Ook in Frankrijk zoeken mensen houvast. Die vinden ze niet meer bij traditionele politieke formaties.
Wekenlang al komen mensen in verschillende Franse steden bijeen in een opmerkelijke vorm van burgerprotest. Het begon op de Place de la République in Parijs met studentikoos verzet tegen een wet die arbeid flexibeler wil maken. De actie noemt zichzelf ‘Nuit Debout’ en ze kent geen hiërarchie, leiding of structuur. Ze kant zich tegen een wet van de linkse regering, maar wordt toch vooral door de rechtse oppositie verketterd.
Het gaat ook allang niet meer alleen over die arbeidswet, die overigens deze week in het parlement ter bespreking voorligt. Er wordt gediscussieerd over alles waarover mensen zich zorgen maken. Wat al die mensen verbindt, is een levensgroot wantrouwen tegenover alle traditionele politieke organisaties, of ze nu van links zijn of van rechts. Waarnemers vergelijken de beweging met de Spaanse Indignados van enkele jaren geleden en met Occupy Wall Street in de Verenigde Staten. In Spanje groeide uit het verzet ondertussen een echte, belangrijke politieke partij: Podemos. In de VS kan de verrassende Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders rekenen op de steun van jonge mensen, die willen dat de toegenomen ongelijkheid in de samenleving wordt aangepakt.
Het kwam vorige week in de marge van de manifestaties in Frankrijk ook tot geweld. Toch is het te gemakkelijk om Nuit Debout weg te zetten als een beweging van alleen maar luie studenten in de greep van uiterst links. Uiteindelijk zijn dit toch vooral mensen die ontgoocheld zijn in een systeem waarin ze zich niet meer thuis voelen en dat zijn beloften niet nakomt. Het is per slot van rekening ook voor deze mensen duidelijk wie de rekening van de financiële crisis betaalt. Dat alle traditionele partijen daarbij boter op het hoofd hebben, maakt ze – in hun ogen – allemaal medeplichtig.
Dat heeft minister van Economie Emmanuel Macron goed begrepen. Hij is geen lid van de regerende Parti Socialiste en lanceerde enkele weken geleden een politieke beweging, die precies stelt dat links noch rechts het land weer in beweging kunnen krijgen. Het is in Frankrijk niet ongewoon dat een politicus een jaar voor de volgende presidentsverkiezingen een teen in het water steekt om te voelen of het voor hem warm of koud is. Maar hij kan de confrontatie met Marine Le Pen en het Front National alleen met succes aangaan als hij er ook de Place de la République kan van overtuigen dat zijn recepten voor meer rechtvaardigheid zorgen.
Hubert van Humbeeck
Het is ook voor deze mensen duidelijk wie de rekening van de financiële crisis betaalt.
