Ambtenaar kan u voortaan 350 euro boete geven als hij zich beledigd voelt

© Belga

Ambtenaren en politiemensen kunnen voortaan naar eigen goeddunken boetes tot 350 euro uitdelen. Dit zonder enige vorm van proces voor wie zich zou schuldig maken aan zelfs de minste vorm van overlast of wat als overlast zou kunnen geïnterpreteerd worden. Dat is het gevolg van de goedkeurig van de hervorming van de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) door de ministerraad. Volgens de Liga voor de Mensenrechten staat dit ongeveer gelijk met het einde van de rechtstaat.

Ambtenaren en politiemensen kunnen voortaan naar eigen goeddunken boetes tot 350 euro uitdelen. Dit zonder enige vorm van proces voor wie zich zou schuldig maken aan zelfs de minste vorm van overlast of wat als overlast zou kunnen geïnterpreteerd worden. Dat is het gevolg van de goedkeurig van de hervorming van de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) door de ministerraad. Volgens de Liga voor de Mensenrechten staat dit ongeveer gelijk met het einde van de rechtstaat.
Volgens critici zijn politie-agenten en gemeenteambtenaren voortaan zonder enige vorm van controle rechter en partij. De nieuwe wet zou de poort wagenwijd openzetten voor mogelijk machtsmisbruik van werknemers van de gemeenten. De mogelijke straffen staan ook helemaal niet in verhouding tot de feiten. Bovendien kunnen gemeenten op een bijzonder laakbare manier de boetes gebruiken om de gemeentekas te spekken.

Werknemers van gemeenten spelen zelf voor rechtbank en strafuitvoeringsrechtbank
De gemeenten bepalen zelf wat overlast is. De boetes kunnen niet alleen door agenten worden opgelegd maar ook door gewone ambtenaren. Zij kunnen zelf voor rechtbank en strafuitvoeringsrechtbank spelen door mensen een boete op te leggen zonder enige vorm van proces.

14-jarigen worden verplicht om boetes tot 125 euro te betalen, bijvoorbeeld voor straatlawaai
Nieuw is dat ook kinderen van 14 jaar voortaan dergelijke boetes moeten betalen voor kleine overtredingen of voor het ‘veroorzaken van overlast’. De GAS-boetes kunnen voortaan oplopen tot 350 euro voor volwassenen en 125 euro voor 14-jarigen.

Gemeenten kunnen zelf beslissen wat ze beschouwen als overlast. De stad Hasselt heeft zo al eerder bepaald dat ze het niet accepteert dat inwoners op de leuning van openbare banken gaan zitten. Wie dat nog doet, riskeert een GAS-boete, voorheen tot 250 euro, nu mogelijk dus tot 350 euro.

Andere steden hebben een brede waaier aan definities van overlast, al moet dat enigszins passen binnen het lijstje in bijlage. Zo zijn er heel wat steden en gemeenten die niet accepteren dat jongeren lawaai maken. Luidruchtige 14-jarigen riskeren vanaf nu dus boetes tot 125 euro.

Jeugdverenigingen trekken aan alarmbel
De jeugdverenigingen Chiro en Scouts hebben al aan de alarmbel getrokken. Ze zien het niet zitten dat jongeren willekeurig zo streng gestraft kunnen worden voor banale feiten.

“We merken enorme gevaren in de GAS-reglementering”, zegt Benjamin Vandervoort, nationaal secretaris van Chirojeugd Vlaanderen. “Onze jongeren worden beboet voor geluidsoverlast bij fuiven, zelfs als ze rekening houden met richtlijnen van de politie op de avond zelf.

Ook bestaan er reglementen die op straat spelen en verkleed in de stad rondlopen verbieden, waardoor eigenlijk vele van onze groepen gevaar lopen om beboet te worden voor doodgewone spelactiviteiten. Hiermee straft het GAS-reglement jong zijn af, wat wij heel gevaarlijk vinden.”

Straatlawaai, beledigingen, vernielen van bomen en foutparkeren zijn ‘misdrijven’ die vanaf nu op een bijzonder arbitraire manier zwaar aangepakt kunnen worden.

Ook met bijgaand lijstje als leidraad is het begrip overlast nog altijd erg subjectief te definiëren. Zo is het vanaf nu perfect mogelijk dat een ambtenaar van de gemeente u zonder pardon een boete oplegt (tot 350 euro) wanneer u hem beledigt. Of wanneer hij zich beledigd voelt. Of wanneer hij beweert dat u hem beledigd heeft.

