Duitsland autoland: hoe lang is de arm van de Duitse automerken?

Urbain Vandormael
Urbain Vandormael Expert autosector. Schrijft op Knack.be wekelijks over nieuwigheden in autoland.

De Duitse christendemocraten, liberalen en groenen hebben nog geen akkoord over de vorming van een nieuwe regering. De partijen aan de onderhandelingstafel verschillen grondig van mening over de te nemen maatregelen om de luchtverontreiniging door schadelijke uitlaatgassen van auto’s tegen te gaan. Dat zorgt voor onrust op de hoofdzetels van de Duitse automerken. Zonder een eensgezinde regering in Berlijn kunnen de Duitse automerken in Brussel niet op de rem gaan staan.

Wie premium zegt, denkt aan Audi, BMW, Mercedes of Porsche. De Duitse automerken staan over de hele wereld inderdaad zeer hoog aangeschreven. In Europa is Duitsland hét autoland nummer één. De Duitse automobielindustrie stelt zowat 800.000 mensen tewerk en vertegenwoordigt een vijfde van de Duitse export. Dat verklaart waarom de Bondsregering in Berlijn en de regeringen van de deelstaten altijd en overal de verdediging opnemen van de Duitse automerken.

Dieselgate heeft ongetwijfeld schade toegebracht aan de vertrouwensrelatie tussen industrie en politiek maar als puntje bij paaltje komt, aarzelt kanselier Angela Merkel niet om de Europese Commissie in Brussel onder druk te zetten. Zij heeft voorzitter Jean-Claude Juncker meer dan eens eraan herinnerd dat hij zijn positie aan haar steun te danken heeft. Ook met de Duitse Europees Commissaris Günter Oettinger heeft Berlijn een directe lijn.

Geen quota met boetes voor elektrische auto’s

Merkel heeft inderdaad een lange arm. Dat bleek ook vorige week bij de bekendmaking van het voorstel van de Europese Commissie dat de CO2-uitstoot van Europese wagens voor de komende jaren vastlegt. Daarin staat te lezen dat de volledige vloot van een autobouwer 30 procent minder CO2 moet uitstoten tegen 2030, in vergelijking met 2021.

Belangrijk detail: er komen geen bindende quota met sancties voor het percentage lage-emissiewagens dat een autoconstructeur in zijn vloot moet hebben. De Chinese regering voert die quota wel in, vanaf 2019. Met een jaartje vertraging, op uitdrukkelijk verzoek van de Duitse regering.

Merken die in 2020 de nieuwe Europese norm niet halen, zullen ongetwijfeld gezichtsverlies lijden maar ze ontsnappen wel aan de torenhoge boetes waarvan oorspronkelijk sprake was. Dieselgate heeft bewezen dat de autobazen buiten de lijntjes durven te kleuren én dat zij kunnen leven met een slecht geweten. Zolang ze financieel niet moeten opdraaien voor hun gesjoemel, is er voor hen niks aan de hand.

Ze kunnen daarbij rekenen op politieke ruggensteun. Zo worden de kosten van de reset van de gemanipuleerde VW-dieselmotoren in Duitsland afgewenteld op de rug van de Duitse belastingbetalers. Dat hoeft niet te verwonderen. De deelstaat Nedersaksen bezit 20 procent van de aandelen van Volkswagen AG en zijn minister-president Stephan Weil zit er in de raad van bestuur.

Mercedes-topman Zetsche trekt Duitse regering mee in het bad

De Duitse autolobby haalde niet alle slagen thuis. Er komt immers een tussentijdse CO2-doelstelling voor 2025, met een vermindering van 15 procent CO2-uitstoot. Om die target te kunnen behalen, rekenen de autobouwers erop dat de diesels populair blijven. Dieselmotoren stoten zoals bekend minder CO2 uit dan benzinemotoren. Zonder diesels kunnen de Europese uitlaatnormen niet worden gehaald. Punt aan de lijn.

