Willy Vermeulen trok vorige week nog eens de aandacht. De geroyeerde corruptiejager, ooit goed voor de prijs van de democratie, kondigde aan met het Vlaams Blok te gaan samenwerken. Nauwelijks twee dagen later had hij daar al spijt van.
Vermeulens Blok-avontuur lijkt afgelopen nog voor het begon. Vermeulen verklaarde afgelopen weekend in Het Laatste Nieuws dat hij het voor bekeken houdt. De scherpe reacties die een mogelijke samenwerking met het Blok bij vroegere medestanders en in zijn vriendenkring had losgemaakt, hebben hem tot inkeer gebracht.
Vier jaar geleden was Willy Vermeulen de held van de publieke opinie. Helden vechten eenzaam en onverschrokken tegen onrecht. Zo ook corruptiebestrijder Willy Vermeulen, die op de golven van de Witte Woede aantoonde dat er iets rot was in de staat België. Als nummer twee van het Hoog Comité van Toezicht (HCT), de inmiddels opgedoekte anticorruptiedienst van de overheid, laakte hij de politisering en de onfrisse praktijken in de eigen rangen.
Vermeulen beschuldigde de top van het HCT ervan politiek gevoelige dossiers terzijde te laten. Aanwijzingen over geritsel allerhande, politiek benoemde magistraten en politici die elkaar afschermen, zouden zonder meer worden genegeerd. De commissie Georganiseerde Misdaad van de Senaat boog zich over de dossiers van Vermeulen en maakte er in haar eindrapport brandhout van. De aanklachten van de Witte Ridder hadden niets te maken met georganiseerde misdaad, ze waren ongegrond. Dossiers over politieke corruptie werden doorgespeeld aan het gerecht, maar harde bewijzen om zijn beschuldigingen te staven, ontbraken en werden ook niet gevonden. Wat volgens Willy Vermeulen bewees dat hij gelijk had. In dit land mag de waarheid het licht niet zien.
Het eindrapport van de Senaat verschafte de door de affaire-Dutroux en schandaalsfeer verlamde politieke klasse een wapen tegen Willy Vermeulen. De operatie zwartmaken, figuurlijk dan, want nu doet hij het zichzelf aan, kon beginnen. Vermeulen was onhandelbaar, zag verblind door het eigen gelijk overal complotten, of minder beleefd, de mediageile Vermeulen was gewoon niet goed snik. De oorsprong van Vermeulens verdachtmakingen was ook niet altijd zuiver op de graat. Hij zou dossiers gemanipuleerd hebben om zijn woede te koelen op zijn oversten. Dat plaatst zijn speurderstalenten in een ander daglicht. ‘De Agusta-zaak, waarnaar hij telkens verwijst, was om te beginnen een Franstalig onderzoek. Vermeulen heeft zich daarin kunnen opdringen omdat de Franstalige hoofdcommissaris twee Nederlandstalige enquêteurs vroeg voor het geval iemand in het Nederlands zou willen worden verhoord. (…) Maar het Agusta-onderzoek is zeker niet door Willy Vermeulen gevoerd. Je moet het maar kunnen verkopen. Wie trouwens het publiek kan wijsmaken dat hij zijn zaak tegen Karel Pinxten (CVP) gewonnen heeft en dat ook de VRT kan doen slikken, moet geniaal zijn. (…) Met Willy Vermeulen valt slechts samen te werken als je het altijd en overal met hem eens bent. In zijn ogen zijn alle anderen sjoemelaars’, vertelde Paul Vandeneede, hoofdcommissaris van het HCT, drie jaar geleden aan Knack. Vandeneede verduidelijkte ook dat Vermeulen zich misschien graag voordoet ‘als de corruptiebestrijding in persoon’, maar in feite als taaladjunct begon bij het HCT. Administrateur-generaal Alain Canneel gaf evenwel gevolg aan Vermeulens smeekbeden en promoveerde hem tot officier van de gerechtelijke politie. Vermeulen werkte zich nadien ook op tot hofleverancier van een aantal kranten en tijdschriften, die zijn op halve waarheden berustende verdachtmakingen met veel gretigheid etaleerden. In ruil werd Willy Vermeulen er opgevoerd als de redder van het vaderland.
Begin 1998 besluit de regering het door Vermeulen in opspraak gebrachte HCT te liquideren en de anticorruptiecel van de overheid onder te brengen bij de Gerechtelijke Politie. Vermeulen is niet gewenst in die nieuwe corruptiedienst. Hij krijgt nutteloos administratief werk en wordt monddood gemaakt.
