Luc Coene wordt dan toch gouverneur van de Nationale Bank. Men kan alvast niet beweren dat de man geen profiel heeft.
De Gentse econoom Luc Coene, die gisteren 64 werd, volgt over een maand Guy Quaden op aan het hoofd van de Nationale Bank van België (NBB). De ontslagnemende regering-Leterme gaat met de benoeming strikt genomen buiten haar boekje, want die behoort niet tot wat men als lopende zaken pleegt te beschouwen. Maar de huidige gouverneur, Guy Quaden, van PS-signatuur, speelt intussen al een halfjaar verlengingen. Als dat nog lang duurt, komt een precair systeem van evenwichten in het gedrang. Een eerder gesloten politiek akkoord voorziet immers dat na drieënhalf jaar Coene (met een liberaal etiket) ook de CD&V-gekleurde Jan Smets nog drie jaar aan het roer kan komen.
Officieel heet het dat een volwaardige benoeming nu nodig was omdat de NBB binnenkort ook het ‘prudentieel toezicht’ op de financiële sector overneemt van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA). Wat zonder twijfel een goed motief is.
Voor Coene zelf moet de benoeming een opluchting zijn. Toen de liberalen een jaar geleden de regering lieten vallen, kwamen zijn kansen weer aan een zijden draadje te hangen. De man is op zijn zachtst gezegd omstreden. Hoewel hij nooit echt op de politieke voorgrond trad, maakte hij nooit een geheim van zijn uitgesproken opvattingen en had hij ook het talent om achter de schermen veel invloed uit te oefenen.
Coene ging al in 1973 voor de studiedienst van de NBB werken en stapte in 1979 over naar het Internationaal Monetair Fonds (IMF). In 1985 haalde de liberale minister van Financiën Frans Grootjans hem naar zijn kabinet. Maar het was vooral als rechterhand van Guy Verhofstadt, vanaf 1986, dat Coene indruk maakte bij vriend en vijand. Vooral in de paarse regeringen van na de dioxinecrisis ontpopte Coene zich als de feitelijke VLD-vicepremier: als economisch en politiek kabinetschef van de premier en secretaris van de ministerraad had Coene meer in de pap te brokken dan de andere VLD-ministers. In 2003 benoemde de regering hem tot directielid en vicegouverneur van de Nationale Bank, en bovendien tot minister van staat, een erefunctie die doorgaans gereserveerd blijft voor gewezen ministers en partijvoorzitters. Met Coene werd voor het eerst een topfiguur uit de politieke coulissen geëerd.
Coene hield de voorbije jaren felle pleidooien voor meer begrotingsdiscipline (vooral dan door te snoeien in de uitgaven), voor een loopbaan van minstens 40 jaar als voorwaarde om een volwaardig pensioen te krijgen, en voor het laten uitdoven van het brugpensioenstelsel. In de herfst van 2008 was hij nog voorzitter van de stuurgroep voor de redding van de Belgische banken. Daarin was hij een vurig verdediger van de overname van Fortis Bank door BNP Paribas.
Luc Baltussen
