Valentijn mag dan wel romantisch zijn, voor velen hoeven er nu ook weer geen kinderen van te komen. Dirk Draulans legt uit waarom.

Steeds meer mensen kiezen er bewust voor om geen kinderen te hebben. Vaak zijn het intelligente mensen voor wie dat een weloverwogen keuze is. Hoe kunnen we dit genetisch aberrant gedrag verklaren vanuit de evolutiebiologie? (Saskia Marcelis, Boom)

Dirk Draulans: Geen enkele bioloog kan daar iets zinvols over zeggen. Een anticonceptiemiddel zoals de pil is zowat het meest onnatuurlijke wat in de natuur voorkomt. Vanuit biologisch oogpunt is dat een totale aberratie. We kunnen dat alleen verklaren vanuit de culturele ontwikkeling dat er veel meer belang wordt gehecht aan zelfontplooiing. Maar voor een vrouw is de voortplanting dan geen goede zaak: ze is negen maanden zwanger, loopt een risico tijdens de bevalling en geeft daarna nog een jaar borstvoeding. Ze investeert dus veel meer in een zwangerschap dan de man. Dat meer mensen kinderloos door het leven gaan, lijkt dus enkel een culturele verklaring te hebben.

Is seks, na aan onze voortplantingsdrang te hebben voldaan, een overroepen begrip waar we te veel emotioneel belang aan hechten? (Christine Leyns, Wolvertem)

Draulans: Behalvede bonobo’s zijn mensen de enige apensoort waarbij vrouwen hun vruchtbare periode verborgen kunnen houden. Opdat de voortplanting van de soort niet afhankelijk zou zijn van een spel Russische roulette, heeft de natuur een systeem geïntroduceerd waarbij aan seks ook een genotsfactor is gekoppeld. Dat stimuleert ons om heel frequent seks te hebben. Bij de man is dat genot zelfs gekoppeld aan het moment van de zaadlozing, het cruciale moment van de voortplanting. Intussen is de voortplanting voor de mens veel minder belangrijk: er is zelfs een hele industrie op gericht om ons toe te laten seks te hebben zonder dat daar voortplanting op volgt. Het genot weegt intussen dus zwaarder door dan onze drang tot voortplanting.

Hoe komt het dat we niet voor elke sekspartner gevoelens ontwikkelen? (Dave De Clercq, Wilrijk)

Draulans: Dat komt omdat we niet in elke levensfase op dezelfde manier in seks geïnteresseerd zijn. Jonge mensen willen experimenteren, daarna krijgt seks een romantische connotatie, het kan een bindingskwestie worden, en als de relatie is uitgeblust zoeken mensen naar zelfbevestiging door seksuele avonturen aan te gaan. Het is trouwens niet omdat mensen met een relatie verliefd worden op iemand anders, dat er iets schort aan hun relatie. Genegenheid en passionele verliefdheid zijn twee verschillende chemische processen in ons brein die zich gelijktijdig kunnen voordoen.

Vraag van de week

Waarom heeft snurken de miljoenen jaren evolutie van de mens overleefd? Je zou toch denken dat mensen die veel snurken meer problemen hebben om zich voort te planten, of dat ze in het verleden ’s nachts makkelijker door wilde dieren werden gevonden. (Paul Dondeyne, Ekeren)

Draulans: De natuur werkt niet perfect. Aan snurken is geen voordeel verbonden, maar het hindert ook niet echt. Het is daardoor geen functie die de natuur moet wegselecteren. Het illustreert prachtig dat we niet achter alles een functie hoeven te zoeken die we biologisch kunnen verklaren. Snurken is gekoppeld aan de leeftijd – wanneer de meeste mannen zich al hebben voortgeplant – en aan overgewicht. In de prehistorie zal de mens daar weinig hinder van hebben ondervonden: mensen werden niet oud en dik genoeg om daar last van te hebben. Snurken is niets meer dan een neveneffect van verouderen. Ook de kleur van onze ogen is iets wat geen functie lijkt te hebben. Het enige wat je met zekerheid van blauwe ogen kunt zeggen, is dat ze belangrijk zijn geworden binnen een bepaald schoonheidsideaal.

Volgende week: reclamemaker Fons Van Dyck. Mail uw vraag naar mijnvraag@knack.be en maak kans op twee filmtickets.

Sven Vonck

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content