‘Nieuw rijbewijs geen bewijs van rijwaardigheid’

Urbain Vandormael
Urbain Vandormael Expert autosector. Schrijft op Knack.be wekelijks over nieuwigheden in autoland.

Op 1 juni wordt een nieuw theoretisch en praktisch rijexamen van kracht. Beide worden moeilijker én duurder. Dat heeft de voorbije weken en dagen tot een stormloop naar de examencentra geleid van jongeren die nog snel een goedkoop rijbewijs wilden behalen. Verkeersveiligheidsspecialist Chris Vanhee vindt het nieuwe rijexamen een gemiste kans.

‘België is een zeer onveilig verkeersland. Dat is deels te wijten aan de lintbebouwing, de erbarmelijke staat van ons wegennet en slechte signalisatie maar deels ook aan onverantwoord rijgedrag en onaangepaste snelheid. Negen op de tien verkeersongevallen in ons land worden veroorzaakt door een menselijke fout.’ Dat zegt Chris Vanhee, drijvende kracht achter ProMove dat sinds twintig jaar rijvaardigheidsopleidingen organiseert voor bedrijven én particulieren. ‘Ruim driekwart van onze klanten zijn mensen die beroepshalve veel op de baan zijn en op kosten van hun werkgever een rijvaardigheidsopleiding komen volgen. Denk aan vertegenwoordigers, zorgverstrekkers, ambulanciers, gemotoriseerde politieagenten, chauffeurs van de Europese Commissie en directeurs van multinationals. De particuliere klanten zijn mannen en vrouwen, jong én oud, die overtuigd zijn van de noodzaak van een bijkomende rijvaardigheidsopleiding en bereid zijn daar 150 euro uit eigen zak voor te betalen.’

Nieuwe rijexamen wordt strenger en duurder

Wat weten we over de nieuwe regeling? Het theoretisch examen wordt moeilijker. Een kandidaat moet nog altijd 50 vragen beantwoorden en minstens 41 punten behalen op een totaal van 50. Voor elk verkeerd antwoord verliest zij of hij één punt, een derde- of vierdegraadsovertreding levert in één klap 5 strafpunten op. Tijdens het praktisch examen moet de kandidaat bewijzen dat zij of hij achteruit kan rijden, kan parkeren én in staat is om zelfstandig de weg te vinden van A naar B, al dan niet met de hulp van een gps. De kandidaten moeten ook slagen in een zogeheten risico-perceptietest. Ze krijgen een situatie voorgeschoteld waarbij ze mogelijke risico’s moeten detecteren én aanwijzen. In theorie is dat een goede oefening maar in de praktijk een lachwekkende vertoning. De kandidaat-autobestuurders hebben immers geleerd om achter het stuur continu gebruik te maken van de spiegels maar tijdens hun examen zitten ze plots voor een computerscherm met de zijspiegels links en rechts onderaan het scherm. Mijnheer de minister, wie heeft deze onzin bedacht? En heb je raad ingewonnen van verkeersveiligheidsspecialisten vooraleer groen licht te geven? En wat vinden die van het nieuwe rijexamen?

'Nieuw rijbewijs geen bewijs van rijwaardigheid'
© /

Chris Vanhee: “De bestaande verplichte rijopleiding focuste te eenzijdig op het respecteren van de wegcode en het uitvoeren van eenvoudige manoeuvres en bereidde aspirant-autobestuurders onvoldoende voor op wat zich dagelijks op onze wegen afspeelt. Ik verwijs naar gevaarlijke situaties die ontstaan door sterke regen- en sneeuwval, of door een kind dat onverwacht de straat oversteekt. De overgrote meerderheid van de autobestuurders kan daar niet gepast op reageren, omdat ze het nooit hebben geleerd. In sommige Europese landen worden kandidaat-autobestuurders verplicht om – na het behalen van een voorlopig rijbewijs – een bijkomende rijvaardigheidsopleiding te volgen die hen confronteert én leert om te gaan met dit soort van onvoorziene en gevaarlijke situaties op de weg. Ik had verwacht dat het nieuwe rijexamen daar meer aandacht aan zou besteden, maar dat is helaas niet gebeurd. Daarom beschouw ik het nieuwe rijexamen als een gemiste kans. Sterker nog, het nieuwe rijbewijs levert geen bewijs van rijwaardigheid!”

Hoe gevaarlijk is het verkeer?

'Nieuw rijbewijs geen bewijs van rijwaardigheid'
© /

Chris Vanhee: “Het aantal verkeersdoden is de voorbije tien jaar gedaald tot 400, toch blijven verkeersongevallen de voornaamste doodsoorzaak bij jongeren. Eén op de drie 18- tot 24-jarigen die sterft, sterft in het verkeer! Dat zegt genoeg.”

