Redactie Knack

‘Als men verkiezingen vreest, wenkt de dictatuur’

‘Het enige wat onze politici nog bindt is een panische angst voor nieuwe verkiezingen’, schrijft Jean-Marie Dedecker. ‘We hebben hier nog geen echte Trumpiaanse toestanden, maar de minachting voor de burger en de democratische waarden bereikt stilaan haar hoogtepunt.’

‘We hebben verkiezingen gehouden en er zullen geen nieuwe komen, tenzij je mij vermoordt’, zei Aleksandr Loekasjenko ziedend van woede tegen een menigte stakende arbeiders die hem uitjouwden omdat hij de ververkiezingsresultaten had vervalst. We noemen die Wit-Russische president terecht een dictator. Eigenlijk zouden we deze historische woorden even goed in de mond kunnen leggen van onze eigen politieke leiders.

Niettegenstaande ze al geen rekening houden met de stembusuitslag van 26 mei 2019 zijn al onze partijvoorzitters en toppolitici ook nog niet in staat om 450 dagen na die verkiezingen een regering te vormen. Het enige wat hen bindt is een panische angst voor nieuwe verkiezingen. We noemen hen daarentegen wel democraten. In wezen is het dictatoriaal vluchtgedrag en koudwatervrees voor machtsverlies, verpakt in jeukwoorden als “aflopende zaken”, “volmachten”, “coronacrisis” enz…. Het is de houding van Afrikaanse despoten en kleptocraten. J’y suis j’y reste. Als ze de verkiezingen verloren hebben houden ze geen rekening met het resultaat en blijven op hun troon zitten. Als ze de stembusslag dreigen te verliezen wordt ze uitgesteld en worden er excuses verzonnen.

Als men verkiezingen vreest, wenkt de dictatuur.

Van zodra de steun van het volk afneemt beginnen nagenoeg alle machthebbers op autocratische wijze te zoeken naar bestendigheid van hun macht. Voor Donald Trump lag dit in de lijn der verwachtingen. Met de Amerikaanse presidentverkiezingen van drie november in zicht krijgt hij last van faalangst en schopt nog wilder om zich heen. Omdat hij vreest dat er door de coronacrisis meer mensen per brief zullen stemmen, en dat dit in het voordeel van zijn Democratische tegenkandidaat Joe Biden zou zijn, roeptoetert hij dat briefstemmen bedrog is, en boycot hij daarom de US Postal Service.

Er worden niet alleen leugens verspreid of uitvluchten verzonnen door de Trumpbrigade, maar er worden ook kunstgrepen toegepast. Eentje ervan is wat de Yankees Gerrymandering noemen, dit is het creatief hertekenen van kiesdistricten. Dit is niet alleen een Amerikaanse specialiteit, maar ook een Franse. François Mitterand noemde de Vijfde Republiek een permanente staatsgreep.

Je kan ook de kieswetgeving veranderen terwijl je aan de macht bent, een meer intellectuele vorm van stembusfraude. Zo wil onze Vlaamse Verbindingsminister Bart Somers de opkomstplicht afschaffen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2024. Er werden hier mensen vermoord die indertijd kiesrecht eisten en onze vrouwen dienden er tot in 1948 op te wachten. En wie – volgens mijn bescheiden mening – nog niet eens om de zes jaar uit zijn bed wil komen om zijn stemplicht te vervullen is het niet waard om in een democratie te leven. Bart ziet het opportunistischer. Hij heeft zijn mosterd gehaald bij Brian Kemp, “Als iedereen zijn stemrecht gaat uitoefenen wordt het gevaarlijk voor ons” zei deze erg Trumpiaanse gouverneur van Georgia en hij liet prompt zo’n duizend kiesbureaus sluiten in districten met veel zwarte en arme kiezers omdat er geen wc voor gehandicapten in het kieslokaal was. Het hele verhaal wordt mooi beschreven in het boek ‘De Amerikanen’ van Steven De Foer. Met een Exact-match-wet, waarbij de naam op de kiesregistratie tot in de kleinste details moet overeenkomen met alle andere officiële documenten, schrapte hij ook nog zo’n 1,4 miljoen kiezers van de kieslijsten, hoofzakelijk latino’s met ongewone namen en een lossere spelling. Deze bevolkingsgroepen stemmen immers traditioneel op de Democraten.

