Tesla verkoopt meer elektrische auto’s dan de Duitse premiummerken en bouwt zijn voorsprong nog verder uit. Dat is gênant voor zijn concurrenten, gevestigde waarden die nu op achtervolgen zijn aangewezen. Als voorlopig laatste in de rij heeft Porsche de achtervolging ingezet. Hoe hoog moeten we de kansen van het succesrijke sportwagenmerk inschatten?
Elon Musk is de verpersoonlijking van de moderne ondernemer die met een simpele idee het aanzien van de wereld verandert en daar schatten aan verdient. Denk aan Bill Gates, Steve Jobs of Mark Zuckerberg.
Standbeeld voor Elon Musk
Voor de ene is Elon Musk (46) een fenomeen, voor de andere een nachtmerrie. Voor journalisten een vette kluif en een onuitputtelijke inspiratiebron. Geboren in het Zuid-Afrikaanse Pretoria en ingenieursstudies aan de universiteit van Stanford (VS). Vervolgens aan de slag als oprichter en/of aandeelhouder van Space X, Zip2, PayPal en Tesla. Zijn cv vermeldt ook nog drie vrouwen en zes kinderen. Forbes schat zijn persoonlijk vermogen op 16 à 17 miljard dollar, afhankelijk van de luim van de beleggers.
Met de opbrengst van de verkoop van PayPal wordt Musk in 2004 mede-eigenaar van Tesla, een startup van Martin Eberhard en Marc Tarpenning met hoofdzetel in Palo Alto (Californië). De merknaam is een knipoog naar de Kroatische wetenschapper Nikola Tesla, de uitvinder van de wisselstroommotor.
Door toedoen van Musk kiest Tesla resoluut en consequent voor elektrische aandrijving, een unique selling proposition met een groen lintje eromheen. Dat zorgt ervoor dat Tesla-rijders kunnen profiteren van fiscale incentives in zowat alle beschaafde landen van de wereld. Het gamma omvat inmiddels verschillende modellen, van een luxueuze berline en ruime crossover tot een budgetvriendelijke compacte gezinswagen. Met de Tesla 3 – kostprijs 30.700 euro – wil Musk de omzet verveelvoudigen én eindelijk winst maken. Want ondanks een beurswaarde van zo’n 56 miljard werkt Tesla nog altijd met verlies. So what, de beleggers geloven in de toekomstkansen van het buitenbeentje onder de automerken, niet geheel ten onrechte. Na de wereldpremière van de Tesla 3 stroomden in geen tijd 400.000 voorbestellingen binnen.
Bovendien bezit het merk in het Amerikaanse Fremont de Gigafactory 1. In samenwerking met het Japanse Panasonic worden daar op grote schaal lithium-ion accu’s geproduceerd. Tesla beschikt ook over een eigen netwerk van snellaadstations en het probeert van autonoom rijden een bijkomend verkoopargument te maken.
Opvallend vaststelling: Elon Musk beschouwt zelfzelf meer als een wereldverbeteraar dan als een ondernemer pur sang die toevallig groene auto’s bouwt. Zijn ambitie bestaat erin de aarde van de ondergang redden. Geldgewin komt op de tweede plaats. Voorlopig althans, want beleggers zijn geen barmhartige Samaritanen.
Porsche zet achtervolging in
Het aanhoudende succes van Tesla is een kaakslag voor de Duitse premiummerken. Die hebben de inventiviteit en slagkracht van de Amerikaanse startup zwaar onderschat en zijn te lang blijven vasthouden aan verouderde concepten die ongetwijfeld veel geld in het bakje hebben gebracht maar geen perspectief bieden op lange termijn. Mercedes en co. betalen daar nu de rekening voor en moeten alle beschikbare mensen en middelen mobiliseren om hun achterstand niet nog groter te laten worden. Het meeste weerwerk levert BMW, dat met de i3 en i8 bewijst dat het tenminste initiatieven neemt in de richting van elektromobiliteit.
Nu blijkt ook Porsche de handschoen op te nemen. Op het Autosalon van Frankfurt (IAA) van 2015 presenteerde het de voorafbeelding van de Mission E, een 600 pk sterke futuristisch ogende limousine met een actieradius van 500 km. Voorziene marktintroductie 2019. Tegen 2021 krijgt de e-berline het gezelschap van de Mission Y, een SUV coupé. In 2022 volgt de volledig elektrisch aangedreven tweede generatie van de Macan, op basis van het zogeheten Premium Plattform Elektro (PPE) van de Volkswagen-groep.
Porsche-topman Oliver Blume gaat uit van zo’n 60.000 exemplaren op jaarbasis van de Mission E en Y, goed voor 20 procent van het totale modellenaanbod. Het percentage elektrisch aangedreven modellen zal nog fors toenemen wanneer in 2022 het succesmodel Macan op de markt komt. Porsche wil zo definitief een punt zetten achter het dieselhoofdstuk. Vandaag bedraagt het aandeel aan dieselmotoren minder dan 16 procent, bij BMW en Mercedes ligt dat percentage op respectievelijk 35 en 38 procent.
