3M verdedigt zich door twijfel te zaaien over schadelijkheid van PFOS

Tijdens een hoorzitting in het Vlaams parlement stelde de bedrijfstop van het chemiebedrijf 3M dat er geen causaal verband is tussen de aanwezigheid van PFOS in de mens en gezondheidsklachten. Eerder wetenschappelijk onderzoek wijst wel vaak op schadelijke effecten van de chemische verbinding.

Er is geen causaal verband aangetoond tussen de aanwezigheid van de stof PFOS in de mens en gezondheidsklachten. Dat zei Rebecca Teeters, senior vice president van chemiebedrijf 3M, in het Vlaams Parlement.

De commissie Leefmilieu van het parlement hield dinsdag een lange hoorzitting met onder meer wetenschappers en verantwoordelijken van afvalstoffenmaatschappij OVAM. Helemaal aan het einde kwam ook de directie van de Amerikaanse chemiereus aan het woord. “Bij 3M voelen we ons betrokken bij de gemeenten waar we werken”, zei plaatselijk directeur Peter Vermeulen. “We zullen beroep doen op de wetenschap om antwoorden te vinden.”

Ook de Amerikaanse Rebecca Teeters verzekerde dat het bedrijf de zaak ernstig neemt. “Ik weet dat jullie zorgen hebben over de aanwezigheid van deze stoffen in het milieu en wat dat betekent voor jullie gemeenschap”, zei ze. “Als ouder kan ik dat begrijpen en als professor denk ik dat de wetenschap oplossingen kan bieden.”

Maar Teeters reserveerde een groot deel van haar betoog voor de boodschap dat er geen causaal verband is aangetoond tussen de vervuiling en mogelijke ziekte bij de mens. “Er is wel een causaliteit aangetoond bij onderzoeken op ratten in labo’s, maar de hoeveelheid PFOS in de dieren lag ongeveer achtduizend keer hoger dan die in de Vlaamse bevolking”, zei ze. “Uit het totaal aan beschikbare wetenschappelijke gegevens blijkt niet dat PFOS in de huidige of vroegere concentraties schadelijk is voor de mens.”

Teeters citeerde een reeks rapporten van onder meer The US Centers for Disease Control (CDC) en het International Agency on Cancer (IARC). Die oordeelden respectievelijk dat “de effecten niet consistent in alle studies zijn aangetroffen” en dat “er slechts beperkt bewijs bestaat bij zowel mensen als proefdieren voor de carcinogeniteit van PFOA”, las Teeters voor in het parlement.

De uiteenzetting van 3M werd nochtans voorafgegaan door een reeks wetenschappers die vaak wel bewijs aandroegen voor de schadelijkheid van de chemische verbinding. Zo zei professor Greet Schoeters, verbonden aan de UA en aan VITO, dat er een opvallend verband bestaat tussen de aanwezigheid van PFAS (de verzamelnaam van de verbindingen waartoe PFOS behoort) in het lichaam en de respons op een vaccin. “Een verdubbeling van de PFAS-concentratie geeft aanleiding tot ongeveer 50 procent vermindering in vaccinatierespons”, zei ze.

En ook op pasgeboren baby’s is er een effect. In een Vlaamse studie uit 2018 werd een lager geboortegewicht gemeld in het geval van hoge concentraties PFAS in het lichaam. Bij jongeren werd een effect op het afweersysteem, op de hormoongehalten en op de cognitie beschreven, net als DNA-schade. In de laatste fase van het humane biomonitoringonderzoek van het Steunpunt Milieu en Gezondheid van de Vlaamse overheid, uitgevoerd van 2016 tot 2020, werd PFOS aangetroffen in het lichaam van alle geteste personen.

De parlementsleden stelden dinsdag nog geen vragen aan de sprekers. Die bewaren ze voor de onderzoekscommissie, die vrijdag van start gaat en waar de genodigden onder eed staan. Commissievoorzitter Gwenny De Vroe (Open Vld) noemt de tussenkomst van 3M alvast opmerkelijk. “We gaan dit nu wetenschappelijk onderbouwd moeten onderzoeken en bevragen in de onderzoekscommissie”, zegt ze.

Wilfried Vandaele van N-VA noemt de verdediging van 3M “te verwachten”. “Ze zullen natuurlijk proberen om zich zo veel mogelijk te onttrekken”, zegt hij. “Het is dan aan de Vlaamse overheid om te zorgen dat ze die verantwoordelijkheid wel nemen. We moeten nu vooral zeer goed oppassen voor procedurefouten.”

Partner Content