Het voorstel van minister Stefaan De Clerck was al op verschillende niveaus doorgepraat en krijgt voorlopig vrije baan.
Minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) pakte vorige week uit met zijn voorstel voor de hervorming van de Belgische justitie. Vanuit de Hoge Raad voor Justitie kwam meteen een goedkeurend signaal. Er werden alleen enkele vraagtekens geplaatst bij de politieke bereidheid. Dat de magistraten geen grote bezwaren maken, is in elk geval al een stap vooruit in vergelijking met de moderniseringspoging van Laurette Onkelinx (PS) een paar jaar geleden. Maar ook bij de andere betrokken partijen is er deze keer opvallend veel goodwill.
De meest in het oog springende verandering uit het voorstel van De Clerck is ongetwijfeld de beperking van het aantal gerechtelijke arrondissementen van 27 naar 16. Per arrondissement zou er één eerstelijnsrechtbank worden opgericht waarin de rechtbank van eerste aanleg, het arbeidsgerecht, de rechtbank van koophandel en zelfs de vrederechters en politierechters ondergebracht worden. Het is vooral die schaalvergroting die door zowel advocaten als magistraten onvermijdelijk wordt geacht. ‘De vraag daarnaar is er gekomen vanuit de basis’, zegt advocaat en politiek secretaris van Open VLD Kris Luyckx. Zelfs de kleinste arrondissementen, die gedoemd zijn om te verdwijnen, lijken zich daarbij neer te leggen. ‘Het ligt niet in de aard van de magistraten om te staken’, zegt Greet Vlaemink, eerste voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Veurne. ‘Een samensmelting van bijvoorbeeld de arrondissementen Ieper, Veurne en Brugge heeft zeker voordelen, zoals de beoogde specialisatie van rechters in een bepaalde materie. Anderzijds zullen er zeker mensen ontgoocheld zijn. Als de Hoge Raad voor Justitie een standpunt inneemt, betekent dat niet dat ze spreekt namens alle magistraten. Ik zou het bijvoorbeeld spijtig vinden dat het beeld ontstaat dat kleine rechtbanken niet efficiënt werken. Dat klopt niet en het is nog maar de vraag of de procedure sneller zal verlopen in grotere rechtbanken.’
Strafpleiter Piet Van Eeckhaut is ‘aangenaam verrast’ door het voorstel van minister De Clerck. ‘De territoriale hervorming is al op verschillende niveaus besproken en is positief ontvangen. Als Brussel de komende maanden blijft luisteren naar griffiers, magistraten en advocaten, denk ik dat de modernisering een grote kans op slagen heeft.’
‘De verwachte politieke tegenstand zal in elk geval niet van mij komen’, laat SP.A-Kamerlid en justitiespecialist Renaat Landuyt weten. ‘Ik ben het niet 100 procent eens met het voorstel, maar het gaat in de goede richting en dus is het niet het moment om oppositie te voeren, zeker niet als De Clerck het op enkele maanden door het parlement wil krijgen.’
Hannes Cattebeke