Er komt echter onvermijdelijk een moment waarop ook Duitsland een omslag zal moeten maken en meer zal moeten inzetten op elektromobiliteit. Al was het maar om te voorkomen dat de Duitse automerken nog meer achterstand oplopen tegenover de Aziatische merken die hier de lead hebben genomen.

Dat de elektrische auto nog altijd niet het voorspelde én verhoopte succes kent, heeft vele oorzaken. Feit is dat de Duitse automerken in snelheid zijn genomen en dat de Duitse regering geen proactief beleid heeft gevoerd. In vergelijking met Noorwegen is Duitsland een ontwikkelingsland op het vlak van elektromobiliteit!

Dieter Zetsche, topman Mercedes-Benz
Dieter Zetsche, topman Mercedes-Benz

Mercedes-topman Dieter Zetsche – sinds 2006 voorzitter van de Vorstand van Daimler – wijst met een verwijtende vinger in de richting van de Bondsregering. Die heeft volgens hem te weinig initiatieven genomen waardoor de uitbouw van een netwerk van laadpalen en voorbehouden parkeerplaatsen in het centrum van de steden veel vertraging heeft opgelopen.

Pikant detail: achter de schermen hebben de Duitse constructeurs hier altijd op de rem gestaan. In feite verwijt de pot de ketel dat hij zwart ziet.

Volgens Zetsche onderneemt de Duitse regering ook te weinig actie tegen de fratsenpolitiek van Donald Trump. De Verenigde Staten zijn niet alleen als afzetgebied maar ook als standplaats belangrijk voor de Duitse constructeurs. En wat gebeurt er als de Amerikaanse president straks toch hoge invoertaksen gaat heffen op auto’s made in Mexico? Met name de Volkswagen-autogroep bezit daar fabrieken die wagens bouwen voor de Amerikaanse markt. Zonder goede handelsakkoorden tussen de VS en de rest van de wereld gaan met name de Duitse constructeurs moeilijke tijden tegemoet.

De Mercedes-topman klaagt over een gebrek aan competentie én visie vanwege de politiek op het vlak van mobiliteit. ‘De wereld staat op een kruispunt van keuzemogelijkheden, maar de politieke overheden geven geen richting aan! Toch leggen zij quota op en nemen zij beslissingen die soms contraproductief zijn.’

Zetsche kiest voor de vlucht vooruit en trekt de politiek mee in het bad, voor het geval Chinese automerken straks de leidersrol van Mercedes & Co. zouden overnemen.

BMW verliest aan snelheid

BMW heeft het gevaar onderkend en sluit allianties af met Japanse en Chinese constructeurs. Noem het een vorm van levensverzekering. Volgens BMW-topman Harald Krüger wil BMW zich op termijn omvormen van een bedrijf dat auto’s bouwt tot een hightech-onderneming die mobiliteitsdiensten aanbiedt. In plaats van te discussiëren over vier- en zescilinders verleggen de gesprekken zich richting elektromobiliteit en digitalisering.

De spots richten zich vanaf nu op de autonoom rijdende e-auto en op de controle over de data. Naar verluidt wil BMW een elektrisch aangedreven MINI gaan bouwen in samenwerking met de Chinese autobouwer Great Wall. Het is niet onmogelijk dat BMW op termijn de productie van de elektrische MINI zal verhuizen van het Engelse Oxford naar China. De Beierse autoconstructeur doet daar nu al goede zaken: de verkoop steeg met 16 procent in vergelijking met 2016. Voor 2017 rekent BMW-topman Krüger op 600.000 verkochte auto’s in China.

BMW Vision 100
BMW Vision 100

Er is ook minder goed nieuws. De rendabiliteit van BMW loopt terug terwijl die van concurrent Mercedes toeneemt. Ook op de beurs verloor BMW meer aan waarde dan zijn concurrenten. In München spreekt men van een ‘momentopname’. BMW staat voor het grootste modellenoffensief uit zijn geschiedenis, is te horen.

