Voor het eerst in de annalen van onze rechtsgeschiedenis onttrok het Hof van Cassatie een strafzaak aan een te traag werkende rechter nadat een particulier een eenvoudig verzoekschrift indiende.

Een rechter wordt geacht binnen de maand na de sluiting van de debatten een vonnis te vellen. Als hij daar niet toe in staat is en de uitspraak langer dan drie maanden uitblijft, moet de rechter zelf de voorzitter van de rechtbank op de hoogte brengen. Krachtens artikel 648 van het Gerechtelijk Wetboek kan een vordering tot onttrekking van de zaak aan de rechter worden ingediend indien die meer dan zes maanden lang verzuimt om de zaak te berechten.

Tot vorig jaar kon alleen de procureur-generaal zo’n vordering eisen.

Rechtzoekende Johan De Schinkel uit Gentbrugge maakte als eerste gebruik van een recente wetswijziging die particulieren toelaat om bij het Hof van Cassatie een eenvoudig verzoekschrift in te dienen. Hij nam het niet dat de Brugse strafrechter Verstraete sinds oktober 2004 zijn uitspraak – een beroep tegen een vonnis van de politierechtbank over een dodelijk verkeersongeval – in beraad hield. Op 22 juni 2006 willigde het Hof van Cassatie het verzoek van meester Willy Van der Gucht, de Gentse advocaat van De Schinkel, in. De zaak werd aan de strafrechter onttrokken. Het is de eerste keer dat dit via deze nieuwe procedure voor een strafzaak gebeurt. In burgerlijke zaken zouden er wel al precedenten zijn.

Het spraakmakende arrest noopte het parket-generaal om zelf actie te ondernemen: inmiddels werden meer dan 40 strafzaken waarin Verstraete te lang talmde doorgegeven aan andere Brugse rechters en zelfs aan andere rechtbanken. Het gaat om processen waarin hij al uiterlijk in december 2005 een vonnis had moeten vellen. Ondertussen loopt er ook een tuchtprocedure tegen de Brugse strafrechter.

Op de rechtbank van eerste aanleg in Brugge zitten de magistraten zeer verveeld met de affaire. Noch voorzitter Hendrik Danneels noch strafrechter Paul Verstraete wenst commentaar te geven. Uit goed ingelichte bron vernamen wij dat de Brugse rechtbank geprobeerd heeft de zaak intern op te lossen door een mentor aan te stellen voor de te traag werkende strafrechter. De Brugse stafhouder, meester Ralf Micholt, bevestigde aan Knack dat hij de voorbije jaren namens de plaatselijke orde van advocaten herhaaldelijk heeft geijverd om een oplossing te zoeken voor de gerechtelijke achterstand. ‘De rechtzoekende is het slachtoffer van dit getalm. Alleen de daders van misdrijven hebben hier belang bij, want hun straf wordt alsmaar uitgesteld. Ondertussen lopen de interesten van de te betalen schadevergoeding voor de verzekeringsmaatschappijen op’, aldus de stafhouder.

De advocaten in het Brugse gerechtsgebouw durven niet anoniem te reageren omdat zij voor hun strafzaken nog altijd voor dezelfde rechter moeten verschijnen. Het is veelbetekenend dat enkel een Gentse advocaat – meester Van der Gucht, de raadsman van Johan De Schinkel – het aandurfde om bij het Hof van Cassatie een verzoekschrift tegen Bruggeling Paul Verstraete in te dienen.

Stefan Vankerkhoven