Alexandra D'Archambeau (Open VLD)

‘Advocaat is een vrij beroep: dat moet niet beteugeld worden’

Alexandra D'Archambeau (Open VLD) Schepen in Wilrijk en lid van partijbestuur Open VLD

‘De advocatuur is een vrij beroep. Laten we dat zo houden’, reageert advocate Alexandra D’Archambeau (Jong VLD) op het wetsvoorstel van Theo Francken dat advocaten wil bestraffen voor proceduremisbruik. ‘In een vrije maatschappij moet iedereen zijn rechten kunnen laten gelden.’

Theo Francken, staatssecretaris voor Asiel en Migratie pakte vorige week uit met een nieuw wetsontwerp. Hij is van plan om advocaten die misbruik zouden maken van de bestaande procedures in het vreemdelingenrecht voortaan een sanctie op te leggen. Volgens Franken zouden rechters te weinig optreden tegen misbruik van die procedures. De gedachte hierachter is de volgende. De sancties die nu worden opgelegd om dit aan te pakken, treffen de vreemdelingen financieel. Omdat die veelal geen geld hebben om de boete te betalen, blijft de praktijk dus bestaan. Om dit op te lossen, vindt Theo Francken nu dat ook de advocaten er dan maar voor moeten opdraaien.

‘Advocaat is een vrij beroep: dat moet niet beteugeld worden’

‘Nu gaan we de eigenlijke verantwoordelijke voor het proceduremisbruik, de advocaat, ook sanctioneren’, zo klonk het vorige week bij Francken. ‘Veroordelingen wegens proceduremisbruik zullen voorgelegd worden aan de stafhouder, die een tuchtprocedure kan opstarten”. Volgens Francken biedt dat de kans aan de advocatuur om zelfregulerend op te treden tegen confraters. De betrokken advocaat zal voor zijn beroep ook geen pro-deo-betaling ontvangen.

Ik ben geen specialist vreemdelingenrecht, maar ik krijg natuurlijk ook vaak met erkenningsdossiers te maken. Net zoals alle andere advocaat stagiairs dien ik verplicht pro-deozaken te behandelen. Dat werk geldt als als deel van een wederdienst aan de maatschappij. Het ereloon dat ik daarvoor ontvang is onevenredig met het werk dat ik in die zaken steek. Maar dat vind ik niet erg, en bovendien is dat hier bijzaak. Met deze beslissing lijkt het erop dat Francken parketten en rechters wil inzetten tegen advocaten.

Bovendien is helemaal niet duidelijk wat met misbruik van de procedure wordt bedoeld. De Ordes van Vlaamse Balies en de Franstalige en Duitstalige tegenhangers hebben naar eigen zeggen al meermaals gevraagd duidelijkheid te scheppen over welke onrechtmatige, nodeloze procedures de advocaten zouden hanteren. Vorige week lieten ze weten dat ze nog altijd op het een antwoord wachten.

Laatste reddingsboei

Voor vreemdelingen die ik bijsta in hun asielprocedure is hun advocaat hun laatste reddingsboei. Hun laatste vorm van hoop. In geval van een negatieve beslissing kan ik slechts twee dingen doen: (i) oprecht geloven dat er een kans bestaat om te winnen en beroep aantekenen, of (ii) zeggen dat ik niet overtuigd ben dat ze het gaan halen maar dat ik toch die kleine kans zal aangrijpen om alsnog trachten te winnen in hoger beroep. Het Bureau voor Juridische Bijstand (BJB) die de advocaten aanstelt in pro-deozaken werkt reeds zelfregulerend. In sommige gevallen zal het BJB namelijk een nota toevoegen “niet in beroep te gaan indien er geen redelijke slaagkans is”. Uiteraard behoudt de advocaat het finale oordeel. Een advocaat heeft tevens de wettelijke plicht om geen zaak aan te raden of te verdedigen die hij naar eer en geweten niet gelooft rechtvaardig te zijn. Maar dat is niet hetzelfde als rechter te moeten spelen voor zaken waarvan men de slaagkansen klein acht.

‘Sancties voor advocaten maken de drempel enkel hoger voor wie toegang tot justitie nodig heeft.’

Dat is geen proceduremisbruik, mijnheer Francken. De advocatuur is niet voor niets een vrij beroep. Een beroep dat in alle onafhankelijkheid dient te worden uitgeoefend zonder druk van de wetgevende of uitvoerende macht. In geen geval mag het beroep van de advocaat worden beteugeld, zeker omdat dit geval raakt aan de kern van onze liberale democratie. Iedereen, ook vreemdelingen, heeft het recht om verdedigd te worden en zijn rechten te laten gelden in deze vrije maatschappij. Dat is een van de basisprincipes van onze rechtstaat, iets dat je meekrijgt in je eerste les in het eerste jaar rechten. Sancties voor advocaten maken de drempel enkel hoger voor wie toegang tot justitie nodig heeft.

Bepaalde procedures zijn van dien aard dat ze meermaals kunnen worden ingeleid. Als dat systeem niet langer zou voldoen, verander dan de regels, maar straf de advocaten niet. Als er een probleem is met de wet, en hoe die wordt toegepast, dan moet de wet aangepast worden. En dat is een taak van de wetgevende macht, niet iets waar advocaten over moeten oordelen. Advocaten zijn er om mede toezicht te houden op de naleving van de wetten in dit land en zo ook waar nodig de overheid terechtwijzen. Hen die vrijheid ontnemen, is geen goed signaal.

Geen misbruik

Pro-deowerk doe je niet voor de centen. Wat je als advocaat wel krijgt, is soms een warm gevoel, en tranende ogen van geluk. Dat is geen misbruik. En voor wie verdedigd wordt, is dat hoop op een betere toekomst.

'Advocaat is een vrij beroep: dat moet niet beteugeld worden'
© .

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content