176 pv’s opgesteld na rellen in Anderlecht

Bij de rellen in Anderlecht van midden april hield de politie 147 mensen administratief aan en werden 176 pv’s opgesteld. Dat maakte minister van Justitie Koen Geens (CD&V) woensdag bekend in het parlement.

De Kamercommissie Justitie hield woensdag een actualiteitsdebat over de impact van covid-19 op justitie. Minister Geens beantwoordde onder meer vragen over de rellen in Anderlecht, online kindermisbruik, enkelbanden, de continuïteit van rechtszaken en de situatie in gevangenissen tijdens de coronacrisis.

Op basis van het commissieverslag zet Knack zet de belangrijkste antwoorden van Geens op een rij:

1. Hoe zijn de rellen in Anderlecht door Justitie afgehandeld?

Geens: Er werden 147 administratieve aanhoudingen uitgevoerd en 2 gerechtelijke arrestaties. Eén minderjarige werd voor vijftien dagen geplaatst na een pv voor een gevonden matrak. Er werden in totaal 172 pv’s opgesteld wegens het niet-naleven van de beschermingsmaatregelen. Daarnaast waren er nog vier andere pv’s: één voor gewapende opstand, één voor de diefstal van een wapen, éen voor beschadigingen en één voor verstoring van de openbare orde.

2. Is de criminaliteit tijdens de coronacrisis gedaald?

Geens: Ja. De parketten krijgen nu wel meer dossiers over intrafamiliaal geweld, door het gestegen aantal meldingen.

3. Krijgt Justitie meer klachten over online kindermisbruik, nu meer mensen thuis zitten?

Geens: Ja. De afdeling Child Abuse heeft tijdens de lockdown een toename van het aantal klachten over de verspreiding van beeldmateriaal met kindermisbruik vastgesteld. Mogelijk komt dat door een toename in de verspreiding, maar het is ook mogelijk dat mensen nu meer tijd hebben om klacht in te dienen.

Wanneer de feiten in België zijn gepleegd, identificeert de politie de daders en maakt ze processen-verbaal op. Wanneer de feiten in het buitenland plaatsvinden, worden er via Europol of Interpol informatieverslagen uitgewisseld.

4. Zijn er meer of minder mensen met een enkelband?

Geens: Het aantal personen met een enkelband is in zes weken tijd met 270 gedaald. Het aantal Nederlandstalige verdachten in voorlopige hechtenis met een enkelband is met 70 gestegen. Dat is het gevolg van onafhankelijke beslissingen van de onderzoeksrechter.

De regelgeving over het elektronisch toezicht is niet gewijzigd. Ik ben bereid overleg te voeren en mijn hulp aan te bieden, maar ik heb ter zake geen zeggenschap (de bevoegdheid over enkelbanden is overgedragen aan de deelstaten, nvdr).

5. Hoeveel gedetineerden en cipiers in Belgische gevangenissen zijn besmet met het nieuwe coronavirus?

Geens: Dertien gedetineerden hebben positief getest voor het nieuwe coronavirus, net als een ex-gedetineerde van de gevangenis van Bergen. Er zitten 50 gedetineerden in medische afzondering, zij staan onder constante observatie. In totaal hebben 61 personeelsleden positief getest. Van hen zijn 36 afwezig wegens ziekte, 25 zijn genezen en hebben het werk hervat.

Tot dusver kwamen 411 gedetineerden in aanmerking voor de onderbreking van de strafuitvoering. (Het gaat om mensen die verlengd penitentiair verlof kregen, en daardoor nu thuis mogen verblijven tijdens de crisis. Die tijd moeten ze later wel uitzitten. De maatregel is genomen om de overbevolking tegen te gaan, en op die manier het aantal besmettingen te beperken, nvdr.)

Voor een vervroegde invrijheidsstelling kwamen 180 gedetineerden in aanmerking. Het aantal zieken bereikte op 27 maart een piek met 1797 afwezigen. Op 20 april waren er dat nog maar 999. Er zijn geen grote verschillen tussen de instellingen. Allemaal kunnen ze in deze crisistijd op het nodige personeel rekenen.

