Rusland en de Verenigde Saten spelen
het volgend weekeinde in Moskou een onuitgegeven Davis Cup-finale. Als ze de court maar weer niet onder water zetten.
WIE HAD ER nu geen medelijden met de Duitsers en vooral met Michael Stich na afloop van de wellicht meest onvoorspelbare en dramatische halve finale in de bijna honderdjarige geschiedenis van de Davis Cup ? Stel je voor. De ontmoeting in het immense Olympisch stadion van Moskou is nog niet eens begonnen en het spel zit al op de wagen. In de nacht voor de eerste enkelspelen laat Andrei Chesnokovs coach Tatiana Naoumko de gravelbaan in alle stilte overvloedig met water bewerken zodat ze beter geschikt is voor het typische slow motion-spel van Chesnokov. Gevolg : overijverige waterdragers laten de baan als het ware overstromen zodat de volgende ochtend alleen een ondergelopen rijstveld de vergelijking met de court kan doorstaan. De monddode Russen weten van niks, de Duitsers steigeren en denken er zelfs even aan om naar Duitsland terug te vliegen. De Franse hoofdscheidsrechter Gilbert Ysern stelt de start van de driedaagse uit en stuurt werklui de baan op met minuskule haardrogers om het overtollige vocht zo goed en kwaad als maar kan te laten wegzuigen. Nooit eerder gezien. De Duitsers laten zich aanvankelijk niet uit hun lood slaan en lopen 0-2 uit. Maar dan begint de kalvarie. Eerst geeft Stich in de dubbelpartij een 5-2 voorsprong in de beslissende set uit handen en daarna wordt Beckers vervanger Karbacher weggeblazen door Yevgeni Kafelnikov. 2-2 dus en de beslissing over wie de finale mag spelen, valt in de partij Stich – Chesnokov. De eerste set is voor gravelspecialist Chesnokov, de volgende twee voor Stich, de vierde voor Chesnokov. Sensatie, spanning, drama van de eerste orde. Om Michael Stich toch nog enigszins te beschermen, roept de hoofdscheidsrechter op straffe van sancties tegen de thuisploeg, het oververhitte publiek tot de orde. Maar het beste moet nog komen. Bij 7-6 in de slotset heeft de enorm ervaren Michael Stich (eerder toch winnaar van Wimbledon, de Masters, de Davis Cup in 1993) in twaalf minuten negen (jawel 9 !) matchballen. Hij gaat van bijna-hemel naar de hel want, mist ze allemaal. Drie kwartier later, met een unieke 14-12 maakt Chesnokov op een dubbele fout van Stich uit. Stich krimpt in mekaar onder handdoek en tranen. Rusland speelt voor de tweede keer op rij in eigen stadion de finale van de Davis Cup.
PREMIERE.
Rusland heeft op korte tijd een stevige Davis Cup-reputatie opgebouwd. Pas in 1962 schreef de toenmalige USSR voor het eerst in en vooral door toedoen van Sergei Likhachev, de huidige minister van Sport, en diens beter bekende kameraad Alex Metrevelli (verliezend Wimbledonfinalist) ontpopte de USSR zich al vlug tot meer dan een gewone meeloper. Waar de USSR kwam spelen, was politiek vaak niet ver af. Vooral de konfrontatie tussen de USSR en Tsjechoslovakije na de onderdrukking van de Praagse Lente en de val van premier Alexander Dubcek verliep erg geladen. De Sovjetspelers werden voortdurend uitgefloten. De Tsjechen met spil Jan Kodes haalden sportieve gram, ze wonnen met 4-1. Na afloop klaagde Metrevelli : “Dit was pure politiek, geen sport. ” Na het afhaken van Metrevelli en Likhachev begin van de jaren zeventig, draaide de USSR ruim tien jaar lang erg bescheiden in de schemerzone mee. Het duurde tot de komst van de jonge Chesnokov en Cherkasov vooraleer de Sovjetunie kon beginnen aan een jojospelletje in en uit de wereldgroep. Maar sinds het begin van de jaren negentig en de omschakeling naar eerst de GOS en daarna Rusland, geldt Rusland als een vaste waarde bij ’s werelds tenniselite. Vorig jaar, met het openbloeien van Yevgeni Kafelnikov tot top tien-speler, geraakten de Russen zeer dicht bij de triomf. In het Olympisch stadion waar ook komend weekeinde gespeeld wordt, had er veel meer ingezeten dan een 4-1 nederlaag tegen Zweden. Zowel op vrijdag als op zaterdag moest de beslissing in de drie partijen vallen in de beslissende vijfde set. Drie keer haalden de Zweden de buit binnen. De meest opgemerkte figuur in de driedaagse was de “tennislievende” president Boris Jeltsin die op de openingsdag in een cruciale faze het stadion kwam binnengewandeld, IOK-voorzitter Juan Antonio Samaranch uitgebreid omhelsde en Andrei Volkov kompleet uit koncentratie bracht en naar de nederlaag voerde.