De Beierse autobouwer heeft tijdens de eerste negen maanden van het jaar 1,5 miljard euro extra geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling, met de focus op elektromobiliteit. BMW verwacht dit jaar de kaap van 100.000 e-auto’s en hybrides te kunnen overschrijden. Dat is in eerste instantie een investering in de toekomst, want van geld verdienen met elektrische auto’s kan BMW voorlopig alleen maar dromen.

Daar kan verandering in komen vanaf 2020. BMW plant de lancering van een nieuwe generatie elektrische auto’s met een actieradius tot 700 kilometer. Van alle premiummerken verkoopt BMW proportioneel de meeste diesels. Het afgelopen jaar daalde hun aandeel van 73 tot 68 procent, van een ineenstorting van de vraag naar BMW-dieselmotoren is dus geen sprake. Niet toevallig behoren die tot de meest milieuvriendelijke op de markt.

Groen licht voor Opel

Michael Lohscheller, CEO Opel
Michael Lohscheller, CEO Opel© /

Ondertussen heeft Opel-topman Michael Lohscheller zijn strategisch plan PACE! voorgesteld dat Opel opnieuw winstgevend moet maken tegen 2020. Het financieel break-evenpunt wordt verlaagd naar 800.000 voertuigen, tegen 2024 moeten alle modelseries elektrisch zijn.

Het R&D-center in Rüsselsheim wordt wereldwijd het competentiecentrum voor Groupe PSA. Opel zal nog meer gebruikmaken van PSA-technologie en platformen, de krachtenbundeling zal jaarlijkse synergiën mogelijk maken van 1,1 miljard in 2020 en 1,7 miljard tegen 2026. Opel zal zich bovendien niet langer beperken tot de Europese markten. Tot daar een korte samenvatting van PACE!

PSA-baas Carlos Tavares
PSA-baas Carlos Tavares

Na 15 jaar verlies te hebben geleden en 30.000 medewerkers te hebben verloren, ziet Opel opnieuw licht aan het einde van de tunnel. Maar er is nog een lange weg te gaan. Dat PSA-baas Carlos Tavares het plan steunt, is goed nieuws. Hij staat bekend als een koele kostenkiller die wonderen kan bewerkstelligen. Van een virtueel failliet bedrijf heeft hij PSA in drie jaar tijd omgevormd tot een winstgevende onderneming. Of hij die krachttoer kan herhalen, wie zal het zeggen?

Door de overname van Opel heeft hij zijn eigen bedrijf met nieuwe schulden opgezadeld. En dat op een moment dat PSA onverwacht veel marktaandeel verliest in China, de grootste automarkt ter wereld. Die achteruitgang is zo dramatisch dat Tavares overweegt om één Peugeot-fabriek in China te sluiten. Tweede probleem: PSA valt of staat met Peugeot. Zustermerk Citroën blijft zoeken naar een nieuwe identiteit én nieuwe klanten. Het wordt bovendien met de dag duidelijker dat DS de hoge verwachtingen niet kan oplossen.

Probleem nummer drie: PSA heeft de voorbije jaren niet meer geïnvesteerd in elektromobiliteit en hybridetoepassingen en loopt nu achter de feiten aan. Via Opel gebruikmaken van de GM-knowhow ziet er blijkbaar niet (meer) in, omwille van de hoge kosten die GM hier in rekening voor brengt. Dat kan PSA straks zuur opbreken.

Tavares kan als geen ander medewerkers motiveren en een fabriek rendabel maken, maar kan hij ook een merk in de markt zetten? Waar moet Opel zich in de toekomst positioneren nu het in toenemende gebruikmaakt van Franse technologie?

Voorlopig staat het licht op groen voor Opel en Groupe PSA, maar hoelang dat zo blijft is koffiedik kijken.

Peugeot 3008
Peugeot 3008

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content