6. Zijn er voldoende beschermingsmiddelen voorhanden in de gevangenissen?

Geens: De gevangenissen produceren zelf FFP1-mondmaskers. Daarvan zijn er voldoende voor het personeel en voor professionele externe bezoekers (alleen advocaten en diensten van de Vlaamse overheid mogen de gevangenis nog binnen, nvdr).

Er zijn ook voldoende FFP2-maskers voor contact met besmette gedetineerden, maar ook met die maskers moeten we spaarzaam omgaan. Handgel is voldoende aanwezig en handschoenen zijn er momenteel nog voldoende, maar Justitie is, net zoals andere sectoren, afhankelijk van de productie en de levering.

Celgenoten van besmette gedetineerden worden in medische isolatie gehouden, andere gedetineerden van dezelfde afdeling niet. Die laatste hebben wel geen contact met andere gedetineerden in de gevangenis. Begin mei zouden er voor die gedetineerden mondmaskers zijn. Er worden ook gerichte tests uitgevoerd.

7. Hoe staat het met de geplande covid-19-dienst voor gevangenen in het ziekenhuis van Vilvoorde?

Geens: Die is in de maak. De met covid-19 besmette gevangenen worden nu in de gevangenis van Brugge opgevangen, maar de maximumcapaciteit is daar bijna bereikt.

De kamers van de gevangenen in Vilvoorde zullen zich in een gebouw bevinden dat afgescheiden is van de kamers van de ziekenhuispatiënten. Binnen één tot twee weken zal die site in gebruik kunnen gaan. De bijkomende capaciteit van 26 bedden kunnen we optrekken tot 50 bedden.

Op de site zullen we medisch personeel van het ziekenhuis van Vilvoorde inzetten, maar ook van Defensie en van de gevangenis te Sint-Gillis, samen met veiligheidspersoneel van de Brusselse gevangenissen. Justitie krijgt ook logistieke ondersteuning van Defensie, en de federale politie staat in voor de bewaking. Cijfers kan ik daarover om veiligheidsredenen niet geven.

8. Kunnen gevangenen nog contact onderhouden met hun familie?

Geens: Alle gevangenissen beschikken over de nodige laptops om videoconferenties te houden. Het is de bedoeling om via dezelfde technologie virtueel bezoek voor de gedetineerden te organiseren, wat wij gefaseerd zullen uitrollen. Er wordt één laptop per honderd gedetineerden geleverd. De laptops zijn technisch veilig en klaar voor gebruik.

Bezoekers die op de bezoekerslijst staan en bezoekers die door de basiswet gevangeniswezen automatisch zijn toegestaan, komen in aanmerking voor videoconferenties.

Met het aantal ter beschikking gestelde laptops kan elke gedetineerde minstens één videoconferentie per week houden. De gedetineerde wordt daarvoor op zekere afstand van de computer geplaatst, om manipulatie te voorkomen. De tafel wordt na elke sessie schoongemaakt.

9. Wat als gescheiden koppels vanwege de coronacrisis de verblijfsregeling voor hun kinderen niet meer respecteren?

Geens: Het openbaar ministerie beschouwt het niet-afgeven van kinderen als een vorm van intrafamiliaal geweld. Het parket kan beslissen daar een strafrechtelijk gevolg aan te geven. Die maatregel blijft van kracht tijdens de crisis en kan zelfs prioriteit krijgen.

10. Blijven strafzaken gewoon doorlopen?

Geens: Verdachten of beklaagden moeten nog altijd voor de strafrechtbank ten gronde verschijnen, of voor de onderzoeksrechter. Justitie probeert wel het transport van gedetineerden van en naar de gerechtsgebouwen zoveel mogelijk te vermijden om besmettingen te voorkomen. Daarom proberen we zittingen via audio- en videotools te laten plaatsvinden vanuit de gevangenis, met de advocaat en eventueel ook de gedetineerde erbij.