‘Beleid gericht op het stopzetten van de uitkering, zal zeker voor kwetsbare werkzoekenden geen oplossing bieden’

‘Een goed werkende en efficiënte VDAB is dus een cruciale partner voor de welvaart van onze samenleving’, schrijven Stefaan Vercamer en Robrecht Bothuyne van CD&V.

Terwijl sommige politieke partijen zich uitputten met nieuwe voorstellen om langdurig werkzoekenden harder aan te pakken, toont een studie van de KU Leuven dat een kwart van de werkzoekenden die zich in 2016 inschreef bij de VDAB, een jaar later nog steeds geen geschikt aanbod, opleiding, stage of bemiddeling voorgeschoteld kreeg. Het resultaat laat zich dan ook raden. Ondanks een nooit geziene krapte op de arbeidsmarkt zitten zij een jaar later nog steeds zonder werk. En iedereen weet, hoe langer men werkloos is, hoe moeilijker om terug aan de slag te raken.

Zeker voor kansengroepen oogt het plaatje weinig rooskleurig. Kortgeschoolde jongeren en personen met een handicap vinden ondanks de torenhoge vacatures nog steeds moeizaam een job. 60 plussers die nog enthousiast zijn om hun actieve loopbaan in schoonheid af te sluiten worden nog te vaak aan hun lot overgelaten. Van bijna 1 op 5 werkzoekenden kent VDAB de noden zelfs totaal niet. En amper de helft van de vacatures wordt binnen de 3 maanden ingevuld. 14% minder dan in 2014.

Het lijkt er dan ook op dat de slogan ‘Alles beweegt’ waarmee de VDAB aangeeft dat onze samenleving en arbeidsmarkt in ijltempo veranderen, voorlopig op veel van toepassing is, maar niet op de VDAB zelf, of toch niet voldoende. Nochtans is het besef zeker daar. Om het met de woorden van afscheidnemend topman Fons Leroy te zeggen: ‘Onze arbeidsmarkt staat in brand. We hebben ieder talent nodig, ook met grijs haar, een kleur of een beperking.’

Van Limburg tot West-Vlaanderen hoor ik werkgevers en KMO’s in koor hetzelfde roepen. We moeten dan ook dringend starten met blussen in plaats van sociale stokebrand te spelen. Want meer mensen aan het werk krijgen, zorgt niet alleen voor een beter inkomen en meer levenskwaliteit voor de betrokkenen, maar is ook de beste remedie om onze begroting en dus onze sociale zekerheid gezond te houden. Minder uitgaven aan vervangingsinkomens, geeft meer inkomsten via bijdragen en belastingen, hetgeen dan weer meer ruimte oplevert voor nieuwe lastenverlagingen en extra koopkracht voor alle inkomens, zeker voor de laagste. Meer mensen aan de slag zijn meer mensen uit de armoede én uit het sociaal isolement.

Een goed werkende en efficiënte VDAB is dus een cruciale partner voor de welvaart van onze samenleving. Zeker nu de Vlaamse regering ervoor gezorgd heeft dat ze over de nodige nieuwe instrumenten beschikt om werkzoekenden in te schakelen zoals de tijdelijke werkervaring, de hervorming van het wijkwerken, een individuele beroepsopleiding (IBO) voor kansengroepen of extra doelgroepkortingen voor kortgeschoolde jongeren en voor 60+. Zelfs de controle en sanctionering van werkzoekenden heeft VDAB nu zelf in de hand. VDAB bepaalt dus zelf wie, hoelang, welke uitkering krijgt.

Een beleid gericht op het stopzetten van de uitkering na een bepaalde tijd zal zeker voor kwetsbare werkzoekenden geen oplossing bieden, integendeel. De “kwetsbaarheid” van deze mensen houdt immers in dat zij, meer nog dan andere werklozen, nood hebben aan een intensieve begeleiding om hun tewerkstellingskansen te verhogen. Het stopzetten van hun uitkering zal hun ‘kwetsbaarheid” alleen nog vergroten.

Voor CD&V is het dan ook duidelijk. Nu de conjunctuur nog gunstig staat en de VDAB de rijpe leeftijd van 30 jaar bereikt heeft, moeten we alle zeilen bij zetten om onze arbeidsmarkt gezond te krijgen: een performante en intensieve dienstverlening voor die werkzoekenden die het nodig hebben, meer 55-plussers in knelpuntopleidingen en in IBO, meer en betere taalopleidingen Nederlands, werkgevers maximaal betrekken! En met de individuele beroepsopleiding heb je voor maatwerk het perfecte instrument, op maat van de werkzoekende én op maat van de werkgever.

Een performante VDAB is voor ons de sleutel tot een beter functionerende arbeidsmarkt. We hebben de afgelopen 10 jaar samen met Minister van Werk Philippe Muyters degelijk werk geleverd om onze arbeidsmarkt een boost te geven. We hebben belangrijke stappen vooruit gezet om levenslang leren te versterken en de kloof tussen onderwijs en de arbeidsmarkt te overbruggen. Nu moet er winst geboekt worden. De lat moet hoger. En dat kan indien VDAB écht inzet op kwetsbare werkzoekenden en wel vanaf dag één!

Geen stokken maar wortels

Ook ons voorstel om het werkloosheidsstelsel te hervormen is in deze belangrijk. De uitkeringen moeten sociaal rechtvaardiger worden gemaakt zodat laaggeschoolden met lage lonen in het begin van de werkloosheidsperiode een hogere uitkering krijgen dan vandaag. De degressiviteit van de uitkeringen moet vroeger ingaan en sneller gaan. Zo geef je een incentive aan werklozen om zo vlug mogelijk in te gaan op een vacature of opleidingsaanbod.

‘Alles beweegt’, alles stroomt, Herakleitos wist het al. Maar om onze arbeidsmarkt ook echt in beweging te krijgen en nog meer werkzoekenden vlot te laten instromen, zijn er niet zozeer stokken nodig- zoals sommigen goedkoop beweren -maar vooral wortels én een uitstekende dienstverlening op maat voor elke werkzoekende.