Van 5 tot 8 december heeft de wereldondernemingsraad van Volkswagen plaats. Voor de vakbondsafgevaardigden uit alle werelddelen is het bang afwachten: de directie kondigt al enkele weken de ene besparing na de andere aan. Ze anticipeert daarmee op de zware financiële gevolgen van dieselgate voor het concern. Vijftien maanden na het bekendraken van het bedrog bestaat er overigens nog altijd onzekerheid over de ware identiteit van de opdrachtgever(s). Die van de slachtoffers is al wel bekend.
Het laatste nieuws uit het VW-hoofdkwartier in Wolfsburg dateert van eind vorige week: VW wil jaarlijks 3,7 miljard euro besparen. Daartoe schrapt het onder andere 30.000 banen, waarvan 23.000 in Duitsland. De machtige vakbond IG Metall, die mee de lijnen uitzet bij het bedrijf, zegt dat het niet tot gedwongen ontslagen en fabriekssluitingen komt. Die belofte geldt enkel voor het VW-personeel en niet voor de Audi-werknemers.
Terug in de tijd
Vrijdag 18 september 2015. Op de openingsdag van de Internationale Auto Ausstellung (IAA) in Frankfurt maakt de Amerikaanse milieudienst EPA bekend dat de Volkswagen-autogroep de emissiescores van enkele dieselmotoren heeft gemanipuleerd door het installeren van sjoemelsoftware in populaire modellen van Audi, Seat, Skoda en VW.
In een eerste reactie ontkent VW-topman Martin Winterkorn de beschuldiging, maar na enkele dagen geeft hij schoorvoetend toe dat er misschien toch iets aan de hand is. Het bewijsmateriaal is zo onweerlegbaar dat hij gedwongen wordt een stap opzij te zetten. Met hem verlaten ook enkele vertrouwelingen en oudgedienden het concern. In een officiële mededeling staat te lezen dat zij… ‘op vakantie zijn vertrokken’. In feite zijn ze op non-actief geplaatst, in afwachting van een gunstige ontslagregeling. Anderhalf jaar later is het niet duidelijk of Winterkorn & Co nog altijd op vakantie zijn en of zij inmiddels al een gouden handdruk hebben ontvangen. En zo ja, hoeveel die bedraagt.
Kaduke communicatie
Wat volgt is een opeenstapeling van flaters die twijfel doet rijzen over de bekwaamheid en alertheid van de communicatieverantwoordelijken in Wolfsburg. Er worden ook vragen gesteld over de rol en invloed van de families Porsche en Piëch. Is het een toeval dat Winterkorn op non-actief wordt geplaatst enkele maanden nadat er een einde is gekomen aan een jarenlange vriendschap met Ferdinand Piëch, de almachtige voorzitter van de raad van toezichthouders? Is het een toeval dat Matthias Müller, de nieuwe operationele baas van de autogroep, door de Duitse pers wordt bestempeld als een vertrouweling van voornoemde families. Wat zijn de prioriteiten van de nieuwe sterk man in Wolfsburg, voorheen de grote baas bij zustermerk Porsche in Stuttgart. Moet hij de belangen van de autogigant en zijn 650.000 werknemers dienen of is hij aangesteld om de zakelijke belangen van de families Porsche en Piëch veilig te stellen? Op het moment van zijn benoeming bestond er immers twijfel over de overlevingskansen van het VW-concern.
Door geen klaarheid te scheppen in de onduidelijkheid gaan sommige verzinsels een eigen leven leiden, worden fabels geïnterpreteerd als feiten. Wat zeer nefast is voor het imago van Volkswagen, én bij uitbreiding van het keurmerk made in Germany. En wat gezegd van de houding van de machtige vakbond IG Metall en de Duitse politieke overheden? Wie rijdt hier voor wie? Dat geldt overigens ook voor de hardnekkigheid waarmee sommige Amerikaanse instellingen vuurtje blijven stoken?
Audi in de vuurlijn
Is het een toeval dat Audi zwaar onder vuur komt te liggen, enkele weken nadat het concern een overeenkomst heeft bereikt met de Amerikaanse overheid én benadeelde klanten? Volgens Amerikaanse onderzoekers is de sjoemelsoftware ontwikkeld door Audi-ingenieurs. Die evolutie in het dossier heeft al de kop gekost van Stefan Knirsch, sinds begin 2016 verantwoordelijke van het departement onderzoek en ontwikkeling van Audi. Zijn ontslag ‘in onderling overleg’ wordt geïnterpreteerd als een zoenoffer, maar dat heeft niet het verhoopte resultaat opgeleverd. De beschuldigingen aan het adres van Audi blijven zich opstapelen.
