10 procent gehandicapten op wachtlijst heeft te dure en te zware zorgvraag

In Vlaanderen staat zowat 10 procent van de mensen met een handicap op de wachtlijst met een vraag naar zorg die te duur en te zwaar is.

De lange wachtlijst in de gehandicaptenzorg zou korter kunnen worden door een meer nauwkeurige diagnose van de zorgvragen. Dat zegt Laurent Bursens, die op 1 september met pensioen is gegaan als baas van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).

De diagnose van de handicap (met een daaraan gekoppeld zorgvoorstel) gebeurt vandaag door een tweehonderdtal multidisciplinaire teams van centra voor leerlingenbegeleiding, revalidatiecentra, centra voor geestelijke gezondheidszorg, sociale diensten van de ziekenfondsen enzovoort.

‘De overheid heeft daar te weinig impact op’, zegt Bursens. ‘Maar met toestemming van minister Jo Vandeurzen (CD&V) hebben we een jaar lang alle dossiers van de multidisciplinaire teams in West-Vlaanderen opnieuw laten bekijken door een team met ook twee zorgexperts van de overheid. De diagnoses bleken gelijklopend te zijn, maar in elf procent van de gevallen werd een te zware en te dure zorg voorgesteld. Mijn punt is: als de middelen voor gespecialiseerde zorg schaars zijn, mag je niemand in de kou laten staan maar moet je wel selectief durven zijn.’

Geen hopeloze zaak

Laurent Bursens spreekt niet tegen dat er een zorgtekort is, ondanks de inspanningen om het zorgaanbod voor mensen met een handicap uit te breiden. Sinds 2000 is het Vlaamse jaarbudget voor gehandicaptenzorg verdubbeld tot 1,35 miljard euro. Maar de wachtlijst is ruim drie keer langer geworden en telt nu 22.000 mensen met een handicap, plus nog eens 4000 mensen met een al oude vraag naar een persoonlijk assistentiebudget.

Toch beschouwt Bursens deze wachtlijst niet als een hopeloze zaak. Niet alle zorgvragen zijn volgens hem even hoogdringend. Bovendien is nu al geweten dat vanaf 2020 per vijf jaar ongeveer 1500 oudere mensen met een handicap op een natuurlijke wijze uit het zorgaanbod verdwijnen en hun plaatsen vrijkomen voor nieuwe vragen. Ook sluit het VAPH steeds meer overeenkomsten met de instellingen over een veelzijdige zorgverlening, binnen en buiten hun muren. Op deze manier verdubbelt de begeleidings- en opvangcapaciteit. In de periode 2010-2013 werden zodoende met 3256 extra plaatsen meer dan 7900 mensen met een handicap geholpen.

Duurdere zorgverzekering

Bursens steunt volmondig het beleidsopzet van minister Vandeurzen om tegen 2020 een zorggarantie te bereiken voor alle zware zorgvragen. Bedoeling is dat mensen met een handicap een vaste, maandelijkse basistegemoetkoming krijgen om zo lang mogelijk een kwaliteitsvol leven te leiden thuis en pas naar gespecialiseerde zorg overstappen als de gewone hulpverlening daar niet meer voldoet.

Die gespecialiseerde zorg zal echter ook verder moeten uitgebreid worden. Daarbij kijkt Bursens naar de middelen van de Vlaamse zorgverzekering. ‘Daardoor zal de jaarlijkse bijdrage van 25 euro die alle Vlamingen vanaf 26 jaar nu voor die verzekering betalen, allicht wel omhoog gaan. Maar dat is de prijs van de solidariteit in onze samenleving’, aldus Bursens. (PM)

Het volledige interview met Laurent Bursens leest u deze week in Knack.