Mensenrechtenorganisatie Amnesty International toont zich in haar jongste jaarrapport bezorgd over enkele maatregelen die België (mogelijk) neemt in de strijd tegen terrorisme. De organisatie is bovendien verontrust over enkele uitspraken van politici die de mensenrechtenprincipes in vraag stellen.
“België reageerde niet altijd op een even mensenrechtenvriendelijke manier op de terreurdaden en op de vluchtelingencrisis vorig jaar”, zegt Karen Moeskops, directrice van Amnesty International Vlaanderen. “Verschillende voorstellen dreigen onze rechten en vrijheden in te perken, zoals het recht op privacy en het recht op een eerlijk proces. We vragen dat de overheid daarom een evaluatie zou maken van hun gezamenlijke impact.”
Het gaat vooral om een waarschuwing, want verschillende voorstellen zijn nog geen realiteit. De directrice van Amnesty verwijst naar de voorstellen om de dubbele nationaliteit af te nemen, de voorhechtenis te verlengen en het toezicht op e-mail en telefoonverkeer te verscherpen. Ze kaart daarnaast het mogelijk etnisch profileren door de politie aan.
“De proportionaliteit is weg”, zegt ze. “We zien dat overigens in heel Europa. In Frankrijk gebeurden sinds de terreuraanslagen van 13 november in Parijs meer dan 3.000 huiszoekingen. We moeten lessen trekken uit de reactie na 9/11: de enige oplossingen die duurzaam bleken, waren die met respect voor de mensenrechten.”
‘Juiste procedure verhoogt veiligheid’
Amnesty International waarschuwt voorts voor de uitspraken van sommige politici, niet nader genoemd, die naar aanleiding van de vluchtelingencrisis de mensrechtenprincipes in vraag stellen. “Het VN-vluchtelingenverdrag is er gekomen omdat we bepaalde fouten uit het verleden niet meer wilden herhalen. En op een moment dat het een beetje moeilijk wordt, zouden we het laten varen?” Voor Karen Moeskops ontbreekt het vaak aan juiste informatie. “De grenzen moeten voor ons niet open, maar mensen moeten wel asiel kunnen aanvragen, op een waardige en menselijke manier. Als ze er geen recht op hebben, stuur je ze terug. Zo’n beleid zou de veiligheid ten goede komen, want je behoudt er de controle mee. Daarnaast moet je de hele crisis in perspectief plaatsen. Slechts een miniem deel van alle vluchtelingen wereldwijd komt in Europa terecht.”
Toch heeft Amnesty niet alleen kritiek op België. Zo is de organisatie verheugd over de lancering van een nieuw nationaal actieplan tegen gendergerelateerd geweld. Nu moeten voldoende budget en andere middelen vrijgemaakt worden om dat geweld in de praktijk een halt toe te roepen, vindt Moeskops.
122 landen folteren
In het jaarrapport bespreekt Amnesty 160 landen. Volgens de organisatie zijn er nog steeds meer dan 122 landen die hun onderdanen folterden of mishandelden. Minstens 29 landen stuurden vluchtelingen onder dwang terug naar landen waar hun leven gevaar liep. In zeker 19 landen pleegden overheden of gewapende groepen inbreuken op het oorlogsrecht. En ook activisten, mensenrechtenverdedigers, advocaten en journalisten werden steeds vaker geviseerd door overheden. Maar een trend in het rapport die in het oog springt, is de toenemende mate waarin overheden mensenrechtenprincipes in vraag stellen of instellingen uithollen die de mensenrechten moeten bewaken. Een voorbeeld zijn de Verenigde Naties, zegt Karen Moeskops. “In de Veiligheidsraad bijvoorbeeld is tot vier keer een resolutie tegengehouden over Syrië.”
Amnesty stelt zijn hoop in de verkiezing van een nieuwe secretaris-generaal van de VN volgend jaar. Ook acht de mensenrechtenorganisatie het nodig om de instelling te hervormen. Zo zouden er restricties moeten komen op het vetorecht als er massale wreedheden in het geding zijn. Voorts zijn voldoende budgetten een noodzaak. Het rapport vestigt ten slotte nog de aandacht op grove schendingen van de mensenrechten die doorgaans minder aandacht krijgen. Zo zijn er in Mexico nog steeds 27.000 personen vermist of verdwenen.
(Belga/RR)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier