Nieuwjaar staat voor de deur. We zullen ons allen weer voornemen ‘opnieuw aan sport te gaan doen’. Maar daar is ook reden toe: de bewijzen dat bewegen langer en gezonder doet leven, worden steeds sterker.
Een bekende Vlaming die vaak op televisie verschijnt als would-be kok beweerde ooit dat sport en gezond leven alleen maar goed waren voor ‘enkele maanden extra in een bejaardeninstelling, dement wegkwijnend in een stoel voor het raam’. De man wordt duidelijk niet gehinderd door enige kennis van zaken. Wij wensen hem alvast het geluk van een lang leven toe, maar vrezen het ergste gezien zijn meer dan stevige overgewicht. De kans is groot dat zijn gezondheid in de loop van de komende tien jaar een zware deuk krijgt. Van achter zijn raam zal hij dan – kortademig, met een jagend hart, slechte gewrichten en de insulinespuit bij de hand – moeten toezien hoe zijn actief gebleven leeftijdsgenoten vrolijk fluitend voorbijfietsen of -stappen.
Het is een misvatting dat een gezond leven ons veroordeelt tot uithongering en eindeloze trainingsprogramma’s. Drie eenvoudige richtlijnen, meer hoeven we niet voor ogen te houden: niet roken, overgewicht vermijden en voldoende bewegen. Deze drie maatregelen kunnen aanzienlijk bijdragen tot een gezond én lang leven. En we spreken dan niet van maanden, maar wel van jaren langer van het leven genieten.
Voldoende bewegen betekent niet dat je jezelf dagelijks de ziel uit het lijf hoeft te lopen. Elke dag een eind stappen kan al volstaan. Mannen die dagelijks enkele kilometers wandelen, leven langer dan mannen die hun zetel niet uitkomen, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Het sterftecijfer bij mannen die meer dan drie kilometer per dag stappen, ligt ongeveer de helft lager dan bij mannen die maar de helft doen. Elke dag te voet de krant gaan halen en daarbij een extra blokje stappen, brengt je al een heel eind verder op weg naar een lang en gezond leven.
KWIEKE OUDJES
Maar het mag ook meer zijn. Een Amerikaans onderzoeksteam volgde meer dan 20 jaar lang de leden van een loopclub. Een vergelijking met de doorsnee bevolking leerde dat de leden van de loopclub maar liefst negen jaar langer van een goede gezondheid genoten dan niet-lopers. De lopers liepen elke week gemiddeld vier uur en zij bleven tot op hoge leeftijd gespaard van aftakeling en ouderdomsongemakken. Die doken bij hen pas op rond hun 72e terwijl de niet-lopers al rond hun 63e op de sukkel raakten. Het onderzoek hield rekening met andere factoren die het beeld konden scheeftrekken, zoals gezonde voedingsgewoonten en het gebruik van alcohol, maar het was dus wel degelijk alleen het lopen dat het verschil maakte.
De vrees dat lopen tot veel ongevallen en kwetsuren zou leiden, bleek ongegrond. De bejaarde lopers beleefden nog steeds volop plezier aan hun dagelijkse kilometers, en dat met een gezondheid waar veel van hun leeftijdsgenoten alleen maar jaloers op konden zijn. Geen sprake van dement in een stoel zitten zoals onze tv-figuur beweerde.
Natuurlijk kan of wil niet iedereen elke week vier uur lopen, maar dat het opvolgen van de drie hoofdrichtlijnen je ver kan brengen, staat vast. Dat blijkt onder meer uit de opvolging van een groep van 1750 jongeren die in 1939 en 1940 studeerden aan de universiteit van Penn- sylvania, Verenigde Staten. Deze mensen werden in de loop van hun leven geregeld onderzocht en daaruit bleek dat driekwart van de mensen met een gezonde levensstijl op een leeftijd van 67 jaar nog altijd geen last had van ouderdomskwalen. De mensen met een ongezonde levensstijl daarentegen waren al jaren eerder op de sukkel geraakt.
Dat het uitblijven van ouderdomskwalen voordelen biedt, is duidelijk. Je blijft langer onafhankelijk, je wordt geen last voor je omgeving en je kunt zeer actief blijven deelnemen aan het leven. Op reis gaan, is bijvoorbeeld veel moeilijker voor mensen met ouderdomskwalen.
Interessant om weten is dat het nooit te laat is om te beginnen. Zelfs oudjes die de 90 voorbij zijn, kunnen nog veel spierkracht en bewegingsvrijheid herwinnen. Het kan een bizar idee lijken, maar zelfs op hoge leeftijd is het absoluut niet onzinnig om met kracht- en mobilisatie-oefeningen te beginnen. Ze kunnen op termijn het verschil betekenen tussen zelf nog je koffie kunnen zetten en daarvoor afhankelijk worden van anderen.
Jan Etienne
