’65+’ers willen niet op basis van hun leeftijd gediscrimineerd worden in een exitstrategie’

‘De meeste 65-plussers leiden een heel actief leven. Zij willen zelf mee beslissen hoe zij beter kunnen beschermd worden en veilig uit de lockdown kunnen geraken’, schrijft Anne-Mieke Vandamme.

Als professor, viroloog en mede-oprichter van het Institute for the Future aan de KU Leuven heb ik een project opgestart waarin zo breed mogelijk ‘meegedacht’ wordt over de maatschappelijke consequenties van pandemische maatregelen voordat ze worden ingevoerd, iets wat nu te weinig gebeurt. Veel meer groepen zouden nuttige input kunnen geven voor het uitvaardigen van maatregelen, waardoor die maatregelen beter kunnen zijn én ook meer draagvlak krijgen.

Dit bleek nog eens de afgelopen dagen. Er ontstond heel wat oproer door een interview dat ik gaf over epidemiologische modellen. Ik illustreerde hoe het extra beschermen van 65-plussers wellicht een gunstig effect kon hebben op de epidemie, en hamerde er meteen ook op dat de maatschappelijke consequenties van dergelijke eventuele exit-maatregelen mee overwogen dienen te worden. Maar ik werd door velen verkeerd begrepen, als zou ik pleiten voor een volledige lockdown van die groep tot het voorjaar van 2021.

65+’ers willen niet op basis van hun leeftijd gediscrimineerd worden in een exitstrategie.

Uit die commotie leerde ik alvast veel. In de eerste plaats leerde ik dat omgaan met de media niet altijd evident is. Maar vooral kreeg ik ongelooflijk waardevolle inzichten van 65-plussers die me persoonlijk contacteerden. Ze waren eerst boos, verontwaardigd,… Maar als ik in gesprek ging met hen hoorde ik direct heel interessante pistes die anders niet aan de oppervlakte zouden komen.

Ik wil hen hierbij een stem geven omdat ze een stem verdienen in dit debat. 65-plussers zijn namelijk niet de onmondige, onwetende generatie, maar een groep die vaak nog fit is en meerwaarde levert aan de maatschappij. Velen senioren werken nog, vooral dan kleine zelfstandigen. Zij die al gepensioneerd zijn houden de economie en de maatschappij draaiende door hun vrijwillige inzet op talrijke manieren, zoals kinderopvang voor de kleinkinderen zodat hun ouders kunnen gaan werken, mantelzorg zodat hun partner of ouders niet naar woonzorgcentra moeten, vrijwilligerswerk in talrijke organisaties. Zij willen niet op basis van hun leeftijd gediscrimineerd worden in de exit-strategie.

Vele 65-plussers lijden ook erg onder de huidige lockdown maatregelen, net zoals de jongere generaties. Zij vinden de kwaliteit van hun leven heel belangrijk en dit betekent ook voor hen niet al te lang in lockdown.

Er kwamen heel wat 65-plussers met goede voorstellen om veilig uit lockdown te komen. Ik bundel er hier tien, maar ongetwijfeld kunnen die nog zeer sterk aangevuld worden door lezers:

  • Vele 65-plussers beseffen wel degelijk dat zij een groter risico lopen op complicaties en overlijden dan jongere generaties, dit voor een groot deel omdat zij meer onderliggende gezondheidsproblemen hebben. Zij stellen voor dat een arts hen helpt de afweging te maken hoe groot het risico op ernstige ziekte en overlijden voor hen persoonlijk is.
  • Veel 65-plussers hebben hun grote huis verkocht om comfortabel op een kleiner appartement te leven waar een lockdown minder leefbaar is. Sommige 65-plussers hebben bovendien een tweede verblijf waar zij vaak beter kunnen omgaan met quarantaine maatregelen, zij vragen dat een tweede verblijf even bereikbaar zou blijven als hun woonplaats. Ook een uitstap met de wagen maken naar een plaats zoals de Ardennen waar zij kunnen wandelen zonder dichtbij anderen te hoeven komen is een goede manier om fit en gezond te blijven zonder risico op besmetting.
  • Rouwenden mogen het graf van hun dierbaren niet bezoeken als dit te ver weg is en zien daar de zin niet van in. Social distancing op een begraafplaats is geen probleem, en als enige in een auto ernaar toe rijden is ook geen probleem. Zij vragen dit te mogen doen, en niet alleen voor 65-plussers. Dit zalft de ziel en is nodig in het rouwproces.
  • Gezien het risico op besmetting op openbaar vervoer kan voor niet-mobiele 65-plussers best een andere manier van vervoer bedacht worden.
  • Zij gaan akkoord met grote omzichtigheid voor intergenerationele contacten en stellen voor om deze scheiding breed te zien. Wellicht kan er een tijdstip voorzien worden binnen de werkuren van de jongere generaties waarbij winkels enkel ouderen binnenlaten, en kunnen ouderen geweerd worden uit winkels op de tijdstippen dat de meeste jongeren gaan winkelen.
  • 65-plussers roepen op om veilige plaatsen te voorzien waar zij hun kinderen en kleinkinderen kunnen ontmoeten, zoals de bezoekboxen die in Nederland en België ontwikkeld zijn. Wellicht kunnen dergelijke boxen in woonzorgcentra en enkele andere plaatsen in elke gemeente het contact vergemakkelijken. Ook online ontmoetingen kunnen gestimuleerd worden door voor de ouderen die geen computer hebben plaatsen te voorzien waar zij veilig geholpen worden om hun familie online te begroeten.
  • Zij vragen met spoed psychologische bijstand, om de angst waarmee velen nu leven tot werkbare proporties terug te dringen.
  • Zij voelen een gebrek aan duidelijke communicatie, meer inlichting van hoe en waar het virus zich juist verspreidt zodat zij kunnen meedenken hoe zij kunnen vermijden dat zij besmet worden. Wellicht kan een corona-app hierbij helpen, met duidelijke instructies welk risico zij op bepaalde plaatsen lopen en hoe zij dat risico zelf kunnen verkleinen.
  • Een betere opvolging van besmette 65-plussers thuis, zoals in Duitsland, zodat het risico op verglijden naar de kritische fase op tijd kan opgemerkt worden, en actie kan ondernomen worden om verergering te voorkomen. Duitsland heeft een lager sterftecijfer dan ons land onder besmette 65-plussers.
  • Zij vragen aan de politici om het maatschappelijk aspect van de maatregelen mee te nemen tijdens de ontwerpfase, en dus experten uit humane wetenschappen een juiste plaats te geven.

In het algemeen pleiten seniors er ook voor dat de communicatie tussen wetenschappers, media en publiek voldoende genuanceerd verloopt. Als dit niet het geval is, kan dit namelijk angst veroorzaken. Ze denken hierbij aan een ethische code om dit te vermijden.

De meeste 65-plussers leiden een heel actief leven. Zij willen daarom zelf mee beslissen hoe zij beter kunnen beschermd worden en veilig uit de lockdown kunnen geraken. Aan het beleid en de politiek om hen ook een stem te geven.

Professor Anne-Mieke Vandamme werkt aan het Institute for the Future van de KU Leuven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content