Zelfmoordpreventie door empathie.
Op 27 mei 2003 pleegt Joke Vande Gucht (20) in een psychiatrische instelling in Vlaanderen zelfmoord. Op 3 juni 2005 houdt haar vader de nieuwe vzw Ga voor Geluk boven de doopvont, samen met een groep nabestaanden van mensen die zelf een einde aan hun leven maakten.
Nabestaanden vinden is niet moeilijk, want ons land behoort tot de koplopers in de wereldwijde zelfmoordstatistieken. Toch doet Vlaanderen amper aan zelfmoordpreventie. Evenmin wordt er gesleuteld aan de samenleving waar velen willen uitstappen.
Daarom houdt de vzw Ga voor Geluk een vurig pleidooi voor meer empathie. Met de verkoop van ‘emotionele aandelen’ wil ze projecten stimuleren die de geestelijke gezondheid bevorderen. De ‘emotionele barometer’ moet op regelmatige wijze aangeven hoe succesvol de gesteunde projecten zijn.
‘Waarom kunnen we het zo moeilijk aanvaarden als mensen dikker, dunner, kleiner zijn, of een andere geaardheid hebben?’ zegt stichtend voorzitter Marc Vande Gucht. ‘Onze dochter wilde niet lesbisch zijn. Ze heeft gezocht naar een remedie tegen haar geaardheid, die niet gevonden en er allicht onder meer daarom – zeker zullen we dat nooit weten – een einde aan gemaakt.’
Een kwart van de lesbische meisjes en 12 procent van de homojongens ondernemen ooit een zelfmoordpoging, tegenover 5 tot 6 procent bij heterojongeren (Bron: Joz Motmans, Steunpunt Gelijke-kansenbeleid, cel holebi’s). Homoseksuele jongeren hebben daarenboven vaker suïcidale gedachten. Daar ligt een opdracht voor het onderwijs. De vzw Ga voor Geluk pleit voor de invoering van een vak ‘empathie’, dat jongeren weerbaarder moet maken voor de lastige drempels die ze in hun groeiproces tegenkomen. ‘Er zijn twee wereldtalen: Engels en empathie’, vervolgt Marc Vande Gucht. ‘Meer empathie is trouwens nodig in het bedrijfsleven en in alle lagen van de samenleving.’
Schrijnend is dat Joke na een eerste mislukte zelfmoordpoging in Australië, de tweede keer wel in haar opzet slaagt, terwijl ze voor een behandeling in een psychiatrische instelling verblijft. Marc Vande Gucht: ‘Een paar weken voor haar dood bleek de derde psychiater die haar zou helpen niets af te weten van de moeite die Joke had met haar geaardheid. Psychiaters, die kampioenen in inlevingsvermogen zouden moeten zijn, hebben de pretentie de klus te kunnen klaren zonder de hulp van vertrouwenspersonen.’
‘Het is tijd dat de overheid, zoals in Nederland, de kwaliteit van de instellingen screent en de resultaten openbaar maakt. Ook moet het financieringssysteem losstaan van het aantal gevulde bedden, moet de psychiatrische thuisbegeleiding worden uitgebreid en de instellin- gen worden geprofessionaliseerd.’
M.T.
