De spandoeken in de Co-lombiaanse hoofdstad Bogota spraken voor zich. Voor de doorsnee-Colombiaan is de vrijlating van Ingrid Betancourt, de bekendste gijzelaar ter wereld, uitstekend nieuws. Vooral ook omdat het de zoveelste zware klap is voor de Revolutionaire Colombiaanse Strijdkrachten van de FARC. Die guerrillabeweging verdient grof geld met ontvoeringen en cocaïnesmokkel en houdt het land nu al veertig jaar in de greep van het geweld.

Maar sinds begin dit jaar kan de FARC alleen nog nederlagen melden. Ze ziet haar manschappen bij bosjes deserteren in ruil voor amnestie. Twee van haar leiders zijn dood: Manuel Marulanda door een hartaanval, Raul Reyes neergeschoten door het leger.

En dat was het begin van het einde. De laptop van Reyes bevatte documenten waaruit de commandostructuur, de plannen en de kampen van de FARC konden worden bijeengepuzzeld. En zo kon het Colombiaanse leger – geholpen door Amerikaanse spionagesatellieten en communicatiespecialisten – de communicatielijnen van de FARC doorsnijden en de hoogste top infiltreren.

De rest lijkt een filmscenario. Soldaten, vermomd als guerrillero’s, vliegen naar een FARC-kamp, kunnen daar de leider – codenaam Cesar – overtuigen dat hij 15 gijzelaars moet overdragen aan de nieuwe FARC-leider Alfonso Cano. De hele groep stapt in een helikopter en daar wordt Cesar overrompeld. Operatie Schaakmat is een succes. Geen doden, geen bloedvergieten en de topgijzelaar – Ingrid Betancourt – vrij.

Het leven van Betancourt zelf is als een film. Geboren in een rijk gezin in Bogota. Vader is politicus en diplomaat, moeder een schoonheidskoningin. Ze groeit op in Parijs, studeert er aan het beroemde instituut Sciences Po en trouwt met de Franse diplomaat Fabrice Delloye. Daardoor krijgt ze ook de Franse nationaliteit, wat later in haar leven dus nog van belang zou zijn.

Met Delloye krijgt ze twee kinderen en reist ze de wereld rond, maar uiteindelijk loopt het huwelijk op de klippen. Wanneer in 1989 de Colombiaanse presidentskandidaat Luis Carlos Galan wordt vermoord, besluit Betancourt naar haar vaderland terug te keren en in de politiek te gaan. Ze voert een opvallende campagne, deelt condooms uit waarmee de Colombianen zich kunnen beschermen tegen de ‘maatschappelijke aids’ van de corruptie, en wordt in 1994 verkozen in de Kamer. Ze richt een groene partij op en deelt mondmaskers uit om ‘niet de vuile corruptie in te ademen’. In 1998 wordt ze senator, met de hoogste score van alle kandidaten.

Maar met haar doortastende en soms ook botte optreden lokt ze zelfs bij haar eigen aanhangers kritiek uit. Eigenlijk is ze populairder in het buitenland dan in eigen land.

In 2002 doet ze een gooi naar het presidentschap. Dit keer deelt ze Viagra uit, ‘uw stem doet het land heropleven’. Haar tegenstander Alvaro Uribe Velez (56) voert campagne met de belofte dat hij de FARC, die zijn vader heeft omgebracht, kapot zal maken. Betancourt blijft pleiten voor onderhandelingen. In februari 2002 wordt ze ontvoerd, Uribe wordt president. Hij jaagt de FARC en andere paramilitaire groepen uit de steden, wordt nog populairder wanneer de economie boomt, maar krijgt kritiek uit de hele wereld omdat hij niet onderhandelt over de vrijlating van Betancourt.

Als video’s opduiken waarin een vermagerde, zieke en uitgeputte Betancourt te zien is, zwelt de kritiek nog aan. Frankrijk probeert haar vrij te krijgen, maar die poging mislukt. De Venezolaanse president Hugo Chavez neemt een initiatief, maar ook dat levert niets op. Uribe brengt de FARC ondertussen slag na slag toe. En weet Betancourt uiteindelijk vrij te krijgen. De Colombianen jubelen. Ook Betancourt bedankt hem voor de actie.

Uribe, die een derde en ongrondwettelijke ambtstermijn ambieert, krijgt in 2010 met haar wellicht een lastige tegenkandidaat. Maar hij heeft zijn collega uit buurland Venezuela wel getoond dat de Chavez-revolutie in Colombia niet aanslaat. Colombia wil vrede, stabiliteit en economische zekerheid. En hij heeft Frankrijk helemaal buiten de zaak gehouden. Nicolas Sarkozy was aan het onderhandelen met FARC-chef Cano, tot grote woede van de Colombiaanse regering overigens die Sarkozy van politieke spelletjes beschuldigde.

De enigen die na de spectaculaire bevrijdingsoperatie écht zeiden wat ze dachten, waren wellicht de kinderen van Ingrid Betancourt: ‘Maintenant maman est là’.

Geboren op 25 december 1961 in Bogota (Colombia).

Groeit op in Parijs, waar ze politieke wetenschappen studeert.

Trouwt in 1984 met de Franse diplomaat Fabrice Delloye. Ze krijgen twee kinderen, Melanie en Lorenzo.

In 1989 gaat ze terug naar Colombia, het jaar daarop volgt de scheiding van haar echtgenoot.

Wordt in 1994 verkozen als volksvertegenwoordigster. Vormt haar eigen partij, de Partido Verde Oxigeno, en wordt in 1998 senator. Voert strijd tegen de corruptie en het geweld van paramilitaire groepen.

Huwt in 1997 met de Colombiaanse architect en reclameman Juan Carlos Lecompte.

Wordt in 2002 tijdens haar presidentiële campagne door de FARC ontvoerd.

Op 2 juli 2008 door het Colombiaanse leger bevrijd.

Misjoe Verleyen