De (s)preekstoel van Knack.be

‘Aanvaard in godsnaam holebi’s, God of Allah zal het jullie niet ten kwade duiden’

De (s)preekstoel van Knack.be Knack.be maakt ruimte voor religie en levensbeschouwing

‘De vertegenwoordigers van het institutionele Jodendom, christendom en islam wringen zich in bochten als het over homoseksualiteit gaat’, merkt Johan Temmerman van de Verenigde Protestantse Kerk van België (VPKB) op. ‘Verwerpen gelovigen hun eigen leiders misschien als ze homoseksualiteit als een biologisch gegeven beschouwen?’ vraagt hij zich af.

Het is hemeltergend om de Joodse rabbijn Aaron Malinski en de islamitische imam Brahim Laytouss in ‘De Afspraak’ rond de pot te zien draaien. Presentator Bart Schols vroeg enkel of ze het zouden accepteren als hun zoon homo blijkt te zijn. ‘Is jullie aarzelende houding geen treffende samenvatting van het probleem’, concludeerde Schols. Ja, dus. Maar wat is het probleem? De aanleiding is de moordende raid van een dolgedraaide man in de VS, die 49 doden veroorzaakte in een dancing waar onder meer holibi’s uitgaan. De dader beriep zich op de radicale islam die door IS wordt verspreid.

‘Aanvaard in godsnaam holebi’s, God of Allah zal het jullie niet ten kwade duiden’

De vertegenwoordigers van het institutionele Jodendom, christendom en islam wringen zich in bochten als het over homoseksualiteit gaat. Ze kunnen niet ontkennen dat een verbod in hun heilige teksten staat. Holebi’s worden als immoreel weggezet. Tegelijk kan de religie in het Westen zich niet permitteren om openlijk deze verwerping te propageren. Discriminatie van holebi’s is strafbaar. En dus moet men bochten nemen en erkennen dat men in ‘onze eeuw’ anders denkt dan duizenden jaren geleden. Maar alle bochtenwerk ten spijt blijft het monotheïsme van Joden, christenen en moslims een geopenbaarde waarheid. Eens in een ver verleden, resp. 2500, 2000 en 1600 jaar gelden, heeft de ene godheid zich geopenbaard.

De neerslag van deze openbaring heeft men in boeken geschreven die gaandeweg een onaantastbare status genoten. De tradities die daaruit ontstonden leerden omgaan met het veranderende wereldbeeld. Onderzoek naar de interpretaties die de heilige teksten bij de tijd brengen, leert dat er in grote lijnen sprake is van twee richtingen: of men interpreteert de heilige tekst naar ‘vandaag’ of men interpreteert ‘vandaag’ in het licht van de heilige tekst. Met andere woorden: ofwel kneedt men de teksten zodat ze in de hedendaagse seculiere mentaliteit passen, ofwel veroordeelt men de moderniteit als zijnde goddeloos en immoreel. De eersten heetten ‘liberaal’, ‘modern’ of zelfs ‘Europees’, de tweede categorie noemt men ‘conservatief’, ‘fundamentalistisch’ en ‘wereldvreemd’. Het moge ons troosten dat deze grove tweedeling al in de oorsprong van de religies is ingebakken.

Oproepen tot steniging schrappen

Het is daarom des te bevreemdender dat officiële vertegenwoordigers van deze geloofsgemeenschappen geen duidelijker standpunt durven innemen. Verwijzen naar andere passages in de heilige teksten, waarin wordt opgedragen alle mensen te aanvaarden, respect en verdraagzaamheid te beoefenen, heeft geen argumentatieve waarde, als men de oproepen tot steniging en uitroeiing niet schrapt. Met ‘schrappen’ bedoel ik niet gênante passages verwijderen uit de teksten, maar ze aanduiden met bijvoorbeeld vierkante haakjes.

‘Heren Malinski en Laytouss, God of Allah zal jullie heus niet ten kwade duiden als je anderen aanvaardt en mocht je zoon morgen thuiskomen met de melding dat hij homo is.’

Ik beroep mij daarbij op de Verlichting en voortschrijdend inzicht. De Verlichting onderwees ons in de dynamiek van kennis en ontwikkeling. Door de bestudering van de letter van heilige teksten, hun ontstaanscontext en voorstellingswijzen, ontdekte men de geestelijke waarde ervan, dit is de betekenis in aards en humanitair perspectief. De geest van de liefde die twee mensen voor elkaar voelen, gaat voorbij de tijdelijke gestalte waarin ze zich bevinden. Zo zijn ook de antieke teksten slechts ‘heilig’ in de mate dat ze evolutionair aanpasbaar zijn. De letter doodt, de geest maakt levend. Vanwaar de angst?

De vertegenwoordigers van de geïnstitutionaliseerde religies hebben schrik om hun aanhang te verliezen. Dit is op zich een teken aan de wand. Zijn de Joodse, islamitische en christelijke gelovigen dan conservatiever dan andere mensen? Verwerpen gelovigen hun eigen leiders als ze homoseksualiteit als een biologisch gegeven beschouwen? Mocht dit het geval zijn dan bevestigt men de vooroordelen die de seculiere maatschappij ten aanzien van religie koestert. Als God of Allah werkelijk aan de kant van de gelovige staat, brengt hij haat en discriminatie in zijn naam tot zwijgen.

Maar uiteindelijk zal de geopenbaarde godsdienst moeten inzien dat haar voorstelling van een mensvormige godheid een fase is in de ontwikkeling van het menselijk bewustzijn naar eenheid en vrede.

Dus heren Malinski en Laytouss, God of Allah zal jullie heus niet ten kwade duiden als je anderen aanvaardt en mocht je zoon morgen thuiskomen met de melding dat hij homo is, omhels hem en leer hem wat liefde weet: getrouwheid en geborgenheid.

Prof. Dr. Johan Temmerman is hoogleraar systematische vakken (filosofie en ethiek) aan de Theologische faculteit te Brussel (FPG)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content