‘Banken die gered moesten worden met belastinggeld, moeten niet oproepen om het geld te laten rollen’

Banken moeten kwetsbare gezinnen oproepen om een appeltje voor de dorst achter de hand te houden, vindt Bart Van Malderen (SP.A). ‘Ook al smaakt die appel door de lagere rente eerder zuur.’

Afgelopen week was het de ‘week van het geld’. Via de media worden we terecht opgeroepen om stil te staan bij de manier waarop we met ons geld omgaan. Nu de opbrengst van spaargeld lager ligt dan het duurder worden van ons dagelijkse leven, komt de vraag “moeten we dan nog wel sparen?” weer op de proppen.

In een populaire krantlees ik dat gewezen financieel­ expert van de VRT Pascal Paepen vindt dat elke maand ‘sparen voor later’ als zoon- of dochterlief op eigen benen wil gaan staan “een absurde praktijk” is. Econoom Koen De Leus van KBC raadt als alternatief voor sparen dan maar aan om een verre reis te maken met de kinderen of jouw zuurverdiende centen te investeren in het verfraaien van jouw woning om zo de waarde op de drijven.

Het zou de ‘week van het geld’ niet zijn, mocht de financiële lobby haar kans niet ruiken om jouw geld te laten rollen. De lage rente die ze zélf uitkeren op spaargeld, gebruiken ze als hét argument om mensen geld te laten spenderen. Als kwetsbare gezinnen hun spaarpotje opsouperen, kunnen ze daar nog aan verdienen ook.

Weg van de dagelijkse realiteit

Dat is niet de dagdagelijkse realiteit voor heel wat mensen onder ons. 1 op 7 Belgen leeft vandaag met een armoederisico. Armoede is natuurlijk meer dan een inkomensprobleem. Eén van drie wetenschappelijke indicatoren om armoede te beschrijven is ‘ernstige materiële deprivatie‘. Deze moeilijke term beschrijft de situatie van personen die zich geen goederen of diensten kunnen veroorloven die essentieel worden geacht om fatsoenlijk te kunnen leven in Europa.

Mensen met een ‘ernstige materiële deprivatie’ zijn bijvoorbeeld niet in staat om huur of courante rekeningen te betalen en hun woning degelijk te verwarmen. Zij zijn niet in staat om onverwachte uitgaven te doen of een week vakantie per jaar te nemen buiten hun huis of zich een eigen wagen, wasmachine, kleurentelevisie of telefoon aan te schaffen.

5,9 % van de Belgische bevolking leeft in die situatie. Deze gezinnen hebben het dagelijks lastig om de eindjes aan elkaar te knopen. Zij hebben geen spaarpotje als de verwarmingsketel stuk gaat of om onverwachte kosten op te vangen. Laat staan dat ze verre reizen zouden maken met hun kinderen. Het aantal mensen dat niet kan sparen stijgt en die groep is groter dan die in armoede.

Niets geleerd

Banken die enkele jaren terug gered moesten worden met belastinggeld omdat ze roekeloos met hun geld waren om gegaan, moeten niet oproepen om geld niet te sparen. Ze moeten kwetsbare gezinnen oproepen om een appeltje voor de dorst achter de hand te houden. Ook al smaakt die appel door de lagere rente eerder zuur.

Tenzij het de bedoeling is van de bank om die nieuwe verwarmingsketel op afbetaling te verkopen? De bank is vast bereid om die kwetsbare gezinnen aan een veelvoud van de rente op spaargeld, een lening te verpatsen om die levensnoodzakelijk aankoop te betalen. De winter wacht namelijk niet tot er weer wat gespaard is.

En als de lening niet op tijd terug betaald is, dan stuurt de bank wel een deurwaarder. Want de aandeelhouders van de bank moeten uiteraard een minimum rendement halen op hun kapitaal.