PROPERE POLITIEK
Eind 1999 zorgt minister van Justitie Marc Verwilghen voor een kortstondig eerherstel: Vermeulen mag de Commissie kansspelen leiden. Nog geen zes maanden later staat de ex-speurder, wegens hooglopende meningsverschillen, alweer op straat. Momenteel slijt hij zijn dagen op de dienst gerechtskosten.
Zijn partijkaart had Willy Vermeulen inmiddels aan de door schandalen geteisterde SP van Frank Vandenbroucke teruggestuurd. Hij treedt toe tot de PNPB van Paul Marchal, maar de witte liefde bekoelt snel. Nog geen twee maanden later bestempelt Vermeulen vader Marchal als een dictator en een gevaar voor de democratie. Vermeulen flirt ook eventjes met Agalev, maar zelfs de groenen blijken tot zijn teleurstelling ziende blind te zijn voor de corrupte politieke zeden. Het verwijt dat hij zich bezondigt aan poujadisme ontkent Vermeulen op dat ogenblik nog in alle toonaarden. ‘Je mag de kritiek op onze democratie en onze instellingen niet alleen overlaten aan extreem-rechts.’ Geconfronteerd met deze uitspraak antwoordde Vlaams Blok-voorman Filip Dewinter laconiek: ‘Daarover denkt Vermeulen nu blijkbaar anders.’Dat was afgelopen donderdag. Op dit moment denkt Vermeulen dus alweer anders. Wie nog volgen kan, mag het zeggen.
Op 8 oktober nam Willy Vermeulen met een nieuwe partij deel aan de gemeenteraadsverkiezingen. Naar eigen zeggen was het een partij voor mensen die geen vertrouwen meer hebben in het establishment maar ook niet voor het Vlaams Blok willen kiezen. Zijn AABC (Antwerps Algemeen Belang Centraal), dat ‘de principes van de Franse revolutie huldigt en de zuivere politiek wil verdedigen’, was een electorale flop. Wat nu, moet de ex-speurder, tegen wie een gerechtelijk onderzoek loopt wegens schending van het beroepsgeheim, bij zichzelf gedacht hebben. De ‘klokkenluider’ nam contact op met het Blok, en vond Filip Dewinter en Frank Van Hecke graag bereid hem een forum te verlenen.
Naast een gebrek aan interne democratie, speelde ook de ‘manifeste homofobie’ van sommige PNPB-leden mee in Vermeulens besluit uit die partij te stappen. En Agalev is wat dat betreft niet veel beter, vindt hij. De partij bewijst de homorechten alleen lippendienst.’Het meest jammerlijke vind ik dat een deel van de homogemeenschap zo in de armen van het Blok wordt gedreven’, verklaarde Vermeulen toen. Filip Dewinter had vorige week woensdag een lang gesprek met Vermeulen waarin ook dat onderwerp ter sprake kwam. Dewinter: ‘Het Vlaams Blok heeft niets tegen homoseksualiteit. Maar wij vinden dat homoseksuelen niet dezelfde rechten en plichten hebben als heteroseksuelen. Vermeulen kon zich daarin vinden.’ Bij het ter perse gaan van Knack kon Dewinter niet bevestigen dat de samenwerking ook echt was opgeblazen: ‘Wat ons betreft blijft het samenwerkingsakkoord bestaan. Maar het zou niet de eerste keer zijn dat iemand bezwijkt onder de grote druk die ontstaat wanneer zoiets in de openbaarheid komt.’Zeven vroegere medestanders van de vzw SteM (Samen Tegen elke Mistoestand bij de overheid), onder wie Jaap Kruithof en Geert Van Istendael, namen intussen collectief ontslag. Vermeulen zou zinnens zijn de vzw te ontmantelen. Dat hoeft geen verbazing te wekken. Er bleef behalve Vermeulen haast niemand meer over.
De eventuele samenwerking tussen Vermeulen en het Blok zou iets te maken hebben met de strijd tegen politieke corruptie. Ook was er sprake van een boek. Dankzij Vermeulen zou het Blok toegang krijgen tot diens goed gedocumenteerd archief over de kwestie. Dat woog op tegen mogelijke twijfels omtrent zijn psychische stabiliteit.
Als er een lijn in dit vreemde parcours zit, is het wellicht dat de voormalige topambtenaar het verfoeide establishment de ultieme hak wilde zetten. Maar Vermeulen leverde ook het bewijs dat wie te sterk overtuigd is van het eigen morele gelijk, in troebel vaarwater kan belanden. Naar verluidt, stapt de corruptiejager nu voorgoed uit de politiek. Een voornemen dat velen wellicht zullen toejuichen.
Han Renard
