De Franse president Nicolas Sarkozy houdt de Europees-Mediterrane Unie boven de doopvont.

Goed, er waren een paar afwezigen. De Libische kolonel Muammar Khaddafi stuurde zijn kat. De Marokkaanse koning Mohammed VI stuurde zijn broer. En de Belgische premier Yves Leterme, die even iets anders aan zijn hoofd had, stuurde Karel De Gucht. Toch straalde de Franse president Nicolas Sarkozy van oor tot oor. Maar liefst 44 staatshoofden en regeringsleiders tekenden aan de vooravond van Quatorze Juillet in Parijs present op de eerste top van de Europees-Mediterrane Unie. Nadat hij eerder al Ingrid Betancourt in de armen had mogen sluiten, poseerde Sarkozy nu apetrots tussen de Palestijnse president Mahmoud Abbas en de Israëlische premier Ehud Olmert – een beeld dat herinneringen oproept aan de historische driemanshanddruk in Camp David tussen Bill Clinton, Yitzhak Rabin en Yasser Arafat.

Of de vrede in het Midden-Oosten daarmee ‘heel dichtbij’ is gekomen, zoals Olmert beweerde, valt te betwijfelen. Maar voor het Franse voorzitterschap van de Europese Unie was de bijeenkomst onmiskenbaar een diplomatiek succes. Tijdens zijn campagne voor de presidentsverkiezingen in 2007 had Nicolas Sarkozy al aangekondigd dat hij zou streven naar een bondgenootschap met de landen rond de Middellandse Zee.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel was minder enthousiast. Zij zag weinig heil in een concurrerend bondgenootschap en pleitte voor de voortzetting van het zogenaamde Barcelona-proces, een samenwerkingsverband tussen de Europese Unie en de landen rond de Middellandse Zee. Uiteindelijk kwam er een compromis uit de bus: alle 27 lidstaten van de EU – en dus niet alleen de zuidelijke, zoals aanvankelijk de bedoeling was – treden toe tot de Europees-Mediterrane Unie.

De nieuwe Unie krijgt een tweehoofdig leiderschap (voorlopig zijn dat de Egyptische president Hosni Mubarak en Nicolas Sarkozy). Waar het hoofdkwartier moet komen, is nog geen uitgemaakte zaak – als het maar niet Parijs is. Er zal gewerkt worden aan een aantal gezamenlijke projecten. Dat gaat van investeringen in zonne-energie en de oprichting van een Universiteit van de Middellandse Zee tot wederzijdse hulp bij bosbranden en andere calamiteiten.

Het is intussen niet verboden Nicolas Sarkozy van een paar bijgedachten te verdenken. De Franse president is een verklaard tegenstander van Turkse toetreding tot de Europese Unie, en nu ze toch al lid zijn van de Europees-Mediterrane Unie moeten de Turken niet langer zeuren. De nieuwe Club Med is in de visie van Sarkozy ook een instrument om de migratiestromen vanuit de Maghreb onder controle te krijgen. In de slotverklaring van de eerste top werd met geen woord over migratie gerept. Comme si de rien n’était, om met Frankrijks eerste dame Carla Bruni te spreken.

Piet Piryns