Familiebedrijf met een bewogen geschiedenis
Porsche viert volgend jaar zijn 70ste verjaardag, een jong veulen dus in vergelijking met andere ronkende namen uit de internationale autowereld. Ferdinand Porsche, de founding father, werd op 3 september 1875 geboren in het Oostenrijkse Maffersdorf, als derde zoon van een hardwerkende blikslager. De jongeman bleek een uitzonderlijk begaafd iemand met een haast ziekelijke geldingsdrang. Op zijn 22ste werd hij afdelingshoofd bij de Vereinigten Elektrizitäts-AG Béla Egger in Wenen, drie jaar later stal hij de show op de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs met een hybride wagen met vierwielaandrijving. 117 jaar geleden introduceerde hij dus technologieën die vandaag nog altijd brandend actueel zijn. Via omwegen belandde hij bij Daimler-Benz in Stuttgart, maar de samenwerking was van korte duur. In 1928 werd de eigenzinnige techneut met een gouden handdruk aan de deur gezet. Hij gebruikte het geld voor het opstarten van een eigen ontwerpbureau, in de kelder van zijn villa in de Feuerbacher Weg 48. Samen met zijn zoon Ferry en schoonzoon Anton Piëch aanvaardde hij een opdracht van Adolf Hitler een ‘wagen voor het Duitse volk’ te ontwerpen. Die zou als VW Kever autogeschiedenis schrijven.
Heel even verdween het trio in een Franse gevangenis om zich vervolgens opnieuw in het Oostenrijkse Gmünd te gaan vestigen. In 1947 richtte Ferry er de Porsche Konstruktion GmbH op en schroefde in de kleine zagerij van zijn zus Louise een futuristische racewagen in elkaar, in opdracht van de steenrijke Italiaanse ondernemer Piero Duso.
Eén jaar later, op 8 juni 1948, presenteerde hij een kleine, sober aangeklede coupé in staalplaat met onderdelen van de VW Kever. De verzamelde autopers beschreef de Porsche 356 als een ‘veredelde Kever’ die geen schijn van kans maakte tegen de sierlijke en snelle bolides van de gerenommeerde Italiaanse en Engelse sportwagenbouwers uit die tijd. Ferry Porsche nam de kritiek ter harte en verplaatste de kleine luchtgekoelde boxermotor achter de achteras en monteerde twee Solex-carburateurs voor extra vermogen. Omdat de kleine zagerij niet geschikt was voor de serieproductie van auto’s, verhuisde de Porsche-clan begin van de jaren 50 een tweede keer van Oostenrijk naar Duitsland, dit keer naar het provinciestadje Zuffenhausen, in de buurt van Stuttgart.
Theoretische waarde van 72,8 miljard
In 1964 was het opnieuw raak. De Porsche 911 was een ontwerp van Ferry’s zoon Alexander. Het iconische model geldt nog altijd als hét uithangbord van de Duitse sportwagenmerk, onlangs rolde het 1 miljoenste exemplaar van de band. Het Porsche-gamma is ondertussen uitgebreid met de Boxter/Cayman en met niet-sportwagens zoals de Cayenne, Macan en Panamera.
Hoewel Porsche ook mindere jaren heeft gekend, is het nu de meest winstgevende autobouwer van Duitsland. In minder dan tien jaar steeg de productie van 75.000 naar 238.000 auto’s. Het aantal medewerkers groeide in die periode aan van 12.800 tot 27.600 en de bedrijfswinst steeg in 2016 tot 3,9 miljard euro. De winst per verkochte auto bedroeg vorig jaar 16.290 euro. Bij Audi lag dat bedrag op 2.594 euro, bij BMW op 3.250 euro en bij Mercedes op 3.691 euro. In de hypothese dat Porsche AG een beursgenoteerd bedrijf zou zijn, zou het volgens gezaghebbende financiële analisten een theoretische waarde van 72,8 miljard hebben. Een bedrag dat vergelijkbaar is met de waarde van de volledige Volkswagen-groep.
De stemgerechtigde aandelen van Porsche AG zijn in handen van de families Porsche en Piëch. Die zijn via hun familieholding ook meerderheidsaandeelhouders van de grote Volkswagen-groep. Dat betekent dus dat de Duitse nummer één onder de autoconstructeurs eigendom is van twee Oostenrijkse families die in en om Salzburg wonen.
Never say never
Porsche wil Tesla van antwoord dienen, maar hoe groot is de kans dat de sportwagenfabrikant in zijn opzet slaagt? Off the record is te horen dat de Mission E de potentie bezit om met Tesla te kunnen rivaliseren – ook qua prijs trouwens. De instapprijs zal zo’n 100.000 euro bedragen, wat in principe geen struikelblok mag zijn voor Porsche-eigenaars.
In het vooruitzicht van de switch van conventionele naar alternatieve aandrijving heeft Porsche zijn budget voor onderzoek en ontwikkeling stapsgewijze verhoogd van 750 miljoen in 2009 tot 2,2 miljard vorig jaar. In dezelfde periode steeg het aantal medewerkers van 12.800 tot 27.600. En in Zuffenhausen zijn de fundamenten gelegd van een nieuwe fabriek waar vanaf 2019 de Mission E van de band zal rollen, als eerste model van een nieuwe generatie e-mobielen waarmee Porsche de handschoen opneemt tegen Tesla.
Binnen de Volkswagen-groep heeft Porsche de lead genomen op het vlak van elektromobiliteit, terwijl die rol oorspronkelijk was toebedeeld aan Audi. Maar dat is er nooit in geslaagd de kostenefficiëntie van Porsche te evenaren. En daar gaat het per slot van rekening om: terwijl Tesla nog altijd met verlies werkt, is Porsche een uitermate winstgevende automerk. Het wil het dat ook blijven in het tijdperk van de elektromobiliteit.
Of Porsche erin zal slagen om de marktpositie van Tesla in het e-segment te bedreigen, dat is koffiedik kijken. De Amerikaanse e-pionier heeft immers een voorsprong van vijf jaar. De switch van conventionele naar alternatieve aandrijving biedt de sportwagenfabrikant wel de mogelijkheid om op een elegante manier afscheid te nemen van de vervuilende diesel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
