Niet de technologie, maar het beleid faalt. Dat zegt Philippe de Buck, gedelegeerd bestuurder van Agoria, ’s lands meest invloedrijke werkgeversvereniging.

‘De ineenstorting van Lernout & Hauspie schaadt zeker de reputatie van de Vlaamse en zelfs van de Belgische industrie. Elke dag krijgen wij in de media een nieuwe aflevering van de affaire voorgeschoteld. De hele wereld blijft via The Wall Street Journal op de hoogte. Het is evident dat wij zoiets kunnen missen. Maar we hoeven ook niet gecomplexeerd te zijn, we hebben andere successen.

Het gaat bij de Ieperse taaltechnologiegroep niet om een probleem van technologie. Voor één keer hadden we in ons land een starter die op korte termijn tot een wereldbedrijf kon uitgroeien. Ik heb steeds gezegd bewondering voor Jo Lernout en Pol Hauspie te hebben. Dat is nu moeilijker te herhalen, maar ik blijf bewondering hebben voor hun technologie en voor hun visie op spraaktechnologie. Lernout & Hauspie werd alom geprezen, de groep kreeg haast mythische allures. Dat is nooit goed, een bedrijfsleiding moet nederig blijven.

Er was dus een fout beleid – mismanagement is nog té soft uitgedrukt. Fouten bij de bedrijfsleiding, bij de accountants en bij de banken wellicht. Na de eerste onthullingen was het crisismanagement volledig verkeerd. Lernout & Hauspie heeft zichzelf in de verdrukking gebracht, onder meer door een een gebrek aan openheid, door de afwezigheid van corporate governance – goed beheer met zorg voor de aandeelhouders. Dat leidt tot vragen over de rol en de verantwoordelijkheid van raad van bestuur en van de algemene vergadering van aandeelhouders.

Vragen zijn er ook over de banken die grote kredieten aan de Ieperse groep verstrekten. Banken moeten en kunnen natuurlijk het werk van het management niet overdoen. Maar het is hun taak grondig na te gaan hoe het bedrijf reilt en zeilt. De banken hebben bij het publiek heel lang vertrouwen in Lernout & Hauspie gewekt. Zij verkeren in een tweeslachtige situatie. Enerzijds treden zij op als adviseur voor beleggers en investeerders (in LHSP-aandelen) en anderzijds zijn de banken kredietverschaffers voor het bedrijf waarmee ze een cliëntrelatie hebben.’

BEURSSLACHTOFFER

‘Waren er niet al veel vroeger alarmsignalen? Blijkbaar wel, want in de rekeningen van 1998 zaten al fouten en onregelmatigheden. De beleggers kunnen dat niet controleren, de banken waarschijnlijk wel, de bedrijfsrevisoren zeker en het management moet natuurlijk op de hoogte zijn.

Lernout & Hauspie is wellicht slachtoffer van de beurs. De bedrijven gebruiken de nieuwe technologie en passen zich eraan aan. De ondernemingen die de nieuwe economie missen, raken in moeilijkheden. De huidige technologische revolutie is evident: old economy is new economy.

Maar technologie is ook een beursevenement. De koersen zijn vaak luchtbellen, beleggers lopen mee met al wat groeit en adviseurs waarschuwen niet wanneer het té snel gaat. Beursanalisten vertellen over de technologieaandelen nu haast het tegenovergestelde van wat ze in de lente wisten, op basis van dezelfde cijfers.

De beurs heeft weinig met het bedrijf te maken, het gaat om een opinie over het bedrijf. Lernout & Hauspie is wellicht in die beursspiraal meegezogen. Dat is niet steeds een zegen voor een bedrijf. De beurs verplicht tot kortetermijnstrategie, er is een permanente druk om steeds betere kwartaalcijfers voor te leggen. A la limite is de Ieperse groep niet verantwoordelijk voor de overschatting door de beurs.

DE ONTNUCHTERING

Sommigen zeggen dat Lernout & Hauspie té snel gegroeid is. Als het bedrijf door de beurs een grote waarde krijgt, is het gemakkelijk om andere bedrijven over te nemen: men betaalt niet met geld maar met hoog gewaardeerde aandelen. De wijsheid om niet té snel te groeien, is vandaag wellicht een verouderde regel. De technologie zelf evolueert razendsnel en de ondernemingen moeten volgen. De markt is globaal, maar deelmarkten, overheden en wetgevingen zijn dat niet. De structuur, het management en de relaties van een bedrijf blijven langzaam groeien. Vooral de stuurbaarheid van een snel groeiend bedrijf is belangrijk. Dat geldt niet alleen voor Lernout & Hauspie, maar voor alle ondernemingen.

Er is een toenemende ontnuchtering over de nieuwe economie. Men gaat nu uitkijken wat de échte waarde van die dotcoms en internetters is. Er komt meer transparantie. De sanering bij de technologieondernemingen is begonnen, sommige breken door, andere houden het niet zelfstandig vol. Maar de doorbraak van de technologie zelf is een vaststaand gegeven.

Als gevolg van de problemen van de taalgroep moet de Vlaamse taalvallei in Ieper waarschijnlijk worden herdacht. Vermoedelijk blijft er van Lernout & Hauspie een kern bestaan rond de basistechnologie met spraak en taal. Het zou jammer zijn, mochten die positieve dingen verloren gaan. De medewerkers van de groep zijn heel belangrijk, ze vormen vandaag de enige resterende waarde van Lernout & Hauspie. Dat is niet zoals een staalfabriek, als de computer- en taalspecialisten er weglopen, is het met de onderneming zeker gedaan. Ik hoop dus dat de lotgevallen van Lernout & Hauspie geen negatief beeld schetsen bij de jongeren. Zij moeten weten dat wij verschrikkelijk veel informatici tekort hebben, ook in de bedrijven van de oude economie.

De overheid kan het probleem van Lernout & Hauspie niet oplossen. De Vlaamse overheidsholding Gimv is nu voor een deel beursgenoteerd en straks wordt dat nog meer. Ze snelt noodlijdende bedrijven niet meer te hulp zoals vroeger. Maar de Gimv is een belangrijk aandeelhouder van Lernout & Hauspie. Het nieuwe management heeft vrienden nodig. De Gimv kan zo’n vriend zijn.

G.D.