Eén jaar na datum kunnen de Russen, weer op gravel, revanche nemen voor de nederlaag van vorige winter. Hoofdcoach Anatoli Lepeshin doet wellicht opnieuw een beroep op Yevgeni Kafelnikov, dubbelspecialist Andrei Olhovskiy en zijn afscheidnemende held Andrei Chesnokov.
De Amerikanen, zonder verpinken de finale binnengewandeld na zeges tegen Frankrijk, Italië en Zweden, beginnen in Moskou aan hun 58ste Davis Cup-finale. Afgaand op de wereldranglijst moet coach Tom Gullikson niets of niemand vrezen. Pete Sampras op 1, Andre Agassi op 2, Michael Chang op 5, Jim Courier op 8, wat kan een coach nog meer wensen. Helaas is er voor Gullikson een serieuze “maar”. Pete Sampras heeft nog nooit geschitterd in de Davis Cup, lijkt na de Masters in Frankfurt een beetje tennismoe en is als serve and volleyspeler niet meteen een begenadigd gravelspecialist. André Agassi bleef dan weer weken inaktief met een borstbeenblessure. Net als Sampras presteerde hij dit seizoen op gravel ondermaats. Het zou niemand verwonderen mocht Gullikson in Moskou de herboren Courier en Chang als enkelspelers op de court sturen. Zij zijn de enigen die op gravel bewezen echt de absolute top te zijn. Pete Sampras zou dan aan de zijde van Todd Martin eventueel in het dubbelspel kunnen aantreden. Hoe sterk de Amerikaanse selektie er op papier ook uitziet, na de tumultueuze halve finale in Moskou is het zo goed als onbegonnen werk om een favoriet naar voor te schuiven.
NIVELLERING.
In het bijna afgelopen seizoen is de jarenlange Davis Cup-hiërarchie op een bijna onwaarschijnlijke manier door mekaar geschud. De wetten van het doordeweekse circuittennis gelden blijkbaar niet tijdens Davis Cup-ontmoetingen. De belangrijkste slachtoffers van de opstoot van nieuw tennisgeweld, van de vrije keuze van ondergrond door het gastland en de unieke sfeer die als meelopers gewaande spelers boven zichzelf doen uitstijgen, waren Australië en Spanje. Australië, erbij op het hoogste niveau sinds 1905 en kampioen met legendarische spelers als Cash, Crawford, Laver, Newcombe, Rocho, Rosewall en Qvist, degradeert voor het eerst uit de wereldgroep. Na de uitschakeling in de eerste ronde door debutant Zuid-Afrika konden de Australiërs in Boedapest de meubelen niet redden in de barrage tegen nieuwe en dus onbekende powerspelers als Kroschko en Noszaly. Volgend seizoen moet Australië aan de slag in de Aziatisch-Oceanische zone tegen een niemandsland als Taiwan.
Ook voor Spanje, een gravelland met elf specialisten in de top-honderd en al elf jaar op rij bij ’s werelds beste acht, komt de degradatie hard aan. Begin februari gingen Bruguera en Co. nog logischerwijze onderuit op een snelle indoorbaan in Wenen. De degradatie, op gravel en in Mexico dat niet eens spelers in de top-tweehonderd telt, werd in Spanje aangevoeld als een vreselijke vernedering. Volgend seizoen moet Spanje in de Euro-Afrikaanse zone vechten om opnieuw bij de elite te geraken en mag Mexico met Lavalle en Herrera zowaar naar Amerika.
Iets minder spectaculair, maar ook vermeldenswaard is de stap terug van Kroatië. Op het Indische gras in New Delhi werden de kollektief sterker geachte Kroaten met Goran Ivanisevic op kop gecounterd door éénmansploeg Leander Paes, ook al niet top-honderd.
Volgend seizoen krijgen we dus veel nieuwe landen en namen in de wereldgroep van de Davis Cup. De vaststelling dat spelers tussen de pakweg twintigste en honderdtwingtiste plaats mekaar nog nauwelijks ontlopen, maakt dat gevestigde waarden als Frankrijk, Tsjechië en Zweden zich niet langer meer honderd procent op hun gemak mogen voelen tegen opkomende landen als Denemarken, Hongarije en ook België, dat nu al voor de vijfde keer in zes jaar bij de top zestien hoort.
Maar eerst naar Moskou om er, jaren na het einde van de koude oorlog, te genieten van een kortstondig zenuwenoorlogje tussen Rusland en Amerika.
Dirk Gerlo
Andrei Chesnokov : afscheid als held ?
Pete Sampras en Andre Agassi : de nummer één en twee hebben problemen.
