemen intussen wel volledig verholpen.

Ouderrechtencommissariaat

Volgens Groen-fractieleider Björn Rzoska sluiten de schrijnende verhalen in het Amnesty-rapport aan bij de verhalen die ook opdoken in de Vlaamse coronacommissie. ‘Toestanden die schuren met fundamentele mensenrechten. Ik denk dan aan het recht op een familieleven, het recht op vrijheid of het recht om waardig te kunnen sterven’, aldus Rzoska.

Rzoska grijpt het Amnesty-rapport aan om te pleiten voor de oprichting van een Ouderrechtencommissariaat naar het voorbeeld van het bestaande Kinderrechtencommissariaat. ‘Een Ouderrechtencommissariaat houdt ons alert en zal een belangrijke rol spelen om de bewustwording rond mensenrechten aan te scherpen’, aldus Rzoska.

Volgens de Groen-politicus bewijst het rapport ook dat de loon- en arbeidsvoorwaarden van het personeel in de woonzorgcentra dringend moeten verbeteren. ‘Dat dit dossier vandaag in het slop zit, is tekenend voor hoe we vandaag naar ouderen kijken’, aldus Rzoska.

SP.A-parlementslid Ludwig Vandenhove vindt de oprichting van een Ouderrechtencommissariaat een goed idee. Meer zelfs, hij heeft er zelf al een voorstel voor klaar. ‘De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat ouderen nood hebben aan een onafhankelijk orgaan waar ze terechtkunnen met klachten. Vanuit die individuele klachten kunnen er vervolgens aanbevelingen aan het parlement en de regering worden gedaan. Zo versterken we de stem van senioren in de politiek’, aldus Vandenhove.

Een groep van elf ouderen, onder wie Johan Leman, riep op de Internationale Dag van de Ouderen (30 september) het Vlaams parlement nog op om werk te maken van een Ouderenrechtencommissariaat. ‘Wij schrikken er niet voor terug om ‘oudere’ als geuzennaam te omarmen’, schreven ze toen in een opiniestuk.

Agentschap Zorg en Gezondheid: ‘Lessen getrokken’

‘Achteraf gezien hadden we andere keuzes kunnen maken. Met de kennis van nu hadden we toen andere dingen kunnen doen’, reageert Joris Moonens van het agentschap Zorg en Gezondheid op het rapport in het VRT-radioprogramma De Ochtend. Maar die eerste golf heeft volgens Moonens ook ‘met een kracht en snelheid toegeslagen waar we niet op voorbereid waren’. De Vlaamse overheid heeft ook ‘lessen getrokken’ uit die eerste golf. Zo zijn er nu structurele leveringen van beschermingsmateriaal, is er een betere testcapaciteit en zijn woonzorgcentra ook beter voorbereid met ‘noodplannen en draaiboeken’.