Baku-Tbilisi-Ceyhan (5-slot)

In de Sangachal-olieterminal duikt de Baku-Tbilisi-Ceyhan oliepijplijn in de grond, om 1770 km verder weer boven te komen. “Voel maar, de pijp is warm. De olie vloeit. Twee meter per seconde.”

Een onverzadigbare oliedorst houdt Baku al meer dan honderd jaar in de ban. Eind 19de eeuw was de helft van de olie in de wereld uit Azerbeidzjan afkomstig. Na de tweede wereldoorlog produceerden de bolsjevieken als eersten off-shore olie. Er was een tijd dat 80% van de olie in de hele Sovjet-Unie uit Azerbeidzjaanse gronden werd gepompt. Bij de onafhankelijkheid van het land in 1991 opende de oliemarkt zich voor buitenlandse bedrijven.

BP was er als de kippen bij en wist in ’94 het fameuze “contract van de eeuw” af te sluiten met de Azerbeidzjaanse staat, waardoor de exploitatierechten voor Kaspische olie en gas werden verkregen, voor een periode van 30 jaar.

“Onze grootste ontdekking bij proefboringen in de jaren ’90 waren de Shah Deniz-gasreserve en het Azeri-Chirag-Gunashli-olieveld (ACG), dat over een bewezen voorraad van 5,4 miljard vaten beschikt”, vertelt Guivami Rahimli van het BP-bezoekerscentrum “Caspian Energy Center”. “BP investeerde 20 miljard dollar in de bouw van zeven platformen in de Kaspische Zee.”

Ik word rondgeleid doorheen het Sangachal-complex, het zenuwcentrum van BP’s olie- en gasproductie, een hoogtechnologisch labyrint van buizen en pompen, ketels en tanks, op 50 km van Baku. “Sangachal is de grootste olie-terminal ter wereld”, zegt Guivami. “Van hieruit vertrekken vier pijplijnen om onze olie en gas te exporteren. Hier duikt BTC in de grond, om 1770 km verder, in de haven van het Turkse Ceyhan, weer boven te komen. Voel maar, de pijp is warm. De olie vloeit. Twee meter per seconde.”

Je kan er niet naast kijken. Langs de baan van Baku naar de Sangachal-terminal wacht een reusachtig boorplatform op de reis naar open zee. De “Deepwater Gunashli”, BP’s zesde platform in de Kaspische Zee, is bijna voltooid. “Het gevaarte weegt 16.000 ton, is zo hoog als een flatgebouw en voorzien van een woonunit met 200 bedden”, zegt manager BP-Derek Patience bij een bezoek. “Arbeiders blijven afwisselend een maand off-shore, en een maand thuis.”

“Elk hoekje van het platform wordt gecontroleerd door veiligheidscamera’s en branddetectoren. Er is een explosie-bestendige wand die het operationele deel scheidt van het veilige gedeelte. In noodgevallen kan het platform binnen het uur volledig worden ontruimd met reddingssloepen en helicopters.”

“In augustus verhuist de Deepwater Gunashli naar zijn definitieve stek in zee. Wanneer het in 2008 in werking treedt, zullen we dagelijks een miljoen vaten ruwe olie pompen uit het ACG-veld. Dat is een vierde van de oliebehoefte van de wereld. Momenteel zitten we aan 700.000 vaten per dag.”

Een werf verder worden de “jackets” gemaakt, de stalen poten waarop het platform in zee rust. “It’s just a big boy’s toy”, lacht Alan Mc Caskie, die me met de werklift naar de top van de jacket van de Deepwater Gunashli neemt. “De jacket staat op moddermatten die met nagels van 100 meter lang in de zeebodem zijn verankerd.”

Terug in “Villa Petrolea”, BP’s hoofdkwartier in Baku, kan de positieve invloed van de oliegigant in Azerbeidzjan niet genoeg worden benadrukt.

“Naast rechtstreekse olie-inkomsten bevordert BP het economisch klimaat en de werkgelegenheid”, zegt communicatiemanager Tamam Bayatly. “Voor de productie van pijpleidingen en platformen doen we inderdaad beroep op internationale bedrijven met de nodige expertise. Maar voor bevoorrading, service en onderhoud zorgen lokale firma’s.”

“Het geld dat BP aan de staat betaalt, -in 2006 was dat drie miljard dollar-, komt in het oliefonds terecht. Het is aan de regering om aan de bevolking te verantwoorden wat ermee gebeurt.”

“We hanteren overal ter wereld dezelfde normen inzake veiligheid, milieu en sociale zaken. We handelen op dezelfde manier in de Kaspische Zee als in de Noordzee, en maken geen compromissen.”

“Ons rapport over de mogelijke impakt van de BTC-pijplijn op sociaal en milieuvlak, telde wel 11.000 pagina’s. De selectie van de route nam twee jaar in beslag. Niet een persoon werd onteigend. Bovendien investeert BP miljoenen dollars in gemeenschapsopbouw. Voor 2007 hebben we 10 miljoen dollar vrij gemaakt.”

“Het strategisch belang van BTC voor Azerbeidzjan is niet te onderschatten. Voor het eerst is het land in staat om zijn olie rechtstreeks naar de westerse markt te brengen. Terwijl BTC in Georgie en Turkije geld opbrengt in de vorm van doorvoerrechten, is het voor Azerbeidzjan een middel om zijn olie te verkopen.”

“In 2024 loopt het contract van de eeuw af, en wordt BTC overgedragen aan de staat. Er is evenwel een clausule om het contract te verlengen en de opbrengst te delen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content