‘Alle gebouwen kunnen tegen 2050 klimaatneutraal zijn’

© GETTY IMAGES

Investeringen in klimaatneutraal bouwen zorgen voor driedubbele winst: een reductie van de CO2-uitstoot, een boost voor de geplaagde bouwsector en comfortabele, hoger gewaardeerde woningen. Maar er is nog werk aan de winkel. Volgens Charlotte van de Water, expert energie- en klimaatbeleid van technologiefederatie Agoria, moet alleen al in Vlaanderen de komende dertig jaar ruim 95 procent van alle gebouwen worden gerenoveerd.

Charlotte van de Water is bij Agoria aangesteld als projectmanager klimaatneutraal bouwen. Haar opdracht is behoorlijk ambitieus: ze moet in de drie gewesten een klimaatneutraal gebouwenpark uitbouwen.

Wat moeten we verstaan onder klimaatneutraal bouwen?

CHARLOTTE VAN DE WATER: Heel kort samengevat: bouwen met zo weinig mogelijk impact op het klimaat. De CO2-uitstoot zo klein mogelijk houden. Dat gaat over isolatie, zoals bij passief bouwen, maar ook hernieuwbare energie en digitale technologie spelen een belangrijke rol bij klimaatneutraal bouwen. Daarom heeft Agoria zo veel aandacht voor klimaatneutraal bouwen: technologie is een belangrijke motor.

Waar staan we vandaag met klimaatneutraal bouwen?

CHARLOTTE VAN DE WATER: In nieuwbouw hebben we de voorbije jaren grote stappen gezet. Vanaf 2021 bepaalt de regelgeving dat eigenlijk elk nieuw gebouw per definitie klimaatneutraal wordt. Maar veel aannemers en projectontwikkelaars hebben daar niet op gewacht en gingen voordien al verder. Dé grote uitdaging wordt renovatie. We brachten met Agoria de nulsituatie in Vlaanderen in kaart. Amper 5 procent van de gebouwen krijgt het A-label, de overige 95 procent moet worden gerenoveerd. Het Belgische gebouwenpark is ongelooflijk divers, er zijn heel veel stijlen en types van gebouwen. En dus is er ook niet één manier om dat gebouwenpark klimaatneutraal te maken. We kunnen en moeten verschillende routes volgen. Soms zal deelrenovatie volstaan, soms is totaalrenovatie de enige oplossing.

We schatten het totale prijskaartje op 390 miljard euro.

Agoria maakt zich sterk dat die gigantische inhaalbeweging haalbaar is en dat elke Vlaamse woning tegen 2050 klimaatneutraal kan zijn.

CHARLOTTE VAN DE WATER: We zouden elk jaar 3 procent van het gebouwenpark moeten renoveren. Dat is bijzonder ambitieus, maar het is haalbaar. De Vlaamse regering heeft een renovatiegolf op gang getrokken en ook de Europese relanceplannen zetten fors in op een renovation wave. Die middelen kunnen een groot verschil maken.

Wat zijn de grootste obstakels?

CHARLOTTE VAN DE WATER: De overheid kan het goede voorbeeld geven. Als ze in scholen en ziekenhuizen en andere publieke gebouwen naar de ventilatie kijkt, waarom dan daaraan niet meteen andere klimaatneutrale investeringen koppelen? Maar de overheden kunnen de inhaalbeweging nooit alleen maken. We schatten het totale prijskaartje op ruim 390 miljard euro, dat kan de schatkist niet alleen dragen.

We moeten dus ook de eigenaars van gebouwen overtuigen om te investeren in klimaatneutraliteit. Daarom moeten we oplossingen formuleren die niet alleen de klimaatneutraliteit, maar ook het comfort van de bewoners vergroten. Nu we al een jaar massaal thuiswerken, ontdekken we hoe belangrijk ventilatie, verwarming, koeling, licht… zijn. Technologie kan comfort en klimaatneutraliteit met elkaar verzoenen: denk maar aan dingen als de verwarming of de zonwering die we vandaag perfect kunnen automatiseren.

Hoe overtuig je die eigenaars om klimaatneutrale investeringen te doen?

CHARLOTTE VAN DE WATER: Eerst en vooral door hen ervan te overtuigen dat klimaatneutraliteit in de toekomst voor een hogere waardering van hun woning zal zorgen. Thuiswerk is een blijver, waardoor de locatie van de woning voor de vastgoedwaarde mogelijk minder belangrijk wordt en klimaatneutraliteit veel belangrijker. Zeker in combinatie met comfort. Eigenaars moeten nog vaker op lange termijn redeneren en een grotere initiële investering afwegen tegen de latere baten. Bij zonnepanelen is die mindset al doorgedrongen. Andere klimaatneutrale investeringen zullen volgen. Je ziet dat bijvoorbeeld al bij warmtepompen. De komende jaren zal technologie nog veel meer nieuwe mogelijkheden creëren.

Charlotte van de Water: 'Er is niet alleen een financiële, maar ook een kennisdrempel.'
Charlotte van de Water: ‘Er is niet alleen een financiële, maar ook een kennisdrempel.’© GF

Niet iedereen kan die investeringen dragen.

CHARLOTTE VAN DE WATER: Daar zijn we ons goed van bewust. De helft van de eigenaars heeft niet de financiële middelen om hun woning op een klimaatneutrale manier te renoveren. De overheid moet hen ondersteunen. Ik denk dan aan leningen met overheidsgarantie, die eigenaars kunnen spreiden over een langere tijd zodat de afbetalingen minder hoog zijn en/of ze een hoger bedrag kunnen lenen. Dat vraagt forse financiële inspanningen van de verschillende overheden in dit land, maar zonder een klimaatneutraal gebouwenpark wordt het heel moeilijk om onze klimaatdoelstellingen te halen.

Zijn er behalve de financiële nog andere drempels?

CHARLOTTE VAN DE WATER: We moeten ook veel beter uitleggen wat de verschillende mogelijkheden zijn. Veel meer kennis delen en complexe materie vertalen naar een breed publiek. Onbekend maakt onbemind. Als jouw verwarming vandaag de geest geeft, zal je waarschijnlijk een installateur of loodgieter bellen om die snel te repareren en eventueel te vervangen. Maar eigenlijk zou dan iemand – bijvoorbeeld een energiecoach – een heldere uitleg moeten geven over de alternatieven die niet alleen klimaatneutraal zijn, maar ook nog eens jouw comfort vergroten en jouw woning meer waard maken. Naast een financiële drempel is er dus ook een kennisdrempel. Daar kunnen we nog heel veel winst boeken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content