Daardoor komt nu ook de positie van Audi-baas Rudolf Stadler onder druk te staan. In Wolfsburg is te horen dat de Volkswagen-top op zoek is naar een opvolger. De namen van gewezen Skoda-baas Winfried Vahland en Opel-topman Karl Thomas Neumann worden genoemd. Laatstgenoemde was in een vorig leven verantwoordelijke voor VW-China. Beiden kennen het concern van binnen en buiten.
Of het daadwerkelijk tot een wissel van de macht komt in Ingolstadt, hangt af van het verloop van het gerechtelijk onderzoek. Wordt ook Rupert Stadler door het Duitse gerecht in verdenking gesteld – Martin Winterkorn, Hans Dieter Pötsch (ex-CFO en huidige voorzitter van de raad van toezichthouders en Herbert Diess (huidige merkenbaas van de VW-autogroep) moeten over enkele weken voor de onderzoeksrechter verschijnen – dan lijkt een exit onafwendbaar. Uitgerekend op een moment dat het Audi voor de wind gaat in de concurrentiestrijd met BMW en Mercedes.
VW schrapt banen en projecten
Het laatste nieuws uit de VW-hoofdzetel in Wolfsburg is duidelijk: jaarlijks moet er 3,7 miljard worden bespaard, 30.000 banen worden geschrapt. Voor enkele weken had de directie al het mes gezet in het autosportbudget van Audi en Volkswagen en werd de ontwikkeling van enkele prestigeprojecten (VW Phaeton) stopgezet. Terzelfdertijd gaat de Duitse autobouwer 3,5 miljard investeren in een zogenaamde ’transformatie’ van het productieproces en de lancering van nieuwe modellen. Dat betekent in mensentaal dat de productiviteit fors omhoog moet en dat VW sterker dan ooit inzet in op elektromobiliteit en autonoom rijden. Dat is hoognodig om te kunnen blijven wedijveren met de bestaande én nieuwe concurrenten. Twee nieuwe e-modellen zijn al toegewezen aan de fabrieken van Wolfsburg en Zwickau. Er komt ook een testfabriek voor batterijen. De deelstaat Nedersaksen, de tweede grootste aandeelhouder van het concern, probeert zo de tewerkstelling in eigen streek veilig te stellen. In totaal krijgen zo’n 9.000 VW-arbeiders een andere invulling van hun job.
Of dat volstaat om nummer één in de wereld te blijven? Het concern zat op een berg cashgeld maar die volstaat niet om de boetes en schadeloosstellingen te betalen die het concern boven het hoofd hangen. Off the record is sprake van zo’n 30 miljard. Dat is geld dat niet kan geïnvesteerd worden in de ontwikkeling van nieuwe modellen en nieuwe technologieën. En dat uitgerekend op een moment dat de automobiel voor de grootste uitdaging in zijn bestaan staat. De komende vijf jaar zal er meer veranderen dan in de voorbije vijftig jaar. Hopelijk komt Volkswagen niet in de verleiding om ook op de kwaliteit van zijn producten te besparen. Dat zou het toch al geschokt vertrouwen van de VW-klant nog sterker ondermijnen.
Audi Brussels (voorlopig) buiten schot
De recente mededelingen vanuit het VW-hoofdkwartier in Wolfsburg hebben enkel betrekking op het merk VW en zijn dus niet van toepassing op Audi en evenmin op Audi Brussels. Daar wordt alles in gereedheid gebracht om vanaf 2018 een elektrisch aangedreven SUV te bouwen. Vermits elektromobiliteit dé toekomst is, gaan de vakbonden in Vorst ervan uit dat de toekomst van Audi Brussels verzekerd is. Concrete toezeggingen zwart op wit daarover bestaan er niet, maar er zijn evenmin aanwijzingen die het tegendeel laten vermoeden.
Kan Thierry Neuville profiteren van de exit van VW uit het rallykampioenschap?
Voor enkele weken heeft de Volkswagen-directie beslist om de autosportactiviteiten van Audi en VW drastisch te beperken. Het is vooralsnog onzeker wat er gaat gebeuren met de succesrijke rally-afdeling van VW. Verhuist die naar een nieuwe renstal van Red Bull? Komen de VW Polo’s WRC volgend jaar niet meer aan de start, vergroten de kansen van onze landgenoot en vicewereldkampioen Thierry Neuville om volgend jaar wereldkampioen te worden aan het stuur van een Hyundai.
Urbain Vandormael
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
