Eind september wordt Bruno Tobback meer dan waarschijnlijk tot nieuwe SP.A-voorzitter gezalfd. Zijn voorganger Caroline Gennez erfde van de generatie van Steve Stevaert, begaan als die was met de eigen agenda’s, carrières en belangen, een vermolmde partij.

Gennez, omringd door jaknikkers en medewerkers van tweede garnituur, ontbeerde de nodige onafhankelijkheid, laat staan slagkracht, om de SP.A door die sombere periode te loodsen. Met de electorale verschrompeling van haar partij, die ooit echt op het federale beleid kon wegen, tot gevolg.

Bovendien wordt de SP.A in Vlaanderen blijvend gehinderd door de haast verplichte associatie – al was het maar om een aantal machtsbases bezet te kunnen houden – met de Franstalige zusterpartij PS, waar voorzitter Elio Di Rupo zijn minachting voor Caroline Gennez de afgelopen jaren soms openlijk heeft laten blijken.

Destijds, bij de vorming van Verhofstadt II, dwong de PS de sterkste SP.A-minister – Frank Vandenbroucke, die orde op zaken wilde stellen in de gezondheidszorg – zonder pardon aan de kant. De toenmalige SP.A-top legde zich gedwee neer bij dat bevel van Di Rupo.

Goed twintig jaar na de moord op André Cools en twaalf jaar na het Agusta- en Dassaultproces voor het Hof van Cassatie, baadt de PS opnieuw in een schandaalsfeer. De ene onverkwikkelijke affaire na de andere barst los, nu eens in Charleroi, dan weer in Bergen, de thuisstad van Elio Di Rupo. Allerlei toplui, die hun macht aan de PS te danken hebben, komen in opspraak.

Fernand Koekelberg, ooit met steun van de PS tot commissaris-generaal van de federale politie opgestoten, werd geschorst nadat hij in verdenking was gesteld wegens poging tot verkrachting. Koekelberg, die zich alweer kandidaat stelt voor zijn oude functie, wachten mogelijk nog andere klachten, in verband met facturen die hij in zijn functie van commissaris-generaal zou hebben goedgekeurd. In zijn verzet tegen de Belgische staat wordt Koekelberg bijgestaan door advocaat Marc Uyttendaele, echtgenoot van vicepremier Laurette Onkelinx en behorend tot de inner circle van de hoofdstedelijke PS.

Vorige week viel het nieuws dat Didier Bellens, de ceo van Belgacom en vertrouwensman van Elio Di Rupo, in staat van beschuldiging is gesteld. Bellens wordt door het gerecht in Bergen verdacht van passieve corruptie. Hij zou een oud RTT-gebouw in het centrum van de stad onder de prijs hebben verpatst aan Edmée De Groeve, zakenvrouw, ex-bestuurder van Brussels South Charleroi Airport, de NMBS en de Nationale Loterij – en alweer een vertrouwelinge van Elio Di Rupo.

Het hele verhaal speelt zich af tegen een achtergrond waar allerlei PS-figuren door elkaar wemelen. Zoals Franco Di Rupo, broer van de voorzitter en bestuurder van vreemdsoortige vennootschappen die, volgens Graydon, veelal ’tot de zwakkere groepen van ondernemingen’ behoren.

Die schandaalsfeer blijft aan de PS plakken en dreigt helemaal af te kleuren op de SP.A. Begin deze week bracht de krant La Libre Belgique het overzicht van de vorstelijke bezoldiging van gewezen SP.A-minister Luc Van den Bossche bij BIAC, de uitbater van de Brusselse luchthaven. In 2003, hij was toen nog minister in de paarse regering van Guy Verhofstadt, werd Van den Bossche aangesteld als baas van Brussels Airport. Zijn contract werd hem toegestopt door Jean-Claude Marcourt, vandaag Waals minister maar toen nog kabinetschef van vicepremier Laurette Onkelinx. Van den Bossche had recht op een kleine 400.000 euro. Vandaag is dat bedrag al opgelopen tot bijna 700.000 euro.

Straks wil Van den Bossche overstappen naar Optima Financial Planners dat de Ethiasbank wil overnemen. De top van de Nationale Bank schrikt ervoor terug om Optima een bankstatuut te verlenen. Maar bij Ethias wordt dan weer geijverd om de overname door te drukken.

In dit soort dossiers, met telkens veel geld aan de strijkstok, vinden toplui van SP.A en PS elkaar. Zoals ze elkaar vinden in en rond de NMBS Holding waar socialistische kopstukken de dienst uitmaken en vette lonen, bonussen en zitpenningen incasseren, ook al wettigen de resultaten van het Belgische spoor geenszins emolumenten van die omvang.

Als de overleving van de SP.A hem bezighoudt, zal Bruno Tobback de komende weken en maanden – en dat in volle regeringsonderhandelingen – zijn aangeboren cynisme moeten laten varen. Hij zal ook de moed moeten opbrengen om dit soort abcessen weg te snijden en een veilige afstand te bewaren van deze PS die riekt naar corruptie.

Rik Van Cauwelaert

Twintig jaar na de moord op André Cools baadt de PS opnieuw in een schandaalsfeer.