Het motto is eeuwen- oud, de toepassing modern: kennismaking met een abdijschool.

Op 1 september worden grote schoolgemeenschappen gevormd. De angst bestaat dat Vlaanderen dezelfde weg opgaat als Nederland, waar scholieren verloren lopen in mammoetscholen. Maar de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) gebruikt zijn verstand: hier en daar blijven kleinere scholen behouden. De Abdijschool van Dendermonde is daar één van.

Paradoxaal genoeg beheert de oudste benedictijnenabdij van België een moderne school. De scholieren – een kleine tweehonderd onder wie een twintigtal Walen – komen uit honderd gemeenten.

De directeur, Dom Pieter Batselier, wijst erop dat de hele pedagogie van zijn school gebaseerd is op de regel van Benedictus (480-547). Of correcter, want Batselier is een historicus, op een citaat uit hoofdstuk 64: “Alles zo regelen dat de sterkeren meer kunnen verlangen en dat de zwakkeren niet ontmoedigd worden.”

Pieter Batselier: In begrijpelijke taal wordt dat: niemand laten vallen, iedereen aanmoedigen. Studie is belangrijk. In een kleine school – en zeker in een internaat – is begeleiding bij die studie mogelijk. Heel wat van onze leraren geven ongevraagd en onbetaald extra lessen. Ze doen meer dan gewoon hun job. Een diploma is natuurlijk belangrijk, maar een school moet vooral mensen afleveren; realisten met idealen.

Een abdijschool in deze tijd: kan dat?

Batselier: We zijn natuurlijk een christelijke school. Maar voor ons wil dat zeggen dat we openstaan voor godsdiensten. Godsdienst is een vàk. In de lessen godsdienst ontdekken de leerlingen dat alles geïnterpreteerd kan worden, maar leren ze ook hoe de westerse cultuur groeide. We zijn erg bàng voor indoctrinatie.

We eisen eerbied voor mensen, voor elkaar, voor de natuur en voor materiële zaken. Maar dat moet vanzelfsprekend in elke opvoeding een thema zijn. Hoe dan ook zijn we er trots op dat in vrijwel alle politieke partijen mensen zitten die op de Abdijschool afstudeerden.

De vraag was: een abdijschool in deze tijd, kan dat?

Batselier: Zo wereldvreemd zijn we niet. Een benedictijnenabdij moet ook een sociaal centrum zijn. We organiseren voordrachten voor de leerlingen, maar de mensen uit de buurt komen ook. Allochtone jongeren vroegen of ze hier konden voetballen. Dat gebeurt nu ook, samen met onze scholieren. We willen die openheid bewust zo houden. We hebben trouwens ook leerlingen uit alle sociale klassen. Het internaat kost zo’n negentigduizend frank per schooljaar. Dat lijkt veel, maar het kost niet meer dan een kind of jongvolwassene thuis te eten geven, sport te laten doen, naar concerten en musea te laten gaan.

Het hele culturele spectrum komt hier aan bod: van house tot opera. Na zes jaar hebben onze leerlingen het grootste deel van de Belgische en Vlaamse musea gezien. Dat is ook een voordeel van het internaat: de woensdagnamiddag kan besteed worden aan cultuur en sport. Sport werkt socialiserend, maar helpt ook een gezonde competitiegeest te kweken: willen winnen en leren verliezen.

Als scholen zoals de onze verdwijnen – en die kans bestaat -, dan keren die over tien, vijftien jaar gegarandeerd terug, maar dan als onbetaalbare privé-scholen.

Een internaat loopt het gevaar serreplanten af te leveren.

Batselier: Dat heb je als school zelf in de hand. Jongeren maken deel uit van de samenleving, en brengen de problemen mee. Een kleine school heeft dan het voordeel dat ze de leerlingen echt kent. Wat niet wil zeggen dat we voortdurend controleren. De jongerencultuur is erg gesloten, jongeren leggen zichzelf een soort zwijgplicht op. Daarvoor moet je respect hebben. Aan de andere kant is net in een internaat de sociale controle groter. Dé moeilijkheid is dat we een cultuur moeten creëren waar “klikken” niet kan, maar met je problemen naar een leraar stappen wél kan.

( Lachend) Daar hebben we vijftienhonderd jaar ervaring in. De regel is gebaseerd op discretio: alles discreet behandelen, maar ook leren zien wat belangrijk is en wat niet. En vooral: harmonie zoeken. Alles met mate.

Zoals de regel zegt: het is beter geen wijn te drinken, maar als je het toch doet, doe het dan in het openbaar en met mate.

Batselier: Dat is mooi toch? Eerlijkheid, harmonie en leven in één zin.

M.V.