In ons land is de kostprijs het belangrijkste criterium

Volgens u levert het nieuwe rijbewijs geen bewijs van rijwaardigheid en draagt het niet bij aan meer verkeersveiligheid. Verklaar u nader.

Chris Vanhee: “Het nieuwe rijexamen is een compromis, zoals zo vaak in ons land. Het houdt te veel rekening met het verleden, de druk van allerhande belangengroepen én met de politieke bevoegdheden van de diverse regeringspartijen – met op de achtergrond de schrik om straks electoraal te worden afgestraft. Het ontbreekt dé politiek aan visie én moed. Tijdens sporadische gesprekken met parlementsleden blijkt hoe weinig zij afweten van de problematiek, alhoewel zij door hun partij als ‘verkeersspecialisten’ worden bestempeld. Ook de burgers moeten in eigen boezem kijken. Want wat stel ik vast: iedereen wilt zo goedkoop mogelijk een rijbewijs in handen krijgen. Eentje voor het leven, nota bene. Of de rijopleiding al dan niet bijdraagt aan de verkeersveiligheid en het verminderen van het aantal verkeersdoden is bijkomstig. De prijs van het rijbewijs is het belangrijkste criterium! België blijft het land waarin je zonder professionele scholing aan het verkeer mag deelnemen. In Nederland moeten kandidaat-autobestuurders gemiddeld 40 uur rijles volgen. En daar hangt een prijskaartje aan, dat is waar. Versta me niet verkeerd: het is mij er niet om te doen ouders op kosten te jagen, maar op het vastleggen van prioriteiten en nemen van verantwoordelijkheid. Een rijopleiding moet zo goedkoop mogelijk, maar een nieuwe gsm mag desnoods 899 euro kosten. Om nog te zwijgen van de kostprijs van de vaak zinloze accessoires voor de nieuwe auto. Kijk, dat begrijp ik niet.”

'Nieuw rijbewijs geen bewijs van rijwaardigheid'
© /

U organiseert zelf rijvaardigheidsopleidingen en hebt er dus alle belang bij dat zo’n cursus een verplicht onderdeel uitmaakt van de rijopleiding.

Chris Vanhee: “Het behalen van een rijbewijs is voor mij geen eindpunt maar het beginpunt van levenslang leren. ProMove bereidt autobestuurders voor op gevaarlijke situaties die dagelijkse kost zijn. Denk aan gladde wegen of een kind dat plots de straat oversteekt. Ook in de nieuwe rijopleiding wordt daar nauwelijks of geen aandacht aan besteed, terwijl de juiste reactie in zo’n situatie mensenlevens kan redden. Blijkbaar is dat laatste niet belangrijk, niet in de ogen van de beleidsmakers en ook niet in de ogen van de man in de straat. Ik ben daar realistisch in geworden en heb de hoop opgegeven dat een rijvaardigheidscursus in ons land een verplicht onderdeel wordt van de rijopleiding. Men slaagt er zelfs niet in om een professionele begeleiding van de rijlessen verplicht te maken.

Misschien maakt een pleidooi voor een rijvaardigheidsopleiding als zogeheten terugkommoment meer kans op slagen. Als dat er ooit komt. Want ook daarover bestaat er geen eensgezindheid. De meerderheid van de bevolking zweert nog altijd bij een rijbewijs voor het leven, maar zet wel een grote mond op als een 90-jarige aan de verkeerde kant van de weg rijdt en daar een dodelijk ongeval veroorzaakt. En niemand die aanstoot neemt aan autobestuurders die slecht zien of slecht horen of die pillen moeten slikken die hun concentratievermogen negatief beïnvloeden. Ik begrijp dat niet. Toch zal ik blijven ijveren voor meer professionele begeleiding en voor een langetermijnvisie op het vlak van rijopleiding en verkeersveiligheid, want beide gaan hand in hand.”

Autonoom rijden is nog toekomstmuziek, maar daar kan snel verandering in komen. Welke impact kan autonoom rijden hebben op de verkeersveiligheid?

Chris Vanhee: “De nieuwe hulpsystemen zorgen ervoor dat er minder ongevallen gebeuren, en dat juich ik toe. De keerzijde van de medaille is dat de indruk wordt gewekt dat er niks meer kan gebeuren en dat autorijden kinderspel is geworden. Dat is niet zo. Het verkeer eist nog altijd een zware tol. Het aantal verkeersdoden vermindert maar dat geldt veel mindervoor het aantal mensen dat gedeeltelijk of volledig werkonbekwaam wordt door een verkeersongeval. Autonoom rijden is bovendien nog niet voor morgen. Daarom deze goede raad: handen aan het stuur en de blik vooruit. Achter het stuur kan elke fout fataal zijn!”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content