JA

Opgetekend door Emilie Lachaert

‘België ondertekende het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. Dat bepaalt dat de fysieke integriteit van een kind niet mag worden geschonden en dat elke geweldpleging op kinderen uitgesloten is. Om aan de minimumstandaard van het verdrag te voldoen, moet er een regelgeving zijn, die een volledig verbod op geweld garandeert. Tot nu toe biedt de wet die garantie niet voor kinderen.

Het is waar dat het Belgische strafrecht geweld verbiedt, maar dit verbod geldt niet voor de ‘pedagogische tik’, die als pijnloos en onschuldig wordt beschouwd. Voor ons gaat ook de tik een stap te ver. Daarom willen we een bijkomende bepaling opnemen in het Burgerlijk Wetboek. Sinds een tweetal jaar is er een artikel dat het wederzijdse respect tussen ouders en kinderen voorschrijft. We willen in dat artikel ook zetten dat elke vorm van geweldpleging uit den boze is. En de juridische verandering is nog maar een begin. Ze moet gepaard gaan met een bredere informatiecampagne. Ouders moeten vooral hun houding veranderen.

De kritiek dat een wettelijk verbod de menselijke relaties te veel in een juridisch kader vastlegt, vind ik flauw. In een ideale wereld is het inderdaad overbodig om menselijke relaties in een wet te gieten. Maar we moeten eerlijk zijn: met een zorgethiek alleen lukt het niet. De angst dat de wet leidt tot juridische processen tegen ouders, is trouwens ongegrond. Dat blijkt uit de situatie in de Scandinavische landen, waar al een soortgelijke wet is ingevoerd.

Het beste argument om de inbreuk op menselijke relaties te verantwoorden, is de pedagogische achtergrond. Een kind slaan, is een teken van onmacht. Het maakt niet uit of het om een tikje op de pamper van een peuter gaat, of om een klets in het gezicht van een zesjarige. Er zijn voldoende andere strategieën om een kind te straffen. We houden helemaal geen pleidooi voor bandeloosheid in de opvoeding. Er moeten grenzen zijn, maar die mogen niet fysiek afgebakend worden. Je kunt kleine kinderen ook opvoeden door dialoog.

Het belang van kinderen stond echter nooit bovenaan de politieke agenda. Ook al blijft het aantal gerapporteerde kindermishandelingen maar stijgen. Tot nu toe deinsde men steeds terug voor de heersende publieke opinie, die allergisch reageert op dit voorstel. Maar we hopen dat de politiek uiteindelijk het Kinderrechtenverdrag in de wet zal durven toe te passen.’

NEE

‘Men moet maar eens ophouden altijd alles in de maatschappij politiek te willen regelen. We verdrinken in nutteloze regelgeving. Waar zijn we mee bezig als we ook het moederschap en het vaderschap in een wet gieten? Opvoeden is een instinctief proces van ouders, dat haast met de moedermelk begint. De overheid moet zich niet bemoeien met de privé-aangelegenheden van een gezin. We willen de mensen te veel betuttelen. Dat ergert hen, en terecht.

Het doet me denken aan de wet die we hebben om pesten te verbieden. Het is onzinnig te proberen zo’n probleem wettelijk op te lossen. Zoiets is niet afdwingbaar, het is nauwelijks definieerbaar. De remedie is erger dan de kwaal. Hoe wil je misbruik controleren? Is het dan de bedoeling dat kinderen hun ouders aangeven als ze een tik krijgen? We werken de verzuring in de hand en creëren een verklikkersmaatschappij.

Op het vlak van opvoeding moet je gewoon vertrouwen op het gezonde boerenverstand. Er zullen natuurlijk altijd goede en slechte ouders zijn en misbruiken moeten worden aangepakt. Dat gebeurt nu al. Maar ik vind dat we kinderen vooral weerbaar moeten maken tegen de boze buitenwereld, en een pedagogische tik is daarbij een hulpmiddel. Ik ben geboren in een gezin met zeven kinderen en ik kreeg ook wel eens een tik. Maar ik heb me nooit mishandeld gevoeld. Ik had het meestal wel verdiend. Ouders moeten kinderen durven straffen. Frederik Swennen, professor familierecht verbonden aan de Universiteit Antwerpen, stelde in een artikel in De Morgen dat je door een te vrije, anti-autoritaire aanpak, op latere leeftijd meer jeugdcriminaliteit en bandeloosheid creëert. Daar ben ik het mee eens.

De politiek moet vooral niet de verantwoordelijkheid willen opnemen voor de opvoeding van de jongeren. Zelfs een wet, zoals die in het Verenigd Koninkrijk, die geen volledig verbod inhoudt, is zinloos. Men probeert daar te regelen in welke omstandigheden een kind slaan, toegestaan is. Als het zonder werktuigen gebeurt en het kind geen zware lichamelijke of psychische schade oploopt, dan is het in orde. Politici zijn de laatsten die zich mogen moeien met het ouderschap. Het is zoals priesters die zich bemoeien met het huwelijk, of de paus die het gebruik van een condoom regelt. Het zijn de slechtste ervaringsdeskundigen als je ziet hoeveel tijd ze maar in het ouderschap kunnen investeren.’

‘We moeten eerlijk zijn: met een zorgethiek alleen lukt het niet.’

‘Je moet gewoon vertrouwen op het gezonde boerenverstand.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content