Somers heeft ook last van donkerbruine demonen. Hij denkt dat de deplorables in onze maatschappij hoofzakelijk voor het Vlaams Belang stemmen. Hij hoopt dat ze zullen wegblijven uit de kiesbureaus als ze niet wettelijk meer verplicht worden om een bolletje te komen kleuren. De Grote Mechelse Verbinder vergeet echter dat historisch gezien extreem rechts meestal alleen maar aan de macht komt als de traditionele partijen er zich krampachtig blijven aan vastklampen, al of niet geholpen door een cordon. Haar kiezers zijn te vinden in alle bevolkingsgroepen, alle sociale lagen en alle inkomensgroepen.

“Wat een president ook doet om herverkozen te worden dient per definitie de stabiliteit van het land en kan dus nooit een reden zijn om hem af te zetten”. Volgens de advocaten van Trump mag een president de boel belazeren, want hij moet zijn uitvoerende macht breed kunnen uitoefenen en hij mag zijn persoonlijke politieke belangen laten primeren als hij vindt dat zijn herverkiezing in het nationale belang is.

Of l’état c’est Trump: wie zei ook alweer dat terwijl in Europa twijfel en relativering centraal staan, Trump naar hartenlust openstaande deuren inbeukt als cynische sloper van normen en waarden, evenals van conventies en instituten of van internationale verdragen. Deze zijn gevaarlijker dan zijn vulgaire smaak, zijn narcisme, zijn boertigheid en zijn verwerpelijke vooroordelen waarop moralistisch, snobistisch en politiek-correct links zich al vier jaar blind staart. Trump valt voortdurend onafhankelijke instellingen aan zoals de rechterlijke macht, de wetenschap en de mainstream media. Dat laatste is niet zo moeilijk, vermits ook in ons land amper een kwart van de bevolking vertrouwen heeft in de journalistiek. Hij creëert zo zelf zijn eigen nieuws. Hij zwaait met complottheorieën, strooit fake news uit als confetti, verzint zijn eigen geschiedenis of appelleert aan een onbestaand of vals glorierijk verleden. Hij ontwerpt zelf naar believen een universum van vijandbeelden. Zijn Republikeinse partij is ondertussen gecapituleerd voor zijn absolute macht. Haar senatoren en volksvertegenwoordigers zijn z’n handlangers geworden uit vrees voor een vernietigende tweet die hen uit het Capitool zou katapulteren. Door de macht van de partijen geldt ook in ons land de meedogenloze defenestratie voor dissidenten en vrijdenkers.

Trump creëert zelf zijn alternatieve werkelijkheid. Het verlangen om in die alternatieve werkelijkheid te leven bekoort zijn volgelingen. Maar wie afstand doet van de feiten, doet afstand van zijn vrijheid. Plato wist al dat demagogen de vrijheid van meningsuiting gebruiken om die vrijheid af te schaffen van zodra ze de macht hebben veroverd. Kiezers volgen hun idool en ze laten zich reduceren tot fans. Wat hen meestal drijft is woede. De sociale media fungeren als de vuvuzela’s van die politieke fanclubs. Van fans mag hun politieke idool liegen, zijn macht misbruiken en de boel belazeren. Het vijandbeeld van de arena: wij tegen zij, à la guerre comme à la guerre. In tijden van crisis kiest men altijd voor een leider die dominant is. Wie de emoties kan sturen heeft immers echt grote macht.

We hebben hier nog geen echte Trumpiaanse toestanden, maar de minachting voor de burger en de democratische waarden bereikt stilaan haar hoogtepunt. De politieke elite kan haar eigen falen niet blijven maskeren. De burger snakt naar vrijheid en verandering en is de politiek-correcte wurggreep spuugzat. Of zoals het zo treffend verwoord werd in het commentaar van De Tijd van 19 augustus: ‘De bevolking is moe door de uitputtende coronamaatregelen, de sociale isolatie en de incoherentie in het coronabeleid…Ze is moe door onzekerheid en schrik over het voortbestaan van de wereld zoals we die kenden, van bedrijven en jobs…Ze is moe doordat de politiek in die fundamentele crisis geen enkel perspectief biedt… Beseft iedereen hoe dichtbij de afgrond van volkswoede, populisme en totale onbestuurbaarheid is?’ Een wijze en vooruitziende vrouw, die Isabel Albers.

Partner Content