‘Als alcohol vandaag werd uitgevonden, zou het onder de drugswet vallen’

© iStock

Het is moeilijk te voorspellen wat de voor- en nadelen zouden zijn van de legalisering van cannabis, zegt Stijn Hoorens, onderzoeker bij de internationale denktank RAND. ‘De prijs kan dalen, maar net zo goed stijgen.’

Zouden er niet meer mensen onder invloed achter het stuur zitten als drugs worden gelegaliseerd? (Anniek Bernaerts, Overpelt)

Stijn Hoorens: Het lijkt een logische gedachte: als je drugs legaliseert, zal er meer worden gebruikt en zullen er bijgevolg meer mensen onder invloed rijden. Maar óf er meer zal worden gebruikt, hangt af van verschillende factoren. Als drugs legaal worden, nemen de risico’s op geweld en arrestaties af, waardoor de prijs kan dalen. Maar de overheid kan de prijs ook net verhogen om het gebruik te ontmoedigen. Zo komt er ook geld vrij voor preventie. Het effect valt dus moeilijk te voorspellen. Uit onderzoek in de VS blijkt dat sinds de legalisering van drugs in een aantal staten het aantal ongevallen met bestuurders onder invloed daar is gestegen. Maar er zijn niet meer dodelijke ongevallen. Er is zeker nog meer onderzoek nodig.

'Als alcohol vandaag werd uitgevonden, zou het onder de drugswet vallen'

Is het niet beter om voor alle licht verslavende middelen – cannabis, alcohol en nicotine – hetzelfde strenge beleid te voeren? (Saskia Mercelis, Boom)

Hoorens: Als alcohol vandaag zou worden uitgevonden, zou het meteen onder de drugswet vallen. Daar ben ik vrij zeker van. Maar alcohol maakt net zoals nicotine al lang deel uit van onze cultuur. Er is een hele miljardenindustrie rond ontstaan. In de Amerikaanse staten waar cannabis gelegaliseerd is, ontstaat trouwens een soortgelijke cannabisindustrie. Toch wil ik nuanceren: er blijven verschillen tussen deze middelen. Zo heeft nicotine geen impact op onze rijvaardigheid, terwijl alcoholconsumptie, in tegenstelling tot roken, op zich niet schadelijk is voor de mensen in de omgeving van de gebruiker.

Kunnen alle drugsplantages worden verdelgd met sproeivliegtuigen? (Gerry Olivier, Roeselare)

Hoorens: In de jaren 1960 hebben ze dat meermaals geprobeerd, in Zuid-Amerika en Afghanistan, bijvoorbeeld. Maar dat heeft funeste neveneffecten voor het milieu en de volksgezondheid. In België is het ook geen optie: de meeste cannabis wordt in loodsen of op zolderkamers geteeld. Er kunnen wel vliegtuigen of drones met infraroodcamera’s worden ingezet om de warmte-emissie van zulke plantages op te sporen.

Door legalisering kan het cannabisgebruik ook toenemen én er kan een balloneffect ontstaan in criminele milieus

Waarom blijven politici zo hardnekkig gekant tegen legalisering? De war on drugs werkt toch niet. (Vincent Caluwé, Breendonk)

Hoorens: De war on drugs heeft inderdaad ook nadelen. In de VS zitten veel druggebruikers in de cel, wat de samenleving veel geld kost. Maar ook de legalisering van drugs kan negatieve effecten hebben op de volksgezondheid, het verkeer enzovoort. Veel politici hebben principiële bezwaren tegen drugs, wat aansluit bij het rechtsgevoel van hun kiezers. En ook de ‘ gateway-theorie’ wordt vaak aangehaald: softdrugs zouden de deur openzetten voor harddrugs. Ten slotte zijn politici bang om internationaal geïsoleerd te raken als ze cannabis legaliseren. Maar dat blijkt in de praktijk wel mee te vallen, als je kijkt naar Uruguay, Canada en enkele staten in de VS.

VRAAG VAN DE WEEK:

Zou de legalisering van drugs ook een positieve invloed kunnen hebben? Extra belastinginkomsten bijvoorbeeld, of minder illegale handel.

Hoorens: Het blijft heel moeilijk om de precieze voor- en nadelen te voorspellen. We kunnen wel kijken naar landen als Uruguay of staten als Colorado, waar cannabis gelegaliseerd is, maar de gevolgen zullen hier daarom niet dezelfde zijn. Legalisering kan inderdaad leiden tot meer fiscale inkomsten, minder politiekosten, meer controle op kwaliteit, betere arbeidsvoorwaarden. Maar het cannabisgebruik kan er ook door toenemen én er kan een balloneffect ontstaan in criminele milieus: als één activiteit wordt stopgezet, komen er andere, soms gevaarlijkere, voor in de plaats.

Partner Content