De ene is dubbel zo oud als de andere, maar dat staat de vriendschap tussen Josse De Pauw en Gorges Ocloo niet in de weg. Ze werkten samen aan Moby Dick en The Butcher, delen een liefde voor muziek en literatuur en staan bovenal, zoals de Ultima-jury het verwoordt, onbevreesd in het leven. Op verzoek van Knack schreef De Pauw een brief aan de laureaat van de Ultima voor Opkomend talent.
Waarde heer Ocloo, lieve Gorges,
fijne Vlaamse frisse kerel, bonjour!
Toen ik je leerde kennen was ik wat in de war. Het merkwaardige is dat ik – ondanks het feit dat ik je nu toch al wat beter ken – dat nog steeds ben. Meer nog, intussen hoop ik dat ik nog lang in de war mag blijven. In jouw war dan, in die fijne war van jou.
Je bent een bijzonder personage, Gorges. Je kan eigenlijk zowat alles, maar je wilt niks kunnen. Naar ik vermoed omdat je de dingen wilt leren kennen. Dat is slechts een klinkertje verschil, maar het maakt alles anders. Wie met jou wil werken moet zich overgeven – overleveren is, geloof ik, een beter woord in dezen – aan een verbeelding en een intuïtie die niet de zijne kunnen zijn, omdat ze onvervreemdbaar de jouwe zijn. Onvervreemdbaar, onontvreemdbaar. De motor van een wereld die intrigeert en soms ook irriteert, maar die – mij in elk geval – voortdurend benieuwd maakt en verrast. Ik ken niemand anders die zulke lelijke decors ontwerpt, die vervolgens, zonder dat er onderweg nog al te veel aan verandert, mooier worden met de dag en waarvan ik weet dat ik ze, als de voorstelling uitgespeeld zal zijn, zal missen. Ze zijn deel van de verbeelding van jouw wereld, die wereld waaraan anderen zich moeten overleveren als ze hem willen leren kennen.
Er werd gekozen voor iets wat me hoopvol stemt.
De laatste keer dat we hadden afgesproken om over een van je volgende voorstellingen te praten was het mooi weer. Best fris, maar de zon scheen. Het was al zo lang nat en druilerig geweest dat ik je voorstelde op een terras in het zonnetje een goed gezette koffie te drinken, in plaats van slap bonenvocht in een of andere sombere theaterkrocht. Ik weet nochtans dat je geen koffie drinkt, dat je enkel eet en drinkt om te blijven leven en verder niks. Je had dus makkelijk kunnen zeggen: nee, want mijn schema’s en vellen met ideeën hangen hier in die krocht aan de muur en die kan ik niet zomaar meebrengen naar dat zonnige terras van jou. Ik ken vele anderen die zoiets zouden zeggen, maar jij niet. Jij haalt die grote vellen van de muur, draait ze tot een rol en verschijnt met die veel te grote rol op het terras van het koffiehuis. Wat in het uur dat volgt vanzelf hilarische taferelen oplevert, omdat je met die grote lappen papier moet gaan goochelen om mij uit te leggen waar je naar op zoek bent. Mijn dag kan daarna niet meer stuk. Jij maakt me blij.
Lieve Gorges, evolueer, excelleer, groei, in de hoogte, in de breedte, in de diepte, bouw op, verwoest, verbouw, breek uit alle kaders en blijf bij dat alles vooral wie je bent, ik smeek je.
Omdat: eentje zoals jij is nodig.
(Zou een titel voor een van je reggaesmartlappen kunnen zijn, toch?)
Er werd me gevraagd je een brief te schrijven. Ik begreep eerst niet goed waarom (ik zie je zeer regelmatig in levenden lijve), maar ze vertelden me dat je genomineerd bent voor de Ultimas. Met dat soort dingen loop jij niet te koop en dus wist ik dat nog niet. Ik heb getwijfeld, Gorges. Eerst argumenten van weinig tijd bovengehaald en van veel werk en druk druk druk en zo, maar uiteindelijk dacht ik: ik doe het. Ik wil hem wel zeggen hoe ik over prijzen denk.
Prijzen worden doorgaans gewonnen, lieve vriend. Er gaat een competitie aan vooraf en wie de meeste punten heeft verzameld wint. Of wie eerst over de meet komt of wie eerst aantikt of wie het hoogst of het verst springt of het verst gooit met allerhande… Dat ligt anders bij wat wij doen.
Bij ons krijg je een prijs uitgereikt. Een kleine groep mensen heeft beslist dat je een prijs verdient. Er spreekt waardering uit voor wat je doet. En daarom moet je altijd blij zijn met een prijs. Er is er mij hier en daar eentje uitgereikt en ik ben er altijd blij mee geweest, maar niet te lang. In het beste geval zijn ze een tijdelijke stimulans en misschien gaat hier of daar een deur op een kier die anders gesloten zou zijn gebleven, maar na een tijd verliezen alle uitgereikte prijzen – in tegenstelling tot veroverde olympische medailles – onverbiddelijk hun glans. En dat is goed zo. Want voor waar je uiteindelijk naar op zoek bent, lieve vriend, zijn ze waardeloos.
En toch zou ik willen dat je hem krijgt, die Ultima. Omdat het zou willen zeggen dat er voor iets gekozen wordt dat me hoopvol stemt. En ik kan onmogelijk uitleggen wat dat precies is. Ik kan enkel zeggen dat als er voor jou gekozen wordt, er voor iets gekozen wordt dat me hoopvol stemt.
Voor de zekerheid zal ik je om af te sluiten zelf een prijs uitreiken. Ik noem hem de ‘Fraaie Perel’, zoals in ‘perels voor de zwijnen’ uit Mattheus VII, 6, waar Jezus vermaant om ‘… het heilige niet aan de honden te geven, noch de paarlen voor de zwijnen te werpen, opdat zij niet te eeniger tijd ze met de voeten vertreden, en zich omkeerende u verscheuren.’ Gij, lieve vriend, die de Bijbel zowat uit het hoofd kent, ik weet dat het ‘spek naar uwen bek’ is. Het bijbehorende beeldje is een beschermende oesterschelp, ze staat op een kier en als je met de zaklamp van je iPhone bijlicht, dan zie je in de diepte van die zo goed als gesloten schelp de ‘Fraaie Perel’ liggen. En dat zijt gij.
En nu zing ik hier aan mijn schrijftafel luidkeels uw eigenste hymne tot de buren, zowel links als rechts, op de muren beginnen te bonken om mij tot stilte te manen:
We will get there
Heaven knows how we will get there
We know we will
It will be hard we know
And the road will be muddy and rough
But we’ll get there
Heaven knows how we will get there
We know we will
Met tonnen liefde,
Josse xxx
