SP. A-Kamerlid Dirk van der Maelen stelde onlangs een vraag aan federaal vicepremier en minister van Financiën Didier Reynders over het totale bedrag van de toegekende notionele-interestaftrek, een fictieve rente die vennootschappen kunnen aftrekken van hun winst. Hij kreeg een verbluffend antwoord.

Voor het aanslagjaar 2009 – inkomsten 2008 – bedroeg de totale toegekende notionele-interestaftrek 17,3 miljard euro – of net geen 700 miljard in oude frank. Voor alle duidelijkheid: dit bedrag geldt slechts voor één jaar. Bij wijze van illustratie: tegen 2015 moet de Belgische overheid op last van Europa nagenoeg eenzelfde bedrag, 18 miljard euro, besparen.

De kosten van deze operatie voor de Belgische staat komen – voor 2009 dus – neer op zomaar eventjes 5,8 miljard euro. Dat is tien keer meer dan de 566 miljoen euro kosten waar Paars destijds van uitging.

De notionele-interestaftrek diende de coördinatiecentra te vervangen die op bevel van de Europese Unie tegen 31 december 2010 moesten verdwijnen. Wat betekent, zoals Van der Maelen terecht opmerkt, dat de twee systemen jarenlang naast elkaar hebben kunnen functioneren. Zo blijkt dat de vrijgestelde winsten van de overblijvende coördinatiecentra voor 2009 nog altijd even hoog zijn als voor het aanslagjaar 2007. Wat voor de overheid nog eens neerkomt op een bijkomende derving van 1,23 miljard euro – bovenop de 5,8 miljard van de notionele-interestaftrek.

Alles samen is de fiscale uitgave van de twee voordeelregimes meer dan verdrievoudigd in vergelijking met het jaar voor de invoering van de notionele-interestaftrek.

Die notionele-interestaftrek zou ook banen opleveren. Maar dat viel zwaar tegen. Die toegestane aftrek van 17,3 miljard euro leverde nauwelijks banen op. De ruim 1,4 miljard euro notionele-interestaftrek die staalreus ArcelorMittal via twee kanalen mocht inbrengen zorgde voor welgeteld twee (2) banen.

Fortum Project Finance, een financieel vehikel van een Fins energiebedrijf dat vooral in Noord-Europa opereert, mocht ruim 313 miljoen euro notionele-interestaftrek inbrengen en creëerde daarmee net geen voltijdse baan.

En kijk, ook Electrabel passeerde voor de zoveelste keer langs de Belgische kassa, en leverde in ruil voor een notionele-interestaftrek van ruim 133 miljoen euro – nagenoeg 5,4 miljard frank – één arbeidsplaatsje.

Bij de invoering ervan werd bij hoog en bij laag betoogd dat die notionele-interestaftrek bedoeld was voor de kleine en middelgrote bedrijven. In werkelijkheid komt amper 5 procent van de totale aftrek ten goede aan de 110.000 kmo’s die van de maatregel gebruikmaken. De top 20 van de vennootschappen die van de notionele-interestaftrek genieten, halen samen een derde van de buit binnen. Onder hen de grote banken die al eens een miljardensteun uit de staatskas plukten. En de terugbetaling van die overheidshulp aan de banken zal, althans volgens ere-gouverneur Fons Verplaetse van de Nationale Bank van België, pas na 2019 aanvangen. Als alles goed gaat.

Wie de top 20 van bedrijven die de notionele-interestgunsten incasseren naast de lijst legt van de bedrijven en vennootschappen die al twee jaar geen belastingen betalen, ziet meteen de ge-lijkenissen.

Enkelen van de ceo’s van de bedrijven die op beide lijsten voorkomen stuurden vorige week een brief naar ontslagnemend premier Yves Leterme, om hem aan te manen een stevige begroting 2011 op te stellen.

Een van de ondertekenaars van die brief is Albert Frère, een man die weleens het gezelschap van Didier Reynders en Elio Di Rupo opzoekt.

Frères GBL prijkt mee vooraan zowel op de lijst met begunstigden van de notionele-interestaftrek – goed voor iets meer dan 180 miljoen euro – als op die met de bedrijven en vennootschappen die ondanks gigantische winsten geen belastingen betalen.

Albert Frère, die zijn patrimonium via de staalplannen haast rechtstreeks uit de Belgische staatskas heeft geplukt en daarom door de dankbare natie met een barontitel werd bedacht, is zeer bezorgd over het voortbestaan van België.

Met medestanders als Frère en zijn collega’s dreigt België, zodra het leeggezogen en het sociale systeem afgetakeld is, te sterven boven zijn stand.

door Rik Van Cauwelaert

1,4 miljard euro notionele-interestaftrek zorgde bij ArcelorMittal voor twee (2) banen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content