Elektriciteit kopen in het buitenland lijkt een eenvoudige oplossing om een stroomuitval te voorkomen. Alleen hangt daar een duur prijskaartje aan vast.
Eén uur stroompanne in België kost ons zo’n 120 miljoen euro, zo blijkt uit een recente studie van Danielle Devogelaer van het Federaal Planbureau. Staatssecretaris voor Energie Catherine Fonck (CdH) bevestigde vorige week dat we rekening moeten houden met zo’n stroompanne na het stilleggen van de kernreactoren Tihange 2, Doel 3 en 4.
Om een totale stroompanne te voorkomen, rekenen heel wat politici op het buitenland: op het moment dat wij elektriciteit te kort hebben, kopen we het gewoon over de grens. Dat vereist wel voldoende ‘interconnectiecapaciteit’ om stroom in te voeren. Bovendien moet het buitenland stroom op overschot produceren op het moment dat wij dat nodig hebben. Wat er ook nooit bij wordt verteld, is dat het kopen van elektriciteit ons veel geld kost. ‘Sinds 2010 zijn we netto-invoerder van stroom’, zegt Devogelaer. ‘Eerst beperkt, maar vanaf 2012 tikte die hoeveelheid aan, onder andere omdat Tihange 2 en Doel 3 stilgelegd werden nadat er scheurtjes waren ontdekt.’
De prijs waartegen we die elektriciteit aankopen, maakt deel uit van commerciële onderhandelingen, het spel van vraag en aanbod. Tijdens een koude winter wordt veel stroom verbruikt en is België een grotere vragende partij voor stroom uit het buitenland. ‘Maar ook Frankrijk is dan op zoek naar stroom,’ zegt Devogelaer, ‘want daar worden veel huizen elektrisch verwarmd. Als de temperatuur met 1°C zakt, heeft Frankrijk 2300 megawatt extra nodig, wat overeenkomt met de productie van om en bij twee kerncentrales. Bij strenge vorst moet Frankrijk dus ook stroom aankopen in het buitenland. Op dat moment wordt het een concurrent van België. En dan geldt het vrijemarktprincipe: wie het meeste geld geeft, krijgt het meeste stroom.’
Gemiddeld voerde België tussen 2003 en 2010 netto zo’n 6 terawattuur (TWh) per jaar in, met een maximum van iets minder dan 11 TWh. Ter info: 1 TWh is 1 miljoen megawattuur (MWh). Nu niet alleen Tihange 2 en Doel 3 maar ook Doel 4 stilligt, zal België meer dan 11 TWh moeten invoeren als het echt wintert. De gemiddelde prijs voor elektriciteit op de Belgische groothandelsmarkt bedroeg in 2013 50 euro per MWh, maar in de winter kan dat stijgen tot 60 euro per MWh. Op 17 januari 2013 piekte de prijs zelfs op 180 euro per MWh.
Als we ervan uitgaan dat de groothandelsprijs stijgt door de uitval van de Belgische kerncentrales naar 50 tot 60 euro per MWh, en dat deze dicht aanleunt bij de invoerprijs van elektriciteit uit het buitenland, dan zou de onbeschikbaarheid van de drie kerncentrales ons tussen de 400 en 700 miljoen euro extra kosten per jaar. Een deel van die kost bestaat uit invoer: geld dat wij aan producenten over de grens betalen en waartegenover geen werkgelegenheid of investeringen in ons land staan. Die extra kost zal uiteindelijk door de elektriciteitsgebruikers, de gezinnen en de bedrijven, betaald worden via hun elektriciteitsfactuur.
Ewald Pironet
‘Wie het meeste geld geeft, krijgt het meeste stroom.’