Er hoeft geen getuige van de feiten te zijn en er komt geen rechter aan te pas.

Voortaan kunnen volgende werknemers volledig autonoom beslissen of u een boete tot 350 euro moet betalen voor iets wat zij als overlast beschouwen: politie-agenten, politie-ambtenaren, stadswachten, provinciale ambtenaren, gewestelijke ambtenaren, privé-bewakingsagenten in dienst van een gemeente.

Ook werknemers van een intercommunale (bijvoorbeeld een drinkwatermaatschappij of een afvalophalingsdienst) kunnen nu op u afstappen en u een boete doen betalen wanneer zij menen dat u overlast veroorzaakt.

Liga voor de mensenrechten: ‘Dit is zeer verontrustend. Scheiding der machten wordt gewoon opgeheven’
De Liga voor de mensenrechten maakt zich bijzonder ongerust over deze nieuwe situatie. ‘Dit is een bijzonder ingrijpende en verontrustende evolutie. De scheiding der machten wordt hier gewoon opgeheven.’

De Liga stelt zich vooral vragen bij het feit dat de bevoegdheid van gemeenten om te sanctioneren erg groot wordt. Ze kunnen namelijk beslissen welke gedragingen strafbaar zullen zijn en welke sancties hierop volgen.

“De bevoegdheden waarover de gemeenten vandaag beschikken, zijn dus zowel wetgevend als rechterlijk”, aldus de Liga. “Het principe van de scheiding der machten wordt opgeheven en daarmee ook de bescherming tegen eventueel misbruik of machtsoverschrijding.”

Rechtsongelijkheid en rechtsonzekerheid
Ook is de organisatie verontrust omdat iedere gemeente zelf kan invullen wat onder overlast wordt verstaan. “Dit zorgt voor rechtsongelijkheid en rechtsonzekerheid. In de ene gemeente worden zaken getolereerd die in de andere bestraft worden. Zijn alle Belgen dan nog wel gelijk voor de wet?”

Bovendien vreest de Liga dat het systeem van de GAS-boetes aanleiding kan geven tot belangenvermenging, aangezien de administratieve boetes rechtstreeks de gemeentekas ten goede komen. “De vervolging en bestraffing van misdrijven zijn in een rechtstaat de taken van de rechterlijke macht”, beklemtoont de Liga voor Mensenrechten nog.

Eddy Eerdekens


De lijst van gemengde inbreuken waarvoor de gemeente op eigen houtje door ambtenaren en politie-agenten, naar eigen goeddunken boetes tot 350 euro voor volwassenen en 125 euro voor kinderen van 14 kan uitdelen, is devolgende:

1. Bedreigingen met een aanslag tegen personen of op eigendommen en valse inlichtingen betreffende ernstige aanslagen (art. 327 tot 330 Sw.) ;

2. Opzettelijke slagen en verwondingen (art. 398 Sw.) ;

3. Beledigingen (art. 448 Sw.);

4. Diefstal (art. 461 en 463 Sw.);

5. Vernieling of beschadiging van graven en monumenten (art. 526 van het strafwetboek);

6. Graffiti op roerende of onroerende eigendommen zonder toestemming (art. 534bis Sw.);

7. Beschadiging van onroerende eigendommen (art. 534ter Sw.);

8. Vernieling van bomen (art. 537 Sw.);

9. Vernieling van afsluitingen, verplaatsing of verwijdering van grenspalen en hoekbomen (art. 545 Sw.);

10. Opzettelijke beschadiging of vernielen van andermans onroerende goederen (art.559,1° Sw.);

11. Nachtlawaai of nachtrumoer waardoor de rust van de inwoners kan worden verstoord (art. 561, 1° Sw.);

12. Opzettelijke beschadiging van stedelijke of landelijke afsluitingen (art. 563, 2° Sw.);

13. Feitelijkheden of lichte gewelddaden (art. 563, 3° Sw.);

14. Zich in de voor het publiek toegankelijke plaatsen begeven met het aangezicht geheel of gedeeltelijk bedekt of verborgen, zodat het niet identificeerbaar is (563bis Sw.).

15. Foutparkeren (23 tot 27bis, met uitzondering van de artikelen 27.1, 27.2 en 27.3)

16. Vernielen van auto’s en motorvoertuigen (art. 521, 3de lid, van het Strafwetboek);

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content