Karl van den Broeck
Karl van den Broeck Karl van den Broeck is hoofdredacteur van nieuwswebsite Apache.

Vlaanderen seculariseert, maar de vrijzinnige humanisten profiteren daar niet van. Tijd voor een gewetensonderzoek, een boek én een campagne.

De vrijzinnigheid in Vlaanderen verkeert in een diepe crisis. De strijd om gelijkberechtiging met de katholieke zuil is achter de rug en de belangrijkste ethische veldslagen (abortus, euthanasie) zijn gewonnen. Toch slagen de vrijzinnige humanisten er niet in om te wegen op het maatschappelijke debat. Sterker nog. Volgens VUB-professor Patrick Stouthuysen worden klassiek vrijzinnige verzuchtingen – de scheiding van Kerk en Staat, de gelijkheid van man en vrouw – vandaag, onder meer door het Vlaams Belang, gebruikt om eisen te stellen die haaks staan op wat vrijzinnigen belangrijk vinden.

De ontreddering van heel wat vrijzinnigen in het hoofddoekendebat bewijst het failliet van wat Rik Pinxten (UGent) ‘de kindertijd van de vrijzinnigheid noemt’. Traditioneel definieerden de vrijzinnigen zichzelf als het tegendeel van de katholieke ‘vijand’. ‘Dat leidde mijns inziens tot een “vrijzinnige verzuiling”‘, aldus Pinxten. ‘Dan moet je je twee vragen stellen. Ten eerste: is dat geen contradictio in terminis? En ten tweede: belanden we daardoor in een nabije toekomst niet noodzakelijk in een positie waarbij we alleen nog onze privileges zullen kunnen verdedigen, en zo de ongelijkheid in de wereld willen bestendigen in ons eigen kortzichtige voordeel?’

Dat deze harde kritiek op het eigen huis komt van niemand minder dan Pinxten, de voorzitter van de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging, wijst erop dat het gewetensonderzoek nu de fase van de dialoog en de actie heeft bereikt. Pinxten gaat met zijn boek De strepen van de zebra de boer op bij de lokale afdelingen van de traditionele vrijzinnige verenigingen. Daarin probeert hij de idealen van de verlichting te actualiseren, en zoekt hij een antwoord op de vraag hoe de vrijzinnigheid met interculturaliteit moet omgaan.

Tegelijkertijd wordt een imagocampagne gelanceerd. Die werd uitgedokterd door het communicatiebureau Fé en heet ‘Zonderdatikhetwist’; een verwijzing naar het feit dat veel mensen zich kunnen vereenzelvigen met de ideeën van de vrijzinnige humanisten, maar dit niet doen ‘omdat ze afgeschrikt worden door ons intellectuele, oubollige imago’.

Aan de affichecampagne is ook een website verbonden met een vrijzinnigheidstest. De campagne wordt op 7 oktober gelanceerd op Het Andere Boek. Daar worden Rik Pinxten en Ludo Abicht geïnterviewd door Vlaams minister van Gelijke Kansen Kathleen Van Brempt (SP.A).

INFO: www.hetandereboek.be EN www.zonderdatikhetwist.be

Karl van